________________
६६६
सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे
छत्तालीसं बावद्विभागे मुहुत्तस्स आहिएत्ति वएजा, ता पुण्णिमासिणीओ णं अमावासा चत्तारि बायाले मुहुत्तसए छत्तालीसं बावट्टिभागे मुहुत्तस्स आहिएत्ति वजा, ता अमावासाओ णं अमावासा अट्ट पंचासीए मुहुत्तसए तीसं च बावट्टिमागे मुहुत्तस्स आहिएत्ति वएज्जा, ता पुष्णिमासिणीओ णं पुष्णिमासिणी अट्ट पंचसीए मुहत्तसए तीसं बावट्टिभागे मुहुत्तस्स आहिएत्ति वएजा, एस णं एवइए चंदे मासे एस णं एवइए सगले जुगे || सू० ८०॥
छाया - तत्र खलु इमा द्वाषष्टिः पौर्णमास्यः, द्वाषष्टिरमावास्याः प्रज्ञप्ताः । द्वापष्टिरेते कृत्स्ना रागाः, द्वाषष्टिरेते कृत्स्ना विरागाः । एतानि चतुर्विंशतिः पर्वशतानि, एतानि चतुविंशतिः कृत्स्नानि रागविरागशतानि यावन्तः खलु पञ्चानां संवत्सराणां समयाः एकेन चतुर्विंशत्या समयशतेनोनकाः, एतावन्तः परिमिता असंख्याता देशरागविरागसमया भवन्तीत्याख्याताः । अमावास्यातः खलु पौर्णमासी चत्वारि द्विचत्वारिंशानि मुहूर्त्तशतानि षट्चत्वारिंशच्च द्वाषष्टिभागा मुहूर्त्तस्य आख्याता इति वदेत्, तावत् पौर्णमासीतः खलु अमावाझ्या चत्वारि द्विचत्वारिंशानि मुहूर्त्तशतानि षट् चत्वारिंशद् द्वाषष्टिभागा मुहूर्त्तस्याख्याता इति वदेत्, तावत् अमावास्यातः खलु अमावास्या अष्टौ पञ्चाशीतानि मुहूर्त्तशतानि त्रिंशच्च द्वाषष्टिभागा मुहूर्त्तस्य आख्याता इति वदेत्, तावत् पौर्णमासीतः खलु पौर्णमासी अष्टौपञ्चाशीतानि मुहूर्त्तशतानि त्रिंशच्च द्वाषष्टिभागा मुहूर्त्तस्य आख्याता इति वदेत्, एषः खलु एतावान् चान्द्रमासः, एतत् खलु एतावत् सकलं युगम् ॥ सू० ८० ॥
टीका - एकोनाशीतितमे ७९ सूत्रे चन्द्रमसो वृद्ध्यपवृद्धि विषयकं विचारसारं सम्यक् विविच्य सम्प्रति एकस्मिन युगे अमावास्या पूर्णिमास्योः संख्यास्तयोः परस्परमन्तराणि च
एक युग में कितनी अमावास्या एवं कितनी पूर्णिमाएं होती है, उसका संपूर्ण संख्या कहते हैं - (तत्थ खलु) इत्यादि ।
टीकार्थ - उन्नासी ७९ सूत्र में चंद्रमा की वृद्धी एवं अपवृद्धी अर्थात् क्षय वृद्धि के विषय में सम्यक् प्रकार से विवचन करके अब एक युग में अमावास्या एवं पूर्णिमा की संख्या तथा उनका परस्पर का अंतर का कथन करने
એક યુગમાં કેટલી અમાવાસ્યા અને કેટલી પુનમ થાય છે તે સંપૂર્ણ સ ંખ્યાનુ अथन उरे छे, (तत्थ खलु) इत्याहि.
ટીકા :-આગણ્યાશીમાં સૂત્રમાં ચંદ્રમાની વૃદ્ધિ અને અપવૃદ્ધિ અર્થાત્ ક્ષયના સંબંધમાં સારી રીતે વિવેચન કરીને હવે એક યુગમાં અમાસ અને પુનમની સંખ્યા તથા તેમના પરસ્પરના અંતરનું કથન કરવાના હેતુથી પહેલા તેન્તી યુગગત સંખ્યાનું પ્રતિ
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૨
