________________
सूर्यप्तिप्रकाशिका टीका सू० ५७ दशमप्राभृतस्य विंशतितमं प्राभृतप्राभृतम् १११ एतानि भाज्यस्थाने निवेश्य पूर्वसिद्धानि पञ्चषष्टयधिकानि एकोनचत्वारिंशच्छतानि च३९६५ हरस्थाने निवेश्य भागक्रिया प्रसारणीया यथा-२०१३=५७ + १४५ लब्धाः पूर्वसिद्धाः सप्तपश्चाशत् मासाः, शेषास्तिष्ठन्ति पञ्चदशोत्तराणि नवशतानि । पुनस्तानि च अहोरात्रकरणार्थ चतुर्विशत्यधिकेन शतेन विभज्यानीति तथाकृते न्यासः-७ लब्धाः सप्त अहोरात्राः, शेषास्तिष्ठन्ति सप्तचत्वारिंशत् चतुर्विंशत्यधिकशतभागरूपाः । अनया गणित प्रक्रिययापि पूर्वप्रकारसिद्धा एव सप्तपश्चाशन्मासाः, सप्तपरिमिताः अहोरात्राः, एकस्य च अहोरात्रस्य सप्तचत्वारिंशत् चतुर्विशत्यधिकशतभागरूपा ५७ मासा, ७+ अहोरात्राः । तथाहि एकस्मिन्नहोरात्रे त्रिंशद् परिमिताः मुहूर्ताः भवन्ति, एवं च एकस्मिन्नहोरात्रे खलु चतुर्विंशत्युत्तरं शनं मागानां प्रकल्पितमास्ते । ततस्तस्य चतुर्विंशत्यधिकशतरूपस्य त्रिंशता भागे हृते सति लब्धाश्चत्वारो भागाः, शेषास्तिष्ठन्ति चत्वारविंशत्भागाः । अर्थादत्रैव मनुवीस २२६९२० इस संख्या को भाज्यस्थान में रखकर पहले सिद्ध किये हुवे उनचालीस सो पैसठ ३९६५ हरस्थान में रख कर भाग करे जैसे की १६६३० ५७ +१८ इस प्रकार पहले के समान सतावन मास लब्ध होते हैं तथा नव सो पंद्रह शेष बचता है । पुनः उनका अहोरात्र करने के लिये एक सो चोवीस से भाग करे जैसे कि इस प्रकार सात अहोरात्र लब्ध होते हैं तथा एक सो चोवीसिया सेंतालीस शेष रहता है । इस गणित प्रक्रिया से भी पूर्व कथनानुसार सतावन मास एवं सात अहोरात्र तथा एक अहोरात्र का एक सो चोवीसिया सेंतालीस भाग शेष बचता है ५७ मास ७+8 एक अहोरात्र में तीस परिमित मुहूर्त होते हैं, तथा एक अहोरात्र में एक सो चोवीस भाग कल्पित किये हैं। उन एक सो चौवीस का तीस से भाग करे तो चार भाग लब्ध होते हैं, तथा चालीस भाग शेष
હજાર નવો વીસ ૨૨૬૯ર૦ આ સંખ્યાને ભાજ્યસ્થાનમાં રાખીને પહેલાં સિદ્ધ કરેલ थे माणुयादीससे पांसहने १२ स्थानमा राभान मा ४२वे भ3-२२६६३०+५७+ ૬ આ રીતે પહેલાની જેમ સતાવનમાસ લબ્ધ થાય છે. તથા નવસો પંદર શેષ मये छ, तना मात्र ४२१॥ माटे मेसो योवीसथी मा ४२३ मा ५३५-७+१४ આ રીતે સાત અહોરાત્ર લખ્ય થાય છે તથા એક ચોવિસીયા સુડતાલીસ ભાગ શેષ રહે છે. આ ગણિત પ્રક્રિયાથી પણ પૂર્વકથનાનુંસાર સતાવન માસ તથા સાત અહોરાત્ર થાય છે તથા એક અહેરાત્રના એક વીસીયા સુડતાલીસ ભાગ શેષ રહે છે. પ૭ સતાવન માસ ૭+ એક અહેરાત્રના ત્રીસ પરિમિત મુહૂર્ત હોય છે. તથા એક અહેરાત્રમાં એક વીસ ભાગકલ્પિત કરેલા છે. એ એકસો વીસના ત્રીસધી ભાગ કરે તે ચાર ભાગ લબ્ધ થાય છે. તથા ચાલીસ ભાગ શેષ બચે છે. હવે અહીંયાં તેને અનુપાત કરે
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૨
