________________
१०९४
सूर्यप्रतिस्त्रे मदोपेतोह्यचिन्त्य चिन्तामणि कल्पमपीदं सूर्यप्रज्ञप्ति प्रकीर्णकं आचार्यादिकं च तद्वत्तारं अवज्ञया पश्यति, सा च अवज्ञा दुरन्तनरकादि प्रपातहेतुरतस्तदुपकारायैव तस्मै दानप्रतिषेधः, इयमत्रभावनास्तब्ध मान्यादिष्वपि भावनीया, तथा च मानिने-मानयुक्ताय-जात्यादि मदोपेताय प्रत्यनीकाय-शत्रुभूताय-विपक्षिणे-दुरभव्यताय अभव्यस्तया वा सिद्धान्तवचननिकुट्टनपराय, तथा अबहुश्रुताय-अल्पश्रुताय-वितण्डावादिने-विवादिने-अवगाढस्तोकशास्त्राय, सहि जिनवचनेषु असम्यग् भवतत्वात् शब्दार्थपर्यालोचनाय आमक्षुण्णत्वाच्च यथावत् कथ्यमानमपि न सम्यग् अभिरोचयते इत्यतो न देया, किन्तु तद्विपरीताय दातव्या भवेत् , अत्र भवेदिति क्रियापदस्य सामर्थ्य लब्धौ अप्युपादानं दातव्या चावधारणार्थ, तद्विपरीताय दातव्यैव न अदातव्या इत्यर्थः, अदाने शास्त्रव्यवच्छेद प्रसक्त्या तीर्थव्यवच्छेद दिमद युक्त अचिन्त्य चिन्तामणि समान इस सूर्य प्रज्ञप्ति को प्रकीर्णक तथा उसको जानने वाले आचार्यादि को अवज्ञा से देखते हैं । वह अवज्ञा दुरन्तनरकादि में गिरानेवाली होती है अतः उसके उपकार के लिये ऐसे को नहीं देना चाहिये इस प्रकार अनधिकारि को देने का प्रतिषेध किया है । इस प्रकार की यह भावना स्तब्ध मान्यादि के लिये भी समझ लेवें । तथा मानिमान युक्त अर्थात् जात्यादि अभिमानवाले विपक्षि को माने सिद्धांत वचन को नहीं माननेवाले को एवं अल्पश्रुत अर्थात् वितंडावादि को अर्थात् अल्प शास्त्र ज्ञान वाला जिनवचन में असम्यक् पना कहते हैं ऐसे को यथावत् कहा हुवा भी रुचिकर नहीं होता अतः उनको इस शास्त्र को नहीं देवें । परंतु उससे विपरीत जो हो उनको देवें। यहां पर भवेत् इस क्रियापद के सामर्थ्य से अदि उपादान एवं च अवधारणर्थ होने से उस से विपरीत को देना ही उनको अदातव्य नहीं है ऐसा अर्थ होता है। कारण की न देने से शास्त्र ગુરૂતરને અર્થાત્ અધ્યાદિમદ યુક્ત અચિંત્ય ચિંતામણિ સમાન આ સૂર્યપ્રજ્ઞપ્તિને પ્રકીર્ણક તથા તેને જાણનારા આચાર્યાદિને અવજ્ઞાથી જુવે છે. તે અવજ્ઞા દુરંત નરકાદિમાં પાડનારી છે, તેથી તેના ઉપકાર માટે તેવાઓને આપવું ન જોઈએ. આ પ્રમાણે અનધિકારીને આપવાને પ્રતિબંધ કર્યો છે. આ પ્રમાણેની આ ભાવના સ્તબ્ધ માન્યાદિને માટે પણ સમજી લેવું, તથા માનિમાન યુક્ત અર્થાત્ જાત્યાદિ અભિમાનવાળા વિપક્ષિને એટલે કે સિદ્ધાંત વચનને નહીં માનનારાને તથા અલ્પશ્રુત અર્થાત્ વિતંડાવાદિને એટલે કે અલ્પશાસ્ત્રજ્ઞાનવાળા જીનવચનમાં અસમ્યપણું કહે છે એવાઓને યાવત કહેવામાં આવે તે પણ રૂચિકર થતું નથી, તેથી તેમને આ શાસ્ત્ર આપવું નહીં. પરંતુ તેનાથી વિપરીત જે डाय तेभने मा५. मी भवेत् । यिापन। साभयथा मपि पाहीन मने ५ २५१ ધારણાર્થ હોવાથી તેનાથી વિપરીતને આપવું તેમને માટે અદાલવ્યતા નથી. આ પ્રમાણે અર્થ થાય છે કારણ કે ન આપવાથી શાસ્ત્ર વિચછેદ થવાને પ્રસંગે ઉપસ્થિત થાય છે.
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્રઃ ૨