Page Text
________________
-
सूर्यज्ञप्तिप्रकाशिका टीका सू० ७७ द्वादशप्राभृतम्
टीका-पट् सप्ततितमे सूत्रे पञ्चवार्षिकावृत्तिषु चन्द्रसूर्ययो योगनक्षत्रं प्रतिपाद्य सम्प्रति पश्च हैमन्तिकावृत्तिषु चन्द्रसूर्ययोनक्षत्रयोगविषयं प्रतिपादयिषु स्तद्गतप्रथमावृत्तिविषय प्रश्नत्रसूमाह-'ता एएसि णं पंचण्हं संवच्छराणं पढमं हेमंतिं आउहि चंदे केणं णक्खत्ते णं जोएइ ?' तावद् एतेषां पश्चानां संवत्सराणां प्रथमां हैमन्ती मावृत्तिं चन्द्रः केन नक्षत्रण युनक्ति ? -तावदिति प्राग्वत्, एतेषां-प्रथमोदितानां चान्द्र-चान्द्रा-भिवद्धित-चान्द्राभिवद्धितानां पश्चानां संवत्सराणां मध्ये प्रथमां हैमन्ती-हेमन्तकालोद्भवाम्-उत्तरायणगति स्वरूपामावृत्ति-भूयोभूयोगमनरूपामावृत्तिं चन्द्रः केन नक्षत्रेण सह युक्तः सन् प्रवर्तयतीति गौतमस्य प्रश्न स्ततो भगवानाह-'ता हत्थे ण' तावद्धस्तेन । तावदिति पूर्ववत्, हस्तेनहस्तनक्षत्रेण सह वर्तमानः सन् प्रवर्त्तयति ॥ पुन स्तस्य समयविभागं दर्शयति-'हत्थस्स
इस प्रकार वर्षाकाल की आवृत्ति में चंद्र सूर्य के नक्षत्रयोगविषय को प्रतिपादन करके अब हेमन्त ऋतु की आवृत्ति में सूर्य चंद्र का नक्षत्रयोग को प्रतिपादन करने की इच्छा से उसका प्रश्न सूत्र कहते हैं-(ता एएसिणं पंचण्हं) इत्यादि। ___टीकार्थ-छिहत्तर- सूत्र में पांच वार्षिकी आवृत्ति में चंद्र सूर्य का नक्षत्र योग का प्रतिपादन करके अब हेमंत ऋतु संबंधी पांच आवृत्ति में चन्द्र सूर्य का नक्षत्र योग के विषय में प्रतिपादन करने के लिये प्रश्नसूत्र का कथन करते हैं-(ता एएसिणं पंचण्हं संवच्छराणं पढमं हेमंति आउहि चंदे केणं णक्खत्तेणं जोएइ) ये पूर्वकथित चांद्रादि पांच संवत्सरों में हेमन्तकालभाविनी उत्तरायण गतिरूप आवृत्ति अर्थात् पुनः पुनः गमनरूप आवृत्ति को चंद्र कौन नक्षत्र के साथ योग युक्त रहकर प्रवतित करता है ? इस प्रकार श्री गौतमस्वामी के प्रश्न को सुनकर उत्तर में श्री भगवान् कहते हैं-(ता हत्थे णं) हस्त
આ પ્રમાણે વર્ષાકાળની આવૃત્તિમાં ચંદ્ર સૂર્ય અને નક્ષત્રના વેગ સંબંધી પ્રતિપાદન કરીને હવે હેમંત ત્રતુની આવૃત્તિમાં સૂર્ય ચંદ્રના નક્ષત્ર યોગનું પ્રતિપાદન કરવાની ४ाथी ते समधी प्रश्नसूत्रपामा माछ-(ता एएसि णं पंवण्ह) त्यादि.
ટીકાર્ય :-છોતેરમા સૂત્રમાં પાંચ વર્ષની આવૃત્તિમાં ચંદ્ર સૂર્યને નક્ષત્ર વેગનું પ્રતિપાદન કરીને હવે હમ તઋતુ સંબંધી પાંચમી આવૃત્તિમાં ચંદ્ર સૂર્યના નક્ષત્રગના समयमा प्रतिपादन ४२१। भाटे प्रश्नसूत्रनु ४थन ४२पामा आवे छे. (ता एएसिणं पंचण्हं संवच्छराणं पढमं हेमंतिं आउद्धिं चंदे केणं णक्खत्ते णं जोएइ) मा पूर्व प्रतिपात यांद्रात પાંચ સંવત્સરોમાં હેમંતકાળની ભાવિની ઉત્તરાયણ ગતિરૂપ આવૃત્તિ અર્થાત્ પુનઃ પુનઃ ગમનરૂપ આવૃત્તિને ચંદ્ર કયા નક્ષત્રની સાથે વેગ યુક્ત થઈને પ્રવર્તિત કરે છે ? આ પ્રમાણે શ્રી ગૌતમસ્વામીના પ્રશ્નને સાંભળીને ઉત્તરમાં શ્રી ભગવાન કહે છે(ता हत्थे ण) १२ नक्षत्रनी साथै २डीन प्रतित रे छे, इतना समयविमाना
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: 2
| SR No. | 006352 |
| Book Title | Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 1111 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 77 MB |