________________
८६०
सूर्यप्रप्तिसूले षोडशभिरात्मरक्षकदेवसहरन्यैश्च बहुभिज्योतिषेन्द्र देवदेवीभिश्च सार्द्ध संपरिवृतः ।।-प्रभुः खलु चन्द्रः केवलं परिचारणद्धा-परिचारणसमृद्धया स्वसमृद्धिदर्शनदृशैव, अर्थात् ममैव एते सर्व परिचारकाः सन्ति अहन्त्वेतेषां प्रभुः-स्वामी अस्मि, इत्येवं निजस्फाति विशेषदर्शनाभिप्रायेणैवैतान् स्वकीयान् परिवारान् देवान् देवींश्च सृजति देवश्चन्द्रो न तु लोकभोगवत् भौतिकान् भोगान् इन्द्रियतृप्तर्थ भुनक्ति किन्तु दिव्यानलौकिकान् भोगभोगान् भुञ्जानो विहर्नु प्रभवति प्रभुश्चन्द्रो ज्योतिषेन्द्रो ज्योतिषराजश्चन्द्रावतंसके विमाने सभायां सुधर्माख्यायां चान्द्रे-चन्द्राभिधाने सिंहासने-राज्यासने चतुर्भिः सामानिकसहस्र-देवसेवकगणैश्चतमृभिरग्रमहिषीभिः-पट्टराज्ञीभिः सपरिवाराभिः-स्वस्वपरिवारैः परिवृताभिस्तिमृभिरभ्यन्तरमध्यमबाह्यरूपाभिः पर्षद्भिः-पार्षदगणैः सप्तभिरनीकैः-सैनिकैः सप्तभिरनीकाधिपतिभिः-सेनापतिभिः, पोडशभिरात्मसंरक्षकदेवसहस्रैरन्यैश्च बहुभिज्योतिष्कैःज्योतिर्गणधरै वेर्देवीभिश्च सार्द्ध संपरिवृत्तः-समन्ताद् परिवेष्टितः-समन्तात् समलङ्कृतः सन्-'महताहतणट्टगीयवाइयतंतीतलतालतुडियघणमुइंगपडुप्पवाइतरवेणं भोगभोगाई सुंजमाणे विहरित्तए केवलं परियारणिडिए णो चेव णं मेहणवत्तियाए' महताहतनाटयसमृद्धि दिखाने मात्र से अर्थात् ये सब परिवार मेरा है मैं इन का स्वामी हूं इस प्रकार अपनी मोटाइ विशेष देखाने मात्र से उन अपने परिवार वाले देव देवियों को उत्पन्न करते हैं। चंद्र देव लोक भोग के समान भौतिक भोगों को इन्द्रियतृप्ति के लिये नहीं भोगता है। किन्तु दिव्य ऐसे अलौकिक भोगभोगों को भुक्त करके विचरता है। ज्योतिषेन्द्र ज्योतिषराज चंद्र चंद्रावतंसक विमान में सुधर्मा सभा में चंद्र संबंधी सिंहासन में चार हजार सामानिक देव से सपरिवार चार अग्रमहिषीयों से अभ्यन्तर मध्य एवं बाह्य रूप तीन पार्षदगणों से सात सेनाओं से सात अनीकाधिपतियों से सोलह हजार आत्मरक्षक देवों से एवं अन्य बहुत से ज्योतिष्क देव एवं देवियों के साथ परिवृत्त होकर (महताहतणगीयवाइयतंतीतलतालतुडियघणमुईगपडुप्पवाइयरवेणं भोगभोगाई भुजमाणे विहरित्तए केवलं परिचारणिडिए णो चेव णं मेहुणवत्तियाए) કેવળ પરિવાર =દ્ધિથી અર્થાત પિતાની સમૃદ્ધિ દેખાડવા માત્રથી એટલેકે આ સઘળે પરિવાર મારે છે. હું અને માલિક છું આ રીતે પોતાની મોટાઈ દેખાડવા માત્રથી એ પિતાને પરિવારવાળા દેવદેવિયાને ઉત્પન કરે છે. ચંદ્રદેવ લેકભેગની જેમ ભૌતિક ભાગને ઈન્દ્રિયતૃપ્તિ માટે ભગવતા નથી. પરંતુ દિવ્ય એવા અલૌકિક ભાગોને ભેગાવીને વિચારે છે. જ્યોતિન્દ્ર જ્યોતિષરાજ ચંદ્ર ચંદ્રાવતંસક વિમાનની સુધર્માસભામાં ચંદ્રનામના સિંહાસનમાં ચારહજાર સામાનિક દેવથી તથા સપરિવાર ચાર અગ્રમહિષીયેથી અત્યંતર, મધ્ય, અને બાહો એવી ત્રણ પરિષદાઓથી સાત સૈન્યથી સાત અનીકાધિપતિયથી સેલહજાર આત્મરક્ષક દેવથી તથા અન્ય ઘણા જતિષ્કદેવ અને દેવિયેની સાથે धराईन (महताहत णट्टगीयवाइयत तीतलतालतुडियघणमुइंग पडुप्पवाइयरवेण भोगभोगाई भुज
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્રઃ ૨