________________
सूर्यक्षप्तिप्रकाशिका टीका सू० १०० एकोनविंशतितमप्राभृतम् मुत्तरं-'एग सयसहस्सं तेत्तीसं च सहस्सा णव य सया पण्णासा तारागणकोडिकोडीणं सोभं सोभेसु वा सोभेति वा सोभिस्संति वा' एकं शतसहस्रं त्रयस्त्रिंशत् सहस्राणि नवशतानि पञ्चाशच (१३३९५०) एकं लक्ष त्रयस्त्रिंशत् सहस्राणि पश्चाशदुत्तराणि नवशतानि तारागणकोटिकोटीनां शोभामशोभयन् वा शोभयन्ति वा शोभयिष्यन्ति वेति । अत्र युक्तियथा एकैकस्य चन्द्रस्य तारापरिवारः खलु कोटिकोटीनां षट्षष्टिः सहस्राणि नवशतानि पञ्चसप्तत्यधि. कानि (६६०००+९००+७५=६६९७५) जम्बुद्वीपे च द्वौ चन्द्रौ तेनात्रोक्तं तारापरिमाणं द्वाभ्यां गुणितं यथोक्तपरिमाणं भवेत् ६६९७५४२=१३३९५० अतउपपद्यते एकं लक्षं त्रयस्त्रिंशत् सहस्राणि पश्चाशदधिकानि नवशतानि तारागणकोटिकोटयः खलु शोभामशोभयन् वा शोभयन्ति वा शोभिष्यन्तिवेति-॥ अथ सम्प्रति विनेयजनानुग्रहाय यथोक्त जम्बूद्वीपगतचन्द्रादि संख्या संग्राहिके द्वे गाथे आह-'दो चंदा दो सूरा णक्खत्ता खलु हवंति छप्पण्णा । चार करते हैं एवं चार करेंगे। अब ताराओं के विषय में उत्तर करते हैं-(एगं सयसहस्सं च सहस्सा णवसया पण्णासा तारागणकोडिकोडीणं सोभं सोभेसु वा सोभेति वा सोभिस्संति वा) एक लाख तेत्तीस हजार नवसो पचास (१३३ ९५०) तारा गण कोटि कोटि शोभा करते थे, शोभा करते हैं एवं शोभा करेंगे। यहां पर युक्ति इस प्रकार से है-एक एक चंद्र देव का तारापरिवार कोटिकोटी में छियासठ हजार नवसो पचहत्तर (६६००० +९००+७५)= (६६९७५) जंबूद्वीप में दो चंद्र है, अतः यहां कहा हुवा तारा परिमाण दुगुना करने से यथोक्त प्रकार का परिमाण हो जाता है ६६९७५+२=१३३९५० । इस प्रकार एक लाख तेतीस हजार नवसो पचास तारागण कोटिकोटी शोभा करते थे, शोभा करते हैं एवं शोभा करेंगे। ___ अब यहां पर शिष्य जनानुग्रह के लिये जम्बूद्वीप गत चंद्रादि की यथोक्त संख्या बताने वाली दो संग्राहिका गाथा कहते हैंछ, गने या२ ४२शे, वे तारायाना स भा उत्तर ५४५ छ.-(पग सयसहस्स तेत्तोसंच सहस्स णव य सया पण्णासा तारागणकोडिकोडी सोमं सोभे सु वा, सोभेति वा, सोभिस्सति वा) से सोम तेत्रीसडM२ नक्सपियास (133८५०) तारा गणकोटी कोटी शेला કરતા હતા, ભા કરે છે, અને શોભા કરશે. અહીયાં યુક્તિ આ પ્રમાણે છે એક એક ચંદ્રદેવને તારા પરિવાર કેટિટિમાં છાસઠહજાર નવસે પંચોતેર થાય છે (૬૬૯૭૫) જંબુદ્વી પમાં બે ચંદ્ર છે, તેથી અહીં કહેલ તારાઓનું પરિમાણ બમણુ કરવાથી યુક્ત પ્રકારનું પરિમાણુ થઈ જાય છે ૬૬૯૭૫+૨=૧૩૩૯૫૦) આ પ્રમાણે એક લાખ તેત્રીસહજાર નવસો પચાસ તારાગણ કોટિ કોટિ શેભા કરતા હતા, શેભા કરે છે અને શોભા કરશે,
હવે અહીં શિષ્યજનાનુગ્રહ માટે જંબુદ્વીપમાં આવેલ ચંદ્રાદિની યશૈક્ત સંખ્યા બતાવવાવાળી બે સંગ્રાહિકાગાથા કહે છે.
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૨