Page Text
________________
सूर्यज्ञप्तिप्रकाशिका टीका सू० ७४ द्वादश प्राभृतम्
४५९ वएज्जा ?' तावत् कदा खलु एते अभिवद्धित-आदित्य-ऋतु-चान्द्र-नाक्षत्राः संवत्सराः समादिकाः समपर्यवसिता आख्याता इति वदेत् ? ॥-तावदिति पूर्ववत् कदा-कस्मिन् समये खलु-इति वाक्यालङ्कारे एते-पूर्वोदिताः स्वस्वपरिभाषाभिः परिभाषिताः, अभिवद्धितादित्य-ऋतु-चान्द्र-नाक्षत्राः पश्चापि सम्वत्सराः समादिकाः-समादयः-समप्रारम्भाः-युगपत्प्रवृत्तास्तथा समपर्यवसिताः-समपर्यवसानाः-युगपदेव परिपूर्णाश्च भवन्तीत्याख्याताःप्रतिपादिता इति वदेत-कथय भगवम्निति गौतमस्य प्रश्नस्ततो भगवानुत्तरयति-'ता सत्तावण्णं मासा सत्त य अहोरत्ता एकारस य मुहुत्ता तेवीसं बावट्ठिभागा मुहुत्तस्स एए अभिवड्डिया मासा, सहि एए आइच्चमासा, एगहिँ एए उडुमासा, बावट्ठीं एए चंदमासा, सत्तट्ठी एए णक्खत्तमासा' तावत् सप्तपश्चाशन्मासाः सप्तचाहोरात्राः एकादश च मुहस्त्रियोविंशति
पष्टिभागा मुहर्तस्य एते अभिवर्द्धितामासाः, पष्टिरेते आदित्यमासाः, एकपष्टिरेते ऋतुमासाः, द्वापष्टिरते चान्द्रमासाः, सप्तपष्टिरेते नाक्षत्रमासाः ॥-तावदिति प्रागवत् एकस्मिन पञ्चवर्षात्मके युगे युगान्तत्तिनः पश्चानामपि संवत्सराणां परिपूर्णमासप्रमाणं प्रतिपादितं वर्त्तते-यथा अभिवतिसंवत्सरस्य युगान्तःपाति सावयवमासपरिमाणं खलु सप्तपञ्चाशन्मासाः ५७ सप्तचाहोरात्रा:-७, एकादश च मुहर्ताः-११, एकस्य च मुहत्तस्य त्रयोसमय ये पूर्वोक्त स्वस्व परिभाषा से परिभाषित अभिवद्धित आदित्य-ऋतुचांद्र-एवं नाक्षत्र ये पांचो संवत्सर सम प्रारम्भवाले एवं सम पर्यवसानवाले अर्थात् साथ ही समाप्त होने वाले प्रतिपादित किये हैं। सो हे भगवन् आप कहीए इसप्रकार श्रीगौतमस्वामी के प्रश्न को सुनकर उत्तर में श्रीभगवान् कहते हैं-(ता सत्तावण्णंमासा सत्तय अहोरत्ता एकारसय भुहुत्ता तेवीसं बावट्ठिभागा मुहुतस्स एए अभिवड्डिया मासा, साहि एए आइञ्चमासा एगहि एए उडुमासा, बावहिं एए चंद मासा सत्तट्ठी एए णक्खत्तमासा) पांच वर्षप्रमाण वाले एक युग में युग के अन्तवत्ति पांचों संवत्सरों के परिपूर्ण मासप्रमाण प्रतिपादित किया ही है। जैसे कि-अभिवर्धित संवत्सर का युग के अन्त में सावयव मास परिमाण सतावन मास, सात अहोरात्र ७ ग्यारह પરિભાષાથી કહેલ અભિવર્ધિત-આદિત્ય-અતુ-ચાંદ્ર અને નાક્ષત્ર આ પંચ સંવત્સર સાથે પ્રારંભ થનારા અને સાથે પર્યાવસાનવાળા અર્થાત્ સાથેજ સમાપ્ત થનારા પ્રતિપાદિત કરેલ છે? તે હે ભગવન આપ કહો આ પ્રમાણે શ્રીગૌતમસ્વામીના પ્રશ્નને સાંભળીને ઉત્તરમાં श्रीमपान ४ छ-(ता सत्तावण मासा सत्तय अहोरत्ता एक्कारसय मुहुत्ता तेवीसं बाद्विभागा मुहुत्तस्स एए अभिवढियामासा सदि एए आइञ्चमासा एगढेि एए उडुमासा बाढेि एए चंदमासा सत्तट्टी एए णखत्तमासा) पांय ना प्रभावाणा में युगमा युनी मना पाये સંવત્સરોના પરિપૂર્ણ માસનું પ્રમાણ પ્રતિપાદિત કર્યું જ છે. જેમકે-અભિવર્ધિત સંવત્સરનું યુગના અંતમાં સાવયવ માસ પરિમાણ સત્તાવન પછ માસ સાત ૭ અહોરાત્ર અગીયાર
श्री सुर्यप्रति सूत्र : २
| SR No. | 006352 |
| Book Title | Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 1111 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 77 MB |