Page Text
________________
सूर्यज्ञतिप्रकाशिका टीका सू० ५६ दशमप्राभृतस्य विंशतितमं प्राभृतप्राभृतम्
६१
तावत् पूर्वाभिः फाल्गुनीभिः, पूर्वासां फाल्गुनीनां अष्टाविंशतिश्च मुहूर्त्ताः, अष्टाविंशच्च द्वाष्टिभागाः मुहूर्त्तस्य द्वापष्टिभागं च सप्तपष्टिधा छित्वा द्वात्रिंशत् चूर्णिकाः भागाः शेषाः । इति । एतत् सर्वं व्याख्यातमेवेति ।
अथ तृतीयपर्वज्ञानस्योदाहरणं कथयति - पूर्वप्रतिपादितरीत्यैव अत्रापि त्रैराशिक - गणितक्रमे राशि स्थापना यथा चतुर्विंशत्यधिकेन पर्वशतेन यदि पञ्चसूर्यनक्षत्र पर्याया लभ्यन्ते तदा त्रिभिः पर्वभिः किं स्यादिति राशित्रयस्थापना यथा-१४ अत्रान्त्येन राशिना त्रिस्वरूपेण मध्यो राशिः पञ्चरूपो गुणितः जाताः पञ्चदश तेषामाद्येन राशिना चतुर्विंशत्यधिकशतरूपेण भागहरणं कार्यं तत्र भाज्यराशेरल्पत्वात् भागो न लभ्यते, ततो नक्षत्रानयनार्थं त्रिंशदधिकैरष्टादशभिः शतैः सप्तषष्टिभागैर्गुणन कार्याणि प्रवर्त्तयितव्यानि * X = x **= अत्र प्रथमं भाज्यहारयोः द्वाभ्यामपवर्त्तना कार्या ततो जातो गुणकार शिर्नवशतानि पञ्चदशोत्तराणि ९१५ छेदराशिव द्वाषष्टि: - ६२ । ततश्च पञ्चछेत्ता) सरसठ से छेद कर के (बत्तीसं चुणिया भागा सेसा) बत्तीस चूर्णिका भाग शेष रहता है । इस कथन पूर्व में व्याख्यात हो गया है ।
१३७२५
X
+3
अब तीसरे पर्व का ज्ञान के लिये कहते हैं- पूर्व कथित रीति से ही यहां पर भी तीन राशि के गणित क्रम से तीन राशि को स्थापना करे | यहां पर पूछते हैं कि एक सो चोवीस पर्व से यदि पांच सूर्य नक्षत्र पर्याय लब्ध हो तो तीन पर्व से कितना लब्ध होते हैं ? तो इसको समझने के लिये तीन राशि की स्थापना करनी चाहिये जैसे कि यहां पर अन्त्य राशि जो तीन रूप है उससे मध्य की राशि पांच को गुणित करे तो पंद्रह होता है, उसको प्रथम राशि जो एक सो चोवीस है उससे भाग करे तो भाज्य राशि अल्प होने से भाग नहीं होगा । तो नक्षत्र लाने के लिये सडसठिया अठारह सो तीस से गुणा करे +छ+ यहां पर प्रथम भाज्य राशि एवं हार राशि को दो से सपवर्तना करे तो गुणाकार राशि नव सो पंद्रह ९१५ શેષ રહે છે. આ કથન પહેલાં વ્યાખ્યાત થઈજ ગયેલ છે.
१५
१२७२५
९१५ ६२ ४१९४
હવે ત્રીજા પર્વના જ્ઞાન માટે કહેવામાં આવે છે--પૂર્વ કહેલ પ્રકારથી જ અહીંયા પણ ત્રણ રાશિના ગણિત ક્રમથી ત્રણ રાશિની સ્થાપના કરવી અહીં કોઈ પૂછે કેએકસો ચાવીસ પ થી જો પાંચ સૂ નક્ષત્રપર્યાય લબ્ધ થાય તેા ત્રણ પથી કેટલા લબ્ધ થાય છે? તેા આ સમજવા મટે ત્રણ રાશીની સ્થાપના કરવી જેમકે પટ્ટ=૧૫ અહી અત્ત્વની રાશી જે ત્રણ રૂપ છે તેનાથી મધ્યની રાશિ પાંચના ગુણાકાર કરવાથી પદ્મર આવે છે. તેના પ્રથમ રાશિ જે એકસા ચાવીસ છે તેનાથી ભાગ કરવા પણ ભાય રાશિ અલ્પ હાવાથી ભાગ ચાલતે નથી. એટલે નક્ષત્ર લાવવા માટે અડસિયા અઢાર સેા ત્રીસથી | १८३० _१५+७१५_१३७२५ गडीं पडेसां लान्य राशि
8
गुर २
१३५४+०=
12811-12+1७४४
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૨
| SR No. | 006352 |
| Book Title | Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 1111 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 77 MB |