________________
७९२
सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे
I
चतुर्थी पौष पौर्णमासी पुनः पुनर्वसु नक्षत्रं षोडशसु मुहूर्त्तेषु एकस्य च मुहूर्त्तस्य अष्टासु aftary rate द्वाषष्टिभागस्य विंशतौ सप्तषष्टिभागेषु शेषेषु यथायोगं चन्द्रेण सह संयुज्यतां चतुर्थी पौष पौर्णमासीं परिसमापयति । ततः पञ्चमीं पौषीं पौर्णमासीं पुनः पुनर्वसु नक्षत्रं द्विचत्वारिंशति मुहूर्त्तेषु एकस्य च मुहूर्त्तस्य पञ्चत्रिंशति द्वाषष्टिभागेषु एकस्य चद्वाषष्टिभागस्य सप्त सप्तषष्टिभागेषु शेषेषु यथायोगं चन्द्रेण सह संयुज्य परिसमाप्तिं नयति । एवमित्थं पौष्याः पौर्णमास्याः विस्तृत विवरणं श्रुत्वा पुनर्गौतमः पृच्छति - 'ता माहिणं पुण्णमं कति णक्खत्ता जोएंति' तावत् माघ पौर्णमासीं कति नक्षत्राणि युञ्जन्ति । तावदिति प्राग्वत् माघी - माघमासभत्रां पौर्णमासीं कति संख्यकानि नक्षत्राणि यथायोगं चन्द्रेण सह संयुज्य माघीं पौर्णमासीं परिसमाप्तिं नयन्तीति गौतमस्य कथनं श्रुत्वा कर के तीसरी पौष पूर्णिमा को समाप्त करता है। चौथी पौष मासकी पूर्णिमा को पुनर्वसु नक्षत्र सोलह मुहूर्त तथा एक मुहूर्त का वासठिया आठ भाग तथा बासठिया एक भाग का सडसठिया वीस भाग शेष रहने पर यथायोग चन्द्र के साथ योग कर के चौथी पौष मास की पूर्णिमा को समाप्त करता है । तदनन्तर पांचवीं पौष मास की पूर्णिमा को पुनः पुनर्वसु नक्षत्र बयालीस मुहूर्त तथा एक मुहूर्त का बासठिया पैंतीस भाग एवं बासठिया एक भाग का सडसठिया सात भाग शेष रहने पर यथायोग चन्द्र के साथ योग कर के समाप्त करता है ।
इस प्रकार पोष मास की पूर्णिमा का सविस्तर वर्णन सुनकर श्रीगौतमस्वामी फिर से पूछते हैं - (ता माहिणं पुष्णिमं कति णक्खत्ता जोएंति) माघ मास भाविनी पूर्णिमा कितने नक्षत्रों का यथायोग चन्द्र के साथ योग कर के माधी पूर्णिमा समाप्त होती है ? इस प्रकार श्रीगौतमस्वामी का प्रश्न सुन
એક ભાગ શેષ રહે ત્યારે પુષ્ય નક્ષત્રને યથાયેાગ ચદ્રની સાથે યાગ કરીને ત્રીજી પાષી પુનમને સમાપ્ત કરે છે. ચેથી પાષ માસની પુનમને પુનર્વસુ નક્ષત્ર સાળ મુહૂત અને એક મુર્હુતના બાસિયા આઠ ભાગ તથા ખાસિયા એક ભાગના સડસડયા વીસ ભાગ શેષ રહે ત્યારે યથાયેાગ્ય ચંદ્રની સાથે ચેગ કરીને ચાથી પાષમાસની પુનમને સમાપ્ત કરે છે, તે પછી પાષમાસની પાંચમી પુનઃમને ફરીથી પુનર્વસુ નક્ષત્ર બેતાલીસ મુહૂત તથા એક મુહૂર્ત ના બાસઠયા પાંત્રીસ ભાગ અને ખાડિયા એક ભાગના સડસિયા સાત ભાગ શેષ રહે ત્યારે યથાયેાગ ચ'દ્રની સાથે ચેાગ કરીને સમાપ્ત કરે છે.
આ પ્રમાણે પે।ષમાસની પુનમનું સવિસ્તર વર્ણન સાંભળીને શ્રી ગૌતમस्वामी इरीधी पूछे छे - ( ता माहिष्णं पुष्णिम कति णक्खत्ता जोएंति । માઘમાસની
પુનમ કેટલા નક્ષત્રના ચંદ્રની સાથે યોગ કરીને માઘી પુનમ સમાપ્ત થાય છે? આ शैते श्री गौतमस्वामीनी प्रश्न सांलजीने लगवान् उडे छे (ता दोणि णक्खत्ता जोएंति,
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૧