________________
सूर्यज्ञप्तिप्रकाशिका टीका सू० ७९ त्रयोदश प्राभृतम्
१४१०
चतुर्दशरात्रिन्दवं सप्तचत्वारिंशच्च द्वाषष्टिभागा रात्रिन्दिवस्य । एकस्य च रात्रिन्दिवस्य मुहूर्त परिमाणं किल त्रिंशन्मुहूर्त्ता स्तेन चतुर्दशत्रिंशता गुण्यन्ते - १४ x ३० =४२० जातानि विंशत्यधिकानि चत्वारिशतानि मुहूर्त्तानाम् । सप्तचत्वारिंशद् द्वाषष्टिभागाश्व त्रिंशता संगुण्य द्वापष्ट्या विभज्यते X ३० - =२२ +#लब्धा मुहूर्त्ताः मुहूर्त्तस्थाने संयोज्य शेषाश्च शेषस्थाने निवेश्यन्ते तदा- (४२०+२२+)=४४२॥ अतः शुक्लपक्षस्य मुहूर्त्तपरिमाणं द्विचत्वारिंशदधिकानि चत्वारिशतानि मुहूर्त्तानामेकस्य च मुहूर्त्तस्य षट्त्वाशिंद द्वाषष्टिभागा मुहूर्त्तस्य भवतीति सम्यगुपपद्यत इति ॥ सू० ७९ ॥
ર
एकस्मिन् युगे कियत्योऽमावास्याः कियत्यश्च पौर्णमास्या इति तद्गतां सर्वसंख्यां कथयति - 'तत्थ खलु' इत्यादि ।
६६५
मूलम् - तत्थ खलु इमाओ बावट्ठ पुण्णिमासिणीओ बावट्ठि अमावासाओ पण्णत्ताओ, बावट्ठि एए कसिणा रागा बावट्टि एए कसिणा विरागा, एए चवीसे पव्वसए एए चडवीसे कसिणा रागविरागसए, जावइयाणं पंचण्हं संवच्छराणं समया एगेणं चउवीसेणं समयसए णूणगा एवइया परित्ता असंखेजा देसरागविरागसमया भवतीति मक्खाया अमावासाओ णं पुष्णिमासिणी चत्तारि बायाले मुहुत्तसए रात्रि दिवसका वासठिया सैंतालीस भाग होता है । एक अहोरात्रका मुहूर्त परिमाण तीस मुहूर्त होता है । अतः चौदह को तीससे गुणाकरे - १४+३०= ४५० गुणा करने से चारसो वीस मुहूर्त होते हैं तथा एक मुहूर्त का बासठिया सैंतालीस भाग को तीस से गुणा करके बासठ से भाग करे + ३०= = २२+लब्ध मुहूर्त को मुहूर्त के स्थान में रखकर शेष को शेष स्थान में रक्खे । तो (४२०+२२ =४४२। इस प्रकार शुक्लपक्ष का मुहूर्त परिमाण चारसो बयालीस मुहूर्त तथा एक मुहूर्त का बासठिया छियालीस भाग होते हैं । सू० ७९ ॥
१४१०
અર્ધા (૧૪।૪) ચૌદ અહેારાત્ર તથા એક અહેારાત્રના ખાસયિા સુડતાલીસ ભાગ થાય છે, એક અહારાત્રનુ મુહૂત પરિમાણુ ત્રીસ મુહૂર્તનુ થાય છે, તેથી ચૌદના ત્રીસથી ગુણાકાર કરવા ૧૪+૩૦=૪૨૦ ગુણાકાર કરવાથી ચારસોવીસ મુહૂત તથા એક મુહૂર્તના ખાસઢિયા સુડતાલીસ ભાગના ત્રીસથી ગુણુાકાર કરીને ખાસથી ભાગ કરવા. +૩૦ ૧૪૧=૨૨+{ શબ્દ થયેલ મુહૂતને મુહૂર્તીના સ્થાનમાં રાખીને બાકીના ભાગને શેષ સ્થાનમાં રાખવા તે (૪૨૦+૨+Y)=૪૪રા આ પ્રમાણે શુકલપક્ષના મુહૂત પરિમાણુ ચારસા ખેંતાલીસ મુહૂત તથા એક મુહૂતના ખાસિયા છેતાલીસ ભાગ થાય છે. ।।સૂ॰ ૭૯।।
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૨