________________
सूर्यप्रतिसूत्रे मध्यराशिगुण्यते जातस्तावानेव पञ्चरूपः (सर्वे च राशय एक गुणिता एवं तिष्ठन्तीति नियमात्) तत आयेन राशिना-चतुर्विशत्यधिकशतरूपेण भागहरणं कार्य तत्र भाज्यस्याल्पत्वाद् भागं न प्रयच्छति, ततो नक्षत्रानयनार्थम् अष्टादशभिः शतैत्रिंशदधिकैः सप्तपष्टिमागैर्गुणयिष्याम इति गुणकारछेदराश्यो भ्यामवपर्तना करणीया यथा-५५४ = । ततः १४४५३ =xxx१४४१५ जातो गुणकारराशिनवशतानि पञ्चदशोत्तराणि-९१५ छेदराशिश्च द्वापष्टिः ततो नवभिः शतैः पञ्चदशोत्तरैः गुणिता पञ्च जातानि गुणनफलानि पञ्चचत्वारिशच्छतानि पश्चसप्तत्यधिकानि, पुष्यस्य चतुश्चत्वारिंशभागा द्वाषष्टया गुण्यन्ते ४४x ६२-२७२८ जातानि सप्तविंशतिः शतानि अष्टाविंशत्यधिकानि, एतानि पूर्वराशेः शोध्यन्ते, ४५७५-२७२८3१८४७ स्थितानि पश्चादष्टादशशतानि सप्तचत्वारिंशदधिकानि, ततश्च छेदराश्योः द्वाषष्टिसप्तषष्टि रूपयोगुणनेन ६२४६७-४१५४ जातानि एकचत्वारिंशच्छतानि चतुः पश्चाशदधिकानि, एभिश्च भागो हियते ३४ अत्रांशराशेस्तोपांच होते हैं-(सभी राशियां एक से गुणित उसी प्रकार से रहती है इस नियम से) तत्पश्चात् एकसो चोवीस रूप प्रथम राशि से भाग करे तो वहां भाज्य राशि अल्प होने से भाग चलता नहीं हैं, अतः नक्षत्र लाने के लिये सडसठिया अठारहसो तीस से गुणा करे तथा गुणाकार तथा छेद राशि का दो से अपवर्तना करे जैसे कि ५४४-५ पश्चात् X X: इस प्रकार गुणाकार राशि नवसो पंद्रह होता है ९१५ तथा छेद राशि बासठ होते हैं उससे नवसो पंद्रह को गुणा करे तो गुणन फल पांच होता है, पश्चात् पैंतालीससो पचहत्तर होते हैं। पुष्य नक्षत्र का ४४ वुवालीस को बासठ से गुणाकरे तो दो हजार सातसो अठावीस होते हैं इतना पूर्व राशि से शोधित करे ४४७५ -२७२८-१८४७ पश्चात् अठारहसो सेंतालीस रहते हैं । पश्चात् छेद' राशि जो बासठ सडसठ रूप है उसको गुणाकरे ६२४६७-४१५४ तो इकतालीससो ગુણિત બધિ રાશિ એજ રીતની રહે છે આ નિયમ છે, તે પછી એકસો ચોવીસ રૂપ પહેલી રાશીથી ભાગ કરે તે ભાજ્યરાશિ અ૯પ હેવાથી ભાગ થઈ શકતો નથી. તેથી નક્ષત્ર લાવવા માટે સડસડિયા અઢારસો ત્રીસથી ગુણાકાર કરે તથા ગુણાકાર તથા છેદ शशिनी मेथी अपवत ना ४२वी भ १६४५ ते ५७ी 48433१ ५५५ આ રીતે ગુણાકાર રાશિ નવસે પંદર થાય છે. ૯૧પ તથા છે રાશિ બાસઠ થાય છે. તેનાથી નવસે પંદરને ગુણાકાર કરે તે ગુણન ફળ પાંચ આવે છે. તે પછી પિસ્તાલીસ પંચોતેર થાય છે. પુષ્ય નક્ષત્રને ૪૪ ચુંમાલીસને બાસઠથી ગુણવામાં આવે તે એકહજાર સાતસે અઠયાવીસ થાય છે. આને પૂર્વ રાશિથી શેધિત કરવામાં આવે તે ૪૫૭૫-૨૭૨૮=૧૮૪૭ અઢારસે સુડતાલીસ રહે છે. તે પછી છેદરાશિ જે બાસઠ સડસઠ રૂપ છે તેને ગુણાકાર કરે ૬૨+૬૭=૪૧૫૪ આ રીતે એકતાલીસ ચોપન આવે છે.
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: ૨
