________________
सूर्यप्रशप्तिसूत्रे पमं कालं यावत् स्थितिर्भवति, तथा उत्कर्षेण च सातिरेकाष्टभागपल्योपम-किश्चिदधिकाष्टभागपल्योपमं कालं यावत् तत्र ताराविमाने स्थितिर्भवतीति ॥सू० ९८॥ ___ मूलम्-एएसि ण चंदिमसूरियगहणक्खत्ततारारूवाणं कयरे कयरे. हिंतो अप्पा वा बहुया वा तुल्ला वा विसेसाहिया वा? ता चंदा य सूरा य एए णं दो वि तुल्ला सबत्थो। णक्खत्ता संखिज्जगुणा गहा संखि. ज्जगुणा तारा संखिज्जगुणा. । सूत्र ९९ ॥
छाया-तावत् एतेषां चन्द्र-सूर्य-ग्रह-नक्षत्र-तारारूपाणां कतरेभ्यः कतरेभ्योऽल्पा वा वहुका वा तुल्या वा विशेषाधिका वा !, तावत् चन्द्रौ च सूयौं च एतौ खलु द्वावपि तुल्यौ सर्वस्तोकौ वा नक्षत्राणि संख्येयगुणानि ग्रहाः संख्येयगुणास्तारा संख्येयगुणाः॥इति सू०९९॥
'अट्ठारसमं पाहुडं समत्तं' । अष्टादशं प्राभृतं समाप्तम् ॥ टीका-अष्टानवतितमे सूत्रे चन्द्र-सूर्य-ग्रह-नक्षत्र-तारारूपाणां विमानाधिष्ठातृदेवानां देवीनां तत्सामानिकानामात्मसंरक्षकादीनां च तत्र-तत्र विमानेषु स्थितिकालपरिमाणविचारं विविच्य सम्प्रत्यस्मिन् नवनवतितमे सूत्रे तेषामेव चन्द्र-सूर्य-ग्रह-नक्षत्र-तारारूपाणां मध्ये परस्परमापेक्षिकरूपेण तुल्यत्व-समत्वाधिकत्वविषयकं विचारदर्शकं, प्रश्नोत्तरसूत्रमाह
'ता एएसि णं चंदिमसूरियगहणक्खत्ततारारूवाणं कयरे-कयरेहितो अप्पा वा बहुया वर्म) जघन्य से पल्योपम के आठवां भाग की स्थिति कही है एवं उत्कर्ष कुछ अधिक पल्योपम का आठवां भाग जितनी तारा विमान में देवियों की स्थिति कही गई है । सू० ९८॥
टोकार्थ-अठाणवें सूत्र में चंद्र-सूर्य-ग्रह नक्षत्र एवं ताराओं के विमानाधिष्ठाता देवदेवियां तथा उनके सामानिक आत्मरक्षक आदि का उस उस विमान में स्थितिकाल परिमाण की विचारणा करके अब इस नन्नाणवें सूत्र में उन चंद्र-सूर्य-ग्रह-नक्षत्र एवं तारारूपों के परस्पर का समानता एवं अधिकता विषय के विचार प्रश्नोत्तरसूत्र द्वारा कहते हैं-(ता एएसि णं चंदिमश्रीलगवान् ४ छ.-(ता जहण्णेणं अट्ठभागपलिओमं उक्कोसेणं साइरेग अट्ठभाग पलिओवमं) જઘન્યથી પાપમના આઠમાભાગ જેટલી સ્થિતિ કહી છે અને ઉત્કૃષ્ટથી કંઈક વધારે પ પમના આઠમા ભાગ જેટલી તારા વિમાનમાં દેવિયની સ્થિતિ કહેવામાં આવી છે. તે સૂ-૯૮
ટીકાર્થ—અણુમાં સૂત્રમાં ચંદ્ર-સૂર્ય, ગ્રહ નક્ષત્ર અને તારાઓના વિમાનને અધિ. ષ્ઠિાતા દેવ દેવિ તથા તેમના સામાનિક આત્મરક્ષક વિગેરેના તે તે વિમાનમાં સ્થિતિકાળ પરિમાણની વિચારણા કરીને હવે આ નવાણુમાં સૂત્રમાં એ ચંદ્ર-સૂર્ય-ગ્રહ નક્ષત્ર અને તારા રૂપની પરસ્પરની સમાનતા અને અધિકતાના સંબંધમાં પ્રશ્નોત્તર સૂત્ર દ્વારા विन्या२ मताचे छ.-(ता एएसि णं चंदिमसूरियगहवा णक्खत्ततारारूपाणं कयरेकयरे हितो
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: ૨
