________________
सूर्यज्ञप्तिप्रकाशिका टीका सू० ८३ पञ्चदशप्राभृतम्
अथ पञ्चदशं प्राभृतं प्रारभ्यते अथ 'कः शीघ्रगतिराख्यातः' इत्येतद्विषयं प्रश्नोत्तरसूत्रं कथयति ।
मूलम्-ता कहं ते सिग्घगई वत्थू आहिएत्ति वएज्जा !, ता एएसि णं चंदिमसूरियगहणक्खत्ततारारूवाणं चंदेहितो सूरे सिग्घगई सूरेहितो गहा सिग्घगइ गहेहितो णक्खत्ता सिग्घगई णक्खत्तेहितो तारा सिग्घगई सव्वप्पगई चंदा सव्वसिग्घगई तारा, ता एगमेगेणं मुहत्तेणं चंदे केवतियाइं भागसताइं गच्छइ ?, ता जं जं मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरइ तस्स तस्स मंडलपरिवखेवस्स सत्तरस अट्ठसट्टि भागसए गच्छइ, मंडलं सतसहस्सेणं अट्ठाणउतिसतेहिं छत्ता, ता एगमेगेणं मुहत्तेणं सूरिए केवतियाइं भागसयाइं गच्छइ !, ता जं जं मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरइ तस्स तस्स मंडलपरिक्खेवस्स अट्टारस तीसे भागसए गच्छइ, मंडलं सत्तसहस्सेणं अट्ठाणउति सतेहिं छेत्ता, ता एगमेगेणं मुहुत्तेणं णक्खत्ते केवतियाइं भागसताई गच्छइ ?, ता जं जं मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरइ तस्स-तस्त मंडलस्स परिक्खेवस्त अट्ठारस पणतीसे भागसए गच्छइ, मंडलं सतसहस्सेणं अट्ठाणउतीसतेहिं छेत्ता ॥सू० ८३॥
छाय-तावत् कथं ते शीघ्रगति वस्तु आख्यातमिति वदेत् ? तावत् एतेषां चन्द्र-सूर्यग्रहगणनक्षत्र-तारारूपाणां चन्द्रेभ्यः सूर्याः शीघ्रगतयः सूर्येभ्यो नक्षत्राणि शीघ्रगतीति नक्षत्रेभ्यस्ताराः शीघ्रगतयः सर्वाल्पगतयश्चन्द्राः सर्वशीघ्रगतयस्ताराः, तावत् एकैकेन मुहूर्तेण चन्द्रः कियन्ति भागशतानि गच्छति ?, तावत् यत् यत् मण्डलमुपसंक्रम्य चारं चरति, तस्य तस्य मण्डलपरिक्षेपस्य सप्तदश अष्टषष्टिभागशतानि गच्छति, मण्डलं शतसहस्रेण अष्टानवत्या शतैच्च्छित्वा, तावत् एकैकेन मुहूर्तेन सूर्यः कियन्ति भागशतानि गच्छति ?, तावत् यत् यत् मण्डमुपसंक्रम्य चार चरति तस्य तस्य मण्डलपरिक्षेपस्य अष्टादश त्रिंशद भागशतानि गच्छति, मण्डलं शतसहस्रेग अष्टानवत्या शतैश्छित्वा, तावत् एकैकेन मुहूर्तेन नक्षत्राणि कियन्ति भागशतानि गच्छन्ति ?, तावत् यत् यत् मण्डलमुपसंक्रम्य चारं चरन्ति तस्य तस्य मण्डलपरिक्षेपस्य अष्टादश पञ्चत्रिंशत् भागशतानि गच्छन्ति, मण्डलं शतसहस्रेण अष्टानवत्या छित्वा ॥ इति स० ८३॥
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: 2
