SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 775
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ७६४ सूयेप्रज्ञप्तिसूत्र 'ता णक्खत्तेणं मासेणं णक्खत्ते कइ मंडलाई चरइ ?' तावत् नाक्षत्रेण मासेन नक्षत्र कति मण्डलानि चरति ? । एकस्मिन्नाक्षत्रमासे नक्षत्र कति मण्डलानि पूरयतीति गौतमस्य प्रश्नानन्तरं भगवानाह-'ता तेरस मंडलाई चरइ अद्धसीतालीसं च सत्तविभागे मंडलस्स' तावत् त्रयोदश मण्डलानि चरति, अर्द्धसप्तचत्वारिंशतं च सप्तषष्टिभागान् मण्डलस्य ।-तावदिति पूर्ववत् एकस्मिन्नाक्षत्रमासे नक्षत्रं किल त्रयोदशमण्डलानि परिपूर्णानि चतुर्दशस्य च मण्डलस्य अर्द्धसप्तचत्वारिंशतं-सप्तचत्वारिंशतोऽर्द्ध सप्तचत्वारिंशत-सार्द्ध षट् चत्वारिंशतं सप्तपष्टिभागान (१३।४३) यावत् मण्डलानि नक्षत्रं परिपूरयति॥ अत्रापि युक्तिरुच्यते-एकस्मिन् युगे नक्षत्राणि अर्द्धमण्डलानि किल पञ्चत्रिंशदधिकान्यष्टादशशतानि भवन्तीत्यतोऽनुपातो यदि सप्तषष्टया नाक्षत्रै मसैिरष्टादशशतानि पञ्चत्रिंशदधिकानि अर्द्धमण्डलानां लभ्यन्ते तदैकेन नाक्षत्रेण मासेन किं स्यादिति राशित्रय स्थापना-२८५४' २७+ अत्रान्त्येन राशिना एकक रूपेण मध्यमो राशिः पञ्चत्रिंशदधिकाष्टादशशतरूपो गुणित आयेन राशिना सप्तपष्टिरूपेण मासेणं णक्खत्ते कह मंडलाई चरइ) एक नाक्षत्र मास में नक्षत्र कितने मंडल को पूरित करता है ? इस प्रकार श्री गौतमस्वामी के प्रश्न को सुनकर के उत्तर में श्री भगवान कहते हैं-(ता तेरस मंडलाइं चरइ अद्ध सीतालीसं च सत्तट्टिभागे मंडलस्स) एक नाक्षत्रमास में नक्षत्र तेरह मंडल पूरा तथा चौदहवें मंडल का सडसठिया साडे छियालीस भागों को (१३।१) यावत् नक्षत्र पूरित करता है। यहां पर भी युक्ति प्रदर्शित की जाती है, एक युग में नाक्षत्र अर्द्ध मंडल अठारह सो पैंतीस होते हैं। अतः इस प्रकार अनुपात करे की जो सडसठ नाक्षत्रमास से अठारह सो पैंतीस अर्द्धमंडल होते हैं, तो एक नाक्षत्रमास में कितने अद्धमंडल हो सकते हैं ? इसको जानने के लिये तीन राशि की स्थापना करे-३' २७+2 यहां पर अन्त्य एकरूप राशि से अठारह सो पैंतीस रूप मध्य की राशि का गुणा करे गुणा करके सडसठ रूप आद्य राशि णक्खत्ते कइ मडलाई चरइ) मे नाक्षत्रमासमा नक्षत्र रक्षा माने पूरित ४२ छ ? या प्रमाणे श्रीगौतमस्वाभीना प्रश्नने सieणीने उत्तरमा श्रीभगवान् ४ छ.- (ता तेरस मांडलाइ चरइ अद्धसीतालीसं च सत्तद्विभागे मंडलस्स) मे नाक्षत्रमासमा नक्षत्र ते२ भ30 પુરા તથા ચૌદમા મંડળના સડસઠિયા સાડી છેતાલીસ ભાગોને (૧૩૪૬ યાવત્ નક્ષત્ર પરિત કરે છે. અહીં પણ યુક્તિ પ્રદર્શિત કરવામાં આવે છે. એક યુગમાં નક્ષત્ર અર્ધમંડળે અઢારસો પાંત્રીસ થાય છે. તેથી આવી રીતે અનુપાત કરે કે જે સડસઠ નાક્ષત્ર માસથી અઢારસો પાંત્રીસ અધમંડળે થાય તે એક નાક્ષત્રમાસમાં કેટલા અર્ધમંડળો થઈ ? भाटे ५ राशिनी स्थापना ४२वी. भ3-1८३५४१=२७३६ मी એકરૂપ છેલી રાશીથી અઢારસો પાંત્રીસરૂપ મધ્યની રાશીને ગુણાકાર કરવા ગુણાકાર કરીને સડસઠરૂપ પહેલી રાશીથી તેનો ભાગ કરે તે સત્યાવીસ અર્ધમંડળ તથા અઠયાવીસમા શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર:
SR No.006352
Book TitleAgam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1982
Total Pages1111
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti
File Size77 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy