Page Text
________________
३६
सूर्यप्रतसूत्रे
_२८१६ X ६२२८१६ X ६२२८१६ X १ ४१५४
80X9
तिष्ठन्ति षोडशोत्तराणि अष्टाविंशतिः शतानि, एतानि द्वाषष्टिभागानयनार्थ द्वाषष्ट्या - अत्र गुणाकारछेधराश्यो द्वपिष्ट्याऽपवर्त्तना कृता वर्तते, तेन गुणकारराशिरेककरूपस्तिष्ठति छेदराशिव सप्तषष्टिः, तत्रैकेनोपरितनो राशिरधस्तनश्च राशिर्गुणितौ तावेव । अतो भागहरणार्थं न्यासः - = ४२ + लब्धा, द्वाचत्वारिंशत् द्वाषष्टिभागाः, एकस्य च द्वाषष्टिभागस्य द्वौ सप्तषष्टिभागौ, अत आगतं द्वितीयं पर्व धनिष्ठा नक्षत्रस्य षड्विंशतिं मुहूर्त्तान् एकस्य च मुहूर्त्तस्य द्वाचत्वारिंशतं द्वाषष्टिभागान्, एकस्य च द्वाषष्टिभागस्य द्वौ सप्तषष्टिभागौ भुक्त्वा समाप्तिमुपगच्छति । एवं शेषेष्वपि पर्व सर्वाणि नक्षत्राणि भावनीयानि । तत्र पर्वसंख्याज्ञाने नक्षत्रज्ञानं प्रचलति टीकास्थानां करणगाथानां व्याख्याने, तत्रैव तत् संग्राहिकाचेमाः पूर्वाचार्यप्रदर्शिताः पञ्चप्रकार छाइस मुहूर्त लब्ध होता है, तथा दो हजार आठसो सोलह शेष रहते हैं, इसको बासठिया भाग करने के लिये बासठ से गुणा करे - X ६२ = छX यहां पर गुणाकार एवं छेदराशि को बासठ से अपवर्तना किया है, अतः गुणाकार राशि एकरूप होती है, तथा छेदराशि सडसठ होती है, उसको ऊपर की राशी को एवं नीचे की राशिको एक से गुणा करे तो उसी प्रकार रहता है। अतः भाग करने के लिये न्यास करे= ४२ X बासठिया बयालीस भाग तथा बासठिया एक भाग का सरसठिया दो भाग होते हैं, अब दूसरा पर्व आता है, वह धनिष्ठा नक्षत्र का छाईस मुहूर्त तथा एक मुहूर्त का सरसठिया दो भाग मुक्त होकर समाप्त होता है । इसीप्रकार शेष पर्वो के संबंध में सभी नक्षत्रों की भावना भावित करलेवें ।
२८१६ १
२८१६४ ६२ X BOX६२
गुणयितव्यानि -
पर्व संख्या जानने के लिये नक्षत्र ज्ञान जरूरी है टीका में कही हुई : करणगाथाओं की व्याख्या में वहां पर ही संग्राहिका इन पांच गाथाओं को पूर्वाचार्यों ने प्रदर्शित की है जो इसप्रकार है - ( सप्पधणिट्ठा अजम) इत्यादि આઇસેાસેળ શેષ બચે છે, તેના માસિયા ભાગ કરવા માટે ખાસઢથી ગુણુવા દે૬૨ =©{}}+{{={{}{+} गड्डी गुयुअर भने छेहराशिने मासाथी अपना रेस छे, तेथी ગુણાકાર રાશિ એક રૂપ થાય છે, તથા છેદરાશી સડસઠ થાય છે. તેને ઉપરની રાશિ તથા નીચેની રાશિ એકથી ગુણાકાર કરવા તે એજ પ્રમાણેની સંખ્યા રહે છે. તેથી ભાગ કરવા માટે ન્યાસ કરવા ૬૩=૪૨+; ખાસસિયા છેંતાલીસ ભાગના સડસડયા એ ભાગ થાય છે. હવે ખીજુ પ` આવે છે. તે ધનિષ્ઠા નક્ષત્રના છવ્વીસ મુહૂત તથા એક મુહૂના સડસઠયા એ ભાગ ભાગવીને સમાપ્ત થાય છે, આજ રીતે ખાકીના બધા પર્વાંના સંબંધમાં અધા નક્ષત્રાની ભાવના સમજી લેવી.
સંખ્યા જાણવા માટે નક્ષત્રના જ્ઞાનની આવશ્યક્તા છે. ટીકામાં કહેલ કરણ ગાથાઓની વ્યાખ્યામાં ત્યાંજ તે બતાવનારી સ`ગ્રાહિકા આ પાંચ ગાથાએ પૂર્વાચાર્યએ
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૨
| SR No. | 006352 |
| Book Title | Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 1111 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 77 MB |