Page Text
________________
सूर्यज्ञतिप्रकाशिका टीका सू० ७६ द्वादशं प्राभृतम्
५८३
२०१
व्युत्तराणि षट्शतानि प्रथमत्र हरस्थिताभ्यां द्वाभ्यां षट् अपवर्तिता जातास्त्रयस्ततो भूयस्त्रिभिरेकोत्तरं शतद्वयं गुणितं, ततो जातानि त्र्युत्तराणि षट् शतानि - ६०३, अवशिष्टानि च पञ्चदश नक्षत्राणि समक्षेत्राणि त्रिंशन्मुहर्त्तात्मकानि सन्ति, तेन तेषां मध्ये प्रत्येकं परिपूर्ण सप्तषष्टिभागाः, अतएव सप्तषष्टिः पञ्चदशभिर्गुण्यते ६७१५ = १००५ जातं पञ्चोत्तरं सहस्रम् | अभिजिनक्षत्रं तु समाहृतस्वरूपं सर्वाद्यमस्ति, तस्य च सप्तपष्टिभागा एकविंशतिः २१ समेषां मेतेषां योगो यथा - २०१+६०३+१००५+२१ - १८३० जातानि त्रिंशदधिकानि अष्टादशशतानि सप्तषष्टिभागानाम् । एष परिपूर्णः सप्तषष्टिभागात्मको नक्षत्रपर्यायः । एतस्यार्दे नवशतानि पञ्चदशोत्तराणि - ९१५ । एभ्योऽभिजितः सम्बन्धिनी एकविंशतिः ः शुद्धाः ९१५-२१=८९४ शेषास्तिष्ठन्ति अष्टौशतानि चतुर्नवत्यधिकानि । एते करे गुणा करने के लिये अंकन्यास x ६ = २०१ X ३=६०३ छह सो तीन होता है । प्रथम यहां पर हरस्थान में रहा हुआ दो से छ का अपवर्तना करे अपवर्तन करने से तीन होते हैं । तत्पश्चात् तीन से दोसौ एक को गुणा करे अतः छह सौ तीन होते हैं । तथा पंद्रह नक्षत्र अवशिष्ट रहता है जो समक्षेत्र वाले एवं तीस मुहूर्त प्रमाण के होते हैं । अतः उन प्रत्येक का सबसठ भाग होता है । अतः सडसठ को पंद्रह से गुणा करे ६७ X १५=१००५ गुणा करने से एक हजार पांच होते हैं । अभिजित् नक्षत्र समाहृत स्वरूप वाला सब से अधोवर्ति रहता है, उस का सडसठिया भाग इक्कीस होते हैं । इन सब का योग - २०१ + ०३ + १००५+२१=१८३० | इस प्रकार asसठिया अठारह सौ तीस होते हैं । यह सड़सठ भागात्मक परिपूर्ण नक्षत्रपर्याय होता है । इसका अर्धा करने से नवसो पंद्रह ९१५ होता है । इनमें से अभिजित् संबंधी इक्कीस को शोधितकरे ९१५ - २१ - ८९४ शोधित करने से पश्चात् आठसो चोराणवे बचते हैं। इनको सडसट से विभाजित करे
છથી ગુણાકાર કરવા ગુણાકાર કરવા માટે કન્યાસ ૢ1+t=૨૦૧+૩=૦૩ છસાત્રણ થાય છે. પહેલાં અહીં હરસ્થાનમાં રહેલ બેથી છનું અપવન કરવું. પવન કરવાથી ત્રણ થાય છે. તે પછી ત્રણથી ખસે એકના ગુણાકાર કરવા તેથી છસેાત્રણ થાય છે. તથા પંદર નક્ષત્ર ખાકી રહે છે. જે સમક્ષેત્રવાળા અને ત્રીસ મુહૂત પ્રમાણવાળા હેાય છે. તેથી તેમાં દરેકના સડસડ ભાગ થાય છે. તેથી સડસઠને પંદરથી ગુણાકાર કરવા ૬૭+૧૫=૧૦૦૫ ગુણાકાર કરવાથી એકહજાર પાંચ થાય છે. અભિજીત્ નક્ષેત્ર સમાત સ્વરૂપવાળું અને સૌથી નીચે રહે છે. તેના સડસિયા ભાગ એકવીસ થાય છે. આ બધાના સરવાળા ૨૦૧+૬૦૩+૧૦૦૫૨૧=૧૮૩૦ આ પ્રમાણે સડસડિયા અઢારસા ત્રીસ થાય છે. આ રીતે સડસઠ ભાગાત્મક પરિપૂર્ણ નક્ષત્રપર્યાય થાય છે. આના અર્ધા કરવાથી નવસા ૫૪૨ ૯૧પા થાય છે, આમાંથી અભિજીત સંબંધી એકવીસનુ શેાધન કરવું. ૯૧૫–૨૧
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૨
| SR No. | 006352 |
| Book Title | Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 1111 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 77 MB |