________________
___३६१
सूर्यज्ञप्तिप्रकाशिका टीका सू० ७१ एकादशप्राभृतम् च्छरस्स के आदी आहिएत्ति वएज्जा' तावदेतेषां पञ्चानां संवत्सराणां चतुर्थस्य चन्द्रसम्बसरस्य क आदि राख्यात इति वदेत् ॥-तावदिति पूर्ववत् एतेषां-प्रथमोदितानां पञ्चानां संवत्सराणां मध्ये चतुर्थस्य चान्द्रसंवत्सरस्य क आदिः-प्रारम्भसमयः-आख्यातः-प्रतिपादित इति वदेत-कथयेत ॥ ततो भगवानाह-'ता जे णं तच्चस्स अभिवडियसंवच्छरस्स पज्जवसाणे से णं चतुत्थस्स चंदसंवच्छरस्स आदी, अणंतरपुरक्खडे समए' तावत् यत् खलु तृतीयस्याभिवद्धितसंवत्सरस्य पर्यवसानं सः खलु चतुर्थस्य चान्द्रसंवत्सरस्य आदिः, अनन्तरपुरस्कृतः समयः ।। तावदिति प्राग्वत् खलु इति पादपूरणे पूर्वप्रतिपादितयुक्त्यैव चक्रनेमिक्रमेण प्रारम्भपर्यवसानयोरेकत्र स्थितत्वात् यत् खलु तृतीयस्याभिवतिसंवत्सरस्य पर्यवसानं-परिसमाप्तिसमयः, स एवान्यूनाधिकः समयःचतुर्थस्य चान्द्रसंवत्सरस्यादिः स्यादेव, अनन्तरपुरस्कृतः समय:-अव्यवहितोत्तरक्षणे स्थितः समय इति ।।-तदेवं चतुर्थस्यादि तिस्ततः पर्यवसानं पृच्छति-'ता से णं किं पज्जवसिए आहिएत्ति वएज्जा) ये पूर्व कथित पांच संवत्सरों में चौथा वांद्र संवत्सर का प्रारम्भकाल कौनसा प्रतिपादिन किया है ? सो कहिये इस प्रकार श्रीगौतमस्वामी के पूछने पर उत्तर में श्रीभगवान कहते हैं-(ता जेणं तच्चस्स अभिवड़ियसंवच्छरस्स पजवसाणे से णं चउत्थस्स चंदस्स संवच्छरस्स आदी, अणतरपुरक्खडे समए) तीसरा अभिवदर्धित संवत्सरका जो समाप्तिकाल यही चौथा चांद्र संवत्सर का आरम्भकाल होता है, अनन्तर पुरस्कृत समय है । अर्थात् पूर्वप्रतिपादित युक्ति के अनुसार चक्रनेमि क्रमानुसार प्रारम्भ एवं समाप्तिकाल एक ही साथ होने से जो तीसरा अभिवदर्धितसंवत्सर का समाप्ति काल वही अन्यूनाधिक समय चौथा चांद्रसंवत्सरका प्रारम्भकाल होता है, अनन्तर पुरस्कृतसमय अर्थात् विना व्यवधान उत्तरक्षण स्थित समय । इस प्रकार चौथा संवत्सरका प्रारम्भकाल को जानकर उसका पंचण्हं संवच्छराण चउत्थस्त्र चंदसंवच्छरस्स के आदी आहिएत्ति वएज्जा) 0 पूथित પાંચ સંવત્સરેમાં ચોથા ચાંદ્ર સંવત્સરને પ્રારંભકાળ કયા પ્રતિપાદિત કરેલ છે. તે કહે, माप्रमाणे श्रीगौतमस्वामीन। पूछवाथी तनउत्तरमा श्रीमान् छ-'ता जेणं तच्चस्स अभिवढियसंवच्छरस्स पज्जवसाणे सेणं चउत्थस्स संवच्छरस्स आदी, अणंतरपुरक्खडे समए) श्री मनिधि त सवत्सरन। २ सभाति मे याथा यसपल्सना આરંભ કાળ હોય છે. અનંતર પુરસ્કૃત સમય છે, અર્થાત્ પૂર્વ પ્રતિપાદિત યુક્તિ અનસાર ચકનેમી ક્રમ પ્રમાણે પ્રારંભ અને સમાપ્તિ કાળ એક જ સાથે હોવાથી જે ત્રીજા અભિવર્ધિત સંવત્સરને સમાપ્તિ કાળ છે એજ અન્યૂનાધિક સમય ચોથા ચાંદ્ર સંવત્સરને પ્રારંભકાળ હોય છે. અનંતર પુરસ્કૃત સમય અર્થાત્ વ્યવધાન વગર ઉત્તરક્ષણ સ્થિત સમય આ પ્રમાણે ચેથા સંવત્સરના પ્રારંભકાળને જાણીને તેના સમાપ્તિકાળના સંબંધમાં પ્રશ્ન
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૨