Page Text
________________
सूर्यप्तिप्रकाशिका टोका सू० ८६ पञ्चदश प्राभृतम्
७८९ पञ्चत्रिंशदधिकाष्टादशशतभागानां, ततो हरांशी पञ्चभिरपवर्तितौ जात उपरितनो राशिस्त्रीणि शतानि पश्चषष्टयधिकानि, छेदराशि स्त्रीणिशतानि सप्तषष्टयधिकानीति-१७ सर्वमुपपद्यते द्वाभ्यां सप्तपष्टयधिकत्रिंशतभागाभ्यां न्यून द्वितीयं रात्रिन्दिवमिति अथैकस्मिन् युगे चन्द्रादयः प्रत्येकं कतिमण्डलानि चरन्तीत्येतद्विषयनिरूपणार्थमाह-'ता जुगेणं चंदे कई मंडलाई चरइ ?' तावत् युगेन चन्द्रः कति मण्डलानि चरति ?, इत्येवं गौतमेन प्रश्ने कृते भगवानाह-'ता अटुचुल्लसीए मंडलसए चरइ' तावत् अष्टौचतुरशीतानि मण्डलशतानि चरति । ताबदिति प्राग्वत् एकस्मिन युगे चन्द्रः खलु अष्टौचतुरशीतानि-चतुरशीत्यधि. कान्यष्टीशतानि मण्डलानां चरति । अत्र युक्तिरुच्यते-चन्द्रः एकेन शतसहस्रण अष्टानवत्याशतैः (१०९८००) प्रविभक्तस्य मण्डलस्य अष्टषष्टयधिकसप्तदशसतसंख्यान. (१७६८) भागान् एकेन मुहर्तन गच्छति । एकस्मिन् युगे च सर्वसंख्यया मुहर्ताः चतुःपञ्चाशत् सहस्राणि नवशतानि (५४९००) भवन्ति । अतोऽत्र सप्तदशशतानि अष्टषष्टयधिकानि श्चात् हरांश को पांच से अपवर्तित करे तो ऊपरवाली राशि तीन सो पैंसठ तथा छेद राशि तीन सो सडसठ होते हैं । १+9 इस प्रकार सर्व प्रमाण यथोक्त प्रकार से हो जाता है।
अब एक युग में चंद्रादि प्रत्येक कितने मंडल में गमन करते हैं-इस विषय निरूपण करने के लिये श्री गौतमस्वामी प्रश्न करते हैं-(ता जुगेणं कइ मंडलाई चरइ) तावत् एक युग में चंद्र कितने मंडल में गमन करता है? इस प्रकार श्री गौतमस्वामी के प्रश्न को सुनकर उत्तर में श्री भगवान् कहते हैं-(ता अट्ट चुलसीए मंडलसए चरइ) एक युग में चंद्र आठ सो चौरासी मंडलों में गमन करता है । यहां पर युक्ति दिखलाई जाती है-चंद्र एक लाख नव हजार आठसो (१०९८००) भाग में विभक्त मंडल का सत्रहसो अडसठ (१७६८)भागों में एक मुहूर्त में गमन करता है। एवं एक युग में समग्र मुहूर्तसंख्या चोपन हजार नव सो (५४९००) होते हैं । अतः यहां पर (१७६८) सत्रहसो अडसठ રાશિ ત્રણસો પાંસઠ તથા છેદરાશિ ત્રણ સડસડ થાય છે ૧૬૪ આ પ્રમાણે તમામ પ્રમાણુ યાત પ્રકારથી થઈ જાય છે.
હવે એક યુગમાં ચંદ્રાદિ પ્રત્યેક કેટલા મંડળમાં ગમન કરે છે? આ વિષયનું नि३५५५ ४२१॥ भाटे श्रीगोतमस्वामी प्रश्न ४२ ७.-(ता जुगेण चंदे कइ मडलाई चरइ) તાવતું એક યુગમાં ચંદ્ર કેટલા મંડળમાં ગમન કરે છે? આ રીતે શ્રીગૌતમસ્વામીના प्रश्नने सामजीने उत्तरमा श्रीमान् ४ छ.-(ता अदूचुल पीस मडलसए चरइ) मे४ યુગમાં ચંદ્ર આઠ ચોરાશી મંડળમાં ગમન કરે છે? અહીંયાં યુક્તિ બતાવવામાં આવે. છે.–ચંદ્ર એક લાખ નવહજાર આઠસે (૧૦૯૮૦૦) ભાગમાં વિભક્ત થયેલ મંડળના સત્તર અડસઠ (૧૭૬૮) ભાગમાં એક મુહૂર્તમાં ગમન કરે છે. અને એક યુગમાં સમગ્ર
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: 2
| SR No. | 006352 |
| Book Title | Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 1111 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 77 MB |