Page Text
________________
४१६
सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे
सूर्यसम्बन्धी सौरः सम्वत्सरः स्यात् ॥ तत स्तत्सम्बन्धिप्रश्नसूत्रमाह- 'ता से णं केवइए इंदियग्गेणं आहिए ति वज्जा' तावत् स खलु कियता रात्रिन्दिवाग्रेण आख्यात इति वदेत् || - तावदिति प्राग्वत् सः - प्रथमोदित आदित्य संवत्सरः खलु इति वाक्यालङ्कारे च कियता - कियत्प्रमाणेन रात्रिन्दिवाग्रेण - रात्रिन्दिवपरिमाणेन आख्यातः - प्रतिपादित इति वदेत् कथय भगवत्रिति गौतमस्य प्रश्नस्ततो भगवानाह - 'ता तिष्णि छावट्ठे राईदियस ए
दिग्गेणं आहिए ति वएज्जा' तावत् त्रीणि षट्षष्टिः रात्रिन्दिवशतानि रात्रिन्दिवाग्रेण आख्यात इति वदेत् ॥ - तावदिति प्राग्वत् षट्षष्टिः- पट्टषष्ट्यधिकानि त्रीणि शतानि रात्रि - न्दिवानाम् - अहोरात्राणा मित्येतावता रात्रिन्दिवाग्रेण - रात्रिन्दिवपरिमाणेन आदित्यः संवत्सर आख्यातः - प्रतिपादित इति वदेत्-स्वशिष्येभ्य उपदिशेदिति भगवतः समुत्तरम्, कथमेतत् सिद्ध्यतीति चेदुच्यते - आदित्यमासपरिमाणं खलु त्रिंशदहोरात्राः, एकस्य चाहोरात्रस्यार्द्धमिति सार्द्धत्रिंशदहोरात्रा इति । एते द्वादशभिर्गुणनीयाः, अत्रानुपातो यथासंवत्सर होता है । अब इस विषय में श्रीगौतमस्वामी प्रभु से पूछते हैं ( ता सेi haryराईदियग्गेणं आहिएत्ति वएजा) यह पूर्व कथित आदित्य संवत्सर कितने प्रमाणवाले रात्रिदिवस के परिमाणवाला प्रतिपादित किया है ? सो हे भगवन् आप कहिए इस प्रकार श्रीगौतमस्वामी के प्रश्न को सुनकर इसके उत्तर में श्रीभगवान् कहते हैं- ( ता तिणि छावडे राईदियसए राईदियग्गेणं आहियत्ति वएज्जा) तीन सो छियासठ अहोरात्र परिमाणवाला आदित्य संवत्सर प्रतिपादित किया है ऐसा स्वशिष्यों का उपदेश करें । यह किस प्रकार से सिद्ध होता है ? इसके लिये कहते है - आदित्यमासका परिमाण तीस अहोरात्र तथा एक अहोरात्र का आधा ३०३ अर्थात् साडेतीस अहोरात्र प्रमाण का कहा है । इसको बारह से गुणाकरे । इसका अनुपात इस प्रकार से हैं कि एक माससे इतने अहोरात्र होते हैं तो बारह मास से कितने अहोरात्र हो
थाय छे, हवे या विषयभां श्री गौतमस्वामी प्रभुने पूछे छे - ( ता से णं कवइए राईदियग्गेणं आहिएत्ति वएज्जा) मा पूर्व थित आहित्य संवत्सर डेटला प्रभावाणा रात्रि हिवसना परिमाणुવાળું પ્રતિપાહિત કરેલ છે? તે હે ભગવાન્ આપ કહે! આ પ્રમાણે શ્રીગૌતમસ્વામીના प्रश्नने सांलजीने तेना उत्तरमा श्रीभगवान् हे छे - ( ता तिण्णि छावट्टे राइदियसए राईदियग्गेणं आहिएत्ति वएज्जा) त्रासो छास अहोरात्र परिभानुवाणु साहित्य संवत्छर પ્રતિપાદિત કરેલ છે તેમ સ્વશિષ્યાને ઉપદેશ કરવા. આ કેવી રીતે સિદ્ધ થાય છે ? તે જાણવા કહે છે-આદિત્ય માસનું પરિમાણ ત્રીસ અહારાત્ર તથા એક અહેરાત્રના અર્ધા ભાગ અર્થાત્ સાડાત્રીસ અહેારાત્ર પ્રમાણુનુ કહેલ છે, તેના ખારથી ગુણાકાર કરવા. તેના અનુપાત આ પ્રમાણે છે કે-એક માસથી આટલા અહેારાત્ર થાય છે, તેા બાર માસથી डेंटला आहोरात्र थर्ध श ? (३०३ ) + १२ = ३६०१३=३६०+१=३६६ मा रीते सो
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૨
| SR No. | 006352 |
| Book Title | Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 1111 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 77 MB |