________________
३९४
सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे
एवमाहुः १२ ॥ - तावदिति प्राग्वत् पादपूरणार्थोऽव्ययः, द्वासप्ततं - द्वासप्तत्यधिकं द्वीपसहस्रं १०७२ द्वासप्तत्यधिकं समुद्रसहस्रं १०७२ द्वासप्तत्यधिकैक सहस्रसंख्यकान् १०७२ द्वीपान् समुद्रश्चेत्यर्थः स्वस्वमार्गे भ्रमन्तौ भगणान् पूरयन्तौ चन्द्रसूर्यौ एतावन्मात्रं क्षेत्र मवभासयत उद्योतयत स्तापयतः प्रकाशयत इत्येवं प्रकारकं स्वाभिप्रायं द्वादशा स्तीर्थान्तरीया भाषन्ते ॥ एताः सर्वा अपि प्रतिपत्तयो मिथ्यारूपा अयथार्था स्तस्मादेव एतान्युदस्य भगवान् स्वमतं भिन्नमेव कथयति - 'वयं पुण एवं वयामो' वयं पुनरेवं वदामः ॥ वयं पुनरुत्पन्नज्ञानचक्षुषः केवलज्ञानचक्षुषा यथावस्थितं गमनशीलं जगदुपलभ्य सर्वजगतां स्थितिं ज्ञात्वा एवं वक्ष्यमाणप्रकारेण वदामः कथयामः, तमेव प्रकारमाह - 'अयण्णं जंबुद्दीवे सव्यदीवसमुद्दाणं जाव एकहजार समुद्रों को चन्द्रसूर्य अवभासित करता है, उद्योतित करता है तापित करता है एवं प्रकाशित करता है कोइएक बारहवां मतान्तरवादि इस प्रकार स्वमत के विषय में कथन करता है अर्थात् बहत्तर अधिक एक हजार माने १०७२ एक हजार बहत्तर द्वीपों को एवं १०७२ एक हजार बहत्तर समुद्रोंको अपने अपने मार्ग में विचरण करता हुवा चन्द्र एवं सूर्य इतने प्रमाणवाला क्षेत्रको अवभासित करता है, उद्योतित करता है, तापित करता है एवं प्रकाशित करता है इस प्रकार से बारहवां तीर्थान्तरीय अपनी मान्यता को प्रकट करता है | १२| ये सभी प्रतिपत्तियां माने मान्यताएं मिथ्यारूप एवं अयथार्थ वस्तु प्रतिपादक है अतः इनको छोडकर भगवान् इनके कथन से भिन्न प्रकारका अपने मत को प्रगट करते हुवे कहते हैं - ( वयं पुण एवं वयामो) उत्पन्न केवल ज्ञानचक्षु तथा केवलज्ञान से तत्तद विषय ज्ञानसंपन्न यथावस्थित गमनशील जगत् को जानकर के तथा सभी जगत की स्थिति को जानकर इस वक्ष्यमाण प्रकार से अपने मत को इस प्रकार से कहता हूं (अयणं जम्बुद्दीवे
તાપિત કરે છે, અને પ્રકાશિત કરે છે. કોઈ બારમા તીર્થંન્તરીય મતાન્તરવાદી આ પ્રમાણે પેાતાના મતના સંમ્ ધમાં કથન કરે છે. અર્થાત્ આંતેર અધિક એક હજાર એટલે કે ૧૦૭૨ એક હજારને ખેતેર દ્વીપાને અને ૧૦૭ર એક હજાર મતેર સમુદ્રોને પાતપેાતાના માર્ગોમાં ભ્રમણ કરતા ચંદ્ર અને સૂર્ય આટલા પ્રમાણના ક્ષેત્રને અવભાસિત કરે છે, ઉઘાતિત કરે છે, તાપિત કરે છે, પ્રકાશિત કરે છે. આ પ્રમાણે ખારમે તીર્થાન્તરીય પેાતાની માન્યતા પ્રગટ કરે છે. ૧૨ા
આ તમામ પ્રતિપત્તિયા અર્થાત્ માન્યતાઓ મિથ્યા રૂપ છે, અને અયથાથ વસ્તુની પ્રતિપાદક છે. તેથી આને છેડીને ભગવાન્ આ કથનથી જુદા પ્રકારે પોતાના મતને પ્રગટ કરતાં ४ छे - ( वयं पुण एवं वयामो) उत्पन्न ज्ञानयक्षु तथा ठेवणज्ञानथी ते ते विषयाना ज्ञानथी યુક્ત યથાવસ્થિત ગમન શીલ જગતને જાણીને તથા બધી જગતની સ્થિતિને જાણીને આ वक्ष्यभाष्णु अअरथी भारोभत मा प्रमाणे हुँ छु (अयण्णं जंबुद्दीवे सवदीवसमुद्दाणं
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૧