Page Text
________________
%3D
सूर्यप्रप्तिसूत्रे एतावतो भागानतीत्य अवशिष्टा भागाः शेषास्तिष्ठन्ति यदा तदैव चतुर्थस्य चान्द्रसंवत्सरस्य परिसमाप्ति भवतीत्यर्थः ॥ गणितप्रक्रिया व्याख्यान्ते दर्शयिष्यते ॥अथात्रैव सूर्यनक्षत्रयोगं पृच्छति-'तं समयं च णं सूरे केणं णक्खत्तेणं जोएइ' तस्मिन् समये च खलु सूर्यः केन नक्षत्रेण युनक्ति ? |-तस्मिन् समये-चतुर्थस्य चान्द्रसंवत्सरस्य परिसमाप्तिकाले सूर्यः खलु केन नक्षत्रेण युनक्ति ?-केन नक्षत्रेण सह युक्तो भवतीति गौतमस्य जिज्ञासां श्रुत्वा भगवानाह-'पुणव्वसुणा' तावत् पुनर्वसुना ॥-तावदिति प्राग्वत , तस्मिन् समये खलु सूर्यः पुनर्वसु नक्षत्रेण सह युक्तो भवति ॥ अथास्यैव मुहूर्तविभागं विभजते-'पुणव्वसुस्स ऊणतीसं मुहुत्ता एकवीस बावट्ठिभागा मुहुत्तस्स बावद्विभागं च सत्तट्रिहा छेत्ता सीतालीसं चुण्णियाभागा सेसा' पुनर्वसो रूनत्रिशन्मुहर्ता एकविंशति
षष्टिभागा मुहूर्तस्य द्वाषष्टिभागं च सप्तपष्टिधा ठित्वा सप्त चत्वारिंशच्चूर्णिका भागाः sex. इतना भाग बिता कर अवशिष्ट भाग शेष रहे उस समय चौथे चांद्र संवत्सर की समाप्ति होती है। इसकी गणित प्रक्रिया टीका के अन्तमे दिखाइ जायगी। अब यहां सूर्यनक्षत्रयोग विषय में श्रीगौतस्वामी प्रश्न करते हैं-(तं समयं च णं सूरे के णं णक्खत्तण जोएइ) चौथा चांद्रसंवत्सर के समासि काल में सूर्य कौन नक्षत्र के साथ योग करता हैं ? इस प्रकार श्री गौतमस्वामी के प्रश्न को सुनकर उत्तर में श्री भगवान् कहते हैं-(पुणव्वसुणा) उस समय सूर्य पुनर्वसु नक्षत्र के साथ योग युक्त होता है । अब इसका मुहूर्त विभाग दिखलाते हैं-(पुणव्वसुस्स उणतीसं मुहत्ता एकवीसं बावट्ठिभागा मुहुत्तस्स बावट्ठिभागं च सत्तट्टिहा छेत्ता सीतालीसं चुणिया भागा सेसा) चौथा चांद्र संवत्सर की समाप्ति वेला में सूर्य के साथ योग युक्त पुनर्वसु नक्षत्र का उन्तीस मुहूर्त एवं एक मुहूर्त का बासठिया इक्कीस ભાગ તથા બાસઠિયા એક ભાગના સડસઠિયા ચોસઠ ભાગ=૪૪ , આટલો ભાગ વિતાવીને બાકીને ભાગ શેષ રહે ત્યારે ચોથા ચાંદ્ર સંવત્સરની સમાપ્તિ થાય છે. આની ગણિત પ્રક્રિયા ટીકાના અંતભાગમાં બતાવવામાં આવશે.
હવે અહીં સૂર્ય નક્ષત્ર વેગના સંબંધમાં શ્રી ગૌતમસ્વામી શ્રી ભગવાનને પ્રશ્ન पूछे छ-(तं समयं च णं सूरे के णं णक्खत्तेणं जोएइ) थोथा यांद्र संवत्सरनी समाप्ति કાળમાં સૂર્ય ક્યા નક્ષત્રની સાથે વેગ કરે છે? આ પ્રમાણે શ્રી ગૌતમસ્વામીના પ્રશ્નને सामजान तेना उत्तरमा श्री जवान हे छ, (पुणव्वसुणा) से समये सूर्य धुन सु નક્ષત્રની સાથે વેગ યુક્ત હોય છે, હવે તેનો મુહુર્ત વિભાગ બતાવવામાં આવે છે, (पुणव्वसुस्स उणतीसं मुहुत्ता एकवीसं बावद्विभागा मुहुत्तम्स बावद्विभागं सत्तट्टिहा छेत्ता सीतालीसं चुण्णियाभागा सेसा) थोथा यांद्र स१त्स२नी समातिमा सूर्य नी साथे योग યુક્ત પુનર્વસુ નક્ષત્રના ઓગણત્રીસ મુહૂર્ત અને એક મુહૂર્તના બાસઠિયા એકવીસ ભાગ
श्रीसुर्यप्रतिसूत्र : २
| SR No. | 006352 |
| Book Title | Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 1111 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 77 MB |