SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 936
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे ९२४ शिष्टं चैकमहोरात्रं अविनीनक्षत्रं स्वयमस्तंगमनेनाहोरात्रपरिसमापकतया परिपूरयतीति । 'तंसि च णं मासंसि दुवालसअंगुलाए पोरिसीए छायाए सूरिए अणुपरियह' तस्मिथ मासे द्वादशाङ्गुल्या पौरुष्या छायया सूर्य अनुपरिवर्तते, तस्मिन् तस्मिन् विचार्यमाणे आश्विने मासे खल्वति पादपूत द्वादशाङ्गुलया - द्वादशाङ्गुलाधिक्या छायया - पौरुष्या छायया सूर्य अनु-प्रतिदिवसं परिवर्तते - परावर्त्तते, अर्थात् आश्विने मासे प्रथमादहोरात्रादारभ्य प्रतिदिवसमन्यान्यमण्डलसंक्रमतया तथाकथंचनापि परावर्त्तते यथा तस्य आश्विनमासस्य पर्य्यन्ते द्वादशाङ्गुलाधिका त्रिपदा पौरुषी भवेत् । तदेव सविस्तरं विवृण्वन् आह'तस्स णं मासस्स चरमदिवसे लेहत्थाई तिणि पदाई पोरिसी भवइ' तस्य खलु मासस्य चरमदिवसे रेखास्थानि त्रीणि पदानि पौरुषी भवति । तस्य प्रतिपाद्यमानस्याश्विनमासस्य चरमदिवसे अन्तिमे दिने रेखास्थानि - पादान्तर्वर्त्तिनी सीमा रेखा कथ्यते तत् स्थानि रेखा स्थानि- तत आरभ्यापि तानि त्रीणि पदानि - पादत्रयप्रमाणानि पौरुषी भवति । ये दोनों संख्या को जोडने से उन्तीस अहोरात्र गत होते हैं । अवशिष्ट एक अहोरात्र को अश्विनी नक्षत्र स्वयं अस्तगमन पूर्वक अहोरात्री को समाप्त करके पूरित करता है ( तंसि च णं मासंसि दुवालसअंगुलाए पोरिसीए छायाए सूरिए अणुपरि) इस विचार्यमान अश्विन मास में बारह अगुल से कुछ अधिक छाया से अर्थात् पौरुषी छाया से सूर्य प्रतिदिवस परावर्तित होता है अर्थात् आश्विन मास के प्रथम अहोरात्र से आरम्भ कर के प्रतिदिवस अन्य अन्य मंडल के संक्रमण पूर्वक जिस किसी प्रकार से परावर्तित होता है । उस आश्विनमास में बारह अंगुल अधिक त्रिपदा पौरुषी होती है उसको ही विस्तार पूर्वक कहते हैं - (तस्स णं मासस्स चरमदिवसे लेहत्थाई तिणि पदाई पोरिसी भवइ) प्रतिपाद्यमान आश्विनमास के अन्त के दिवस में रेखास्थ - पादान्तवर्ति सीमा को रेखा कहते हैं उससे आरम्भ करके तीन पाद माने पादत्रय अर्थात् तीन पग प्रमाण की पौरुषी होती है । अर्थात् परिपूर्ण तीन पाउ की पौरुषी छाया સમાપ્ત થાય છે, બાકીના એક અહોરાત્રને અશ્વિની નક્ષત્ર પેાતાના અસ્તગમન પૂર્વક अहोरात्रीने सभाप्त उरीने पूरित उरे छे, ( तंसि च णं मासंसि दुवाल सअं गुलाए पारिसीए छायाए सूरिए अणुपरियइ या विद्यार्यभान यासो मासमां मार सांगाथी વધારે છાયાથી એટલે કે પૌરુષી છાયાથી સૂય દરરોજ પરાવતિ ત થાય છે, એટલે કે આસામાસમાં પહેલા અહારાત્રથી આરંભ કરીને દરરોજ અન્ય અન્ય મંડળના સંક્ર મણુ પૂર્ણાંક જેમતેમ કરીને પરાવર્તિત થાય છે. આસામાસમાં બાર આંગળ વધારે ત્રિપદા पौरुषी होय छे. मेने सविस्तर रीते हे छे.- ( तस्स णं मासस्स चरमदिवसे लेहत्थाई तिष्णि वद-इं पोरिसो भवइ) प्रतियाद्यमान आसोभासना अन्तिम दिवसमां रेणास्थ એટલે કે પાદાનુર્તિની સીમાને રેખા કહે છે. તેનાથી આરમ્ભ કરીને ત્રણ પાદ એટલેકે શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૧
SR No.006351
Book TitleAgam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1981
Total Pages1076
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti
File Size74 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy