Page Text
________________
सूर्यज्ञभिप्रकाशिका टीका सू० ४६ दशमप्राभृतस्य द्वादश प्राभृतप्राभृतम्
१००७
1
नक्षत्रनामानि आख्यातानि - प्रतिपादितानि - कथितानीति वदेत् । एवं भगवता गौतमेन प्रश्ने कृतेऽपि पुनः प्रश्नयति- 'ता एएसि णं अट्ठावीसाए णक्खत्ताणं अभिई क्खते किं देव पण्णत्ते !" तावत् एतेषामष्टाविंशति नक्षत्राणाम् अभिजिन्नक्षत्रं किं देवताकं प्रज्ञप्तं ? | तावदिति प्रथमवत् एतेषामनन्तरोदितानामष्टाविंशते नक्षत्राणां मध्ये सर्वादिमं युगादि प्रवृतम् अभिजित् नामकं नक्षत्रं किं देवताकं - किंनामधेयस्वामिकं प्रज्ञप्तं ? - प्रतिपादितम् इति वद मां बोधय भगवन्निति गौतमस्य प्रश्नं श्रुत्वा भगवानाह - 'ता बंभदेवयाए पण्णत्ते' तावत् ब्रह्मदेवताकं प्रज्ञप्तम् । तावदिति पूर्ववत् अभिजिन्नक्षत्रं ब्रह्मदेवताकं प्रतिपादितं ब्रह्माभिद्यaari कथितम्, अभिजनक्षत्रस्य स्वामी ब्रह्मा इति । ततो भूयः पृच्छति - 'ता सवणे णक्खते किं देवया पण्णत्ते !" तावत् श्रवणनक्षत्रं किं देवताकं प्रज्ञप्तं ? - श्रवण नक्षत्रस्य कः स्वामी ! इति गौतमस्य जिज्ञासा, ततो भगवान् कथयति - 'ता विन्दु देवयाए पण्णत्ते' तावत् विष्णुदेवताकं प्रज्ञप्तं । तावदिति पूर्ववत् श्रवणनक्षत्रस्य देवता विष्णुः प्रतिपादितः । पुनः प्रश्नयति- 'ता घणिद्वा णक्खत्ते किं देवयाए पण्णत्ते ?' तावत् धनिष्ठानक्षत्रं किं देवसाकं नक्षत्रों के नाम प्रतिपादित किये है ? सो कहिये, इस प्रकार श्रीगौतमस्वामीने प्रश्न करने पर भी फिर से पूछते हैं - ( ता एएसि णं अट्ठावीसाए णक्खत्ताणं अभिई क्खत्ते किं देवयाए पण्णत्ते) ये पूर्वोक्त अठाईस नक्षत्रों में सर्व प्रथम युगका आदि प्रवर्तक अभिजित् नामका नक्षत्र है, उसका अधिपत्ति किस नामवाले देव है ? अर्थात् अभिजित नक्षत्र का स्वामी कौन से देव प्रतिपादित किया है ? सो आप कहिये, इस प्रकार श्री गौतमस्वामी के प्रश्न को सुन कर के श्री भगवान् कहते हैं ( ता भदेवयाए पण्णत्ते) अभिजित् नक्षत्र ब्रह्मा इस नाम देवतावाला कहा गया है, अर्थात् अभिजित् नक्षत्र का स्वामी ब्रह्मा है, श्री गौतमस्वामी - (ता सवणे णक्खत्ते किं देवयाए पण्णत्ते) श्रवण नक्षत्र को स्वामी कौनसा देव है ? श्री भगवन् - ( ता विण्हु देवयाए पण्णत्ते) श्रवण नक्षत्र का देवता विष्णु है ऐसा प्रतिपादित किया है, श्री गौतमस्वामी - (ता
કર્યું છે ? તે આપ કહે। આ રીતે શ્રી ગૌતમસ્વામીએ પ્રશ્ન પૂછીને ફરીથી પૂછે છે કે-(સા एसि णं अट्ठावीसा णक्खत्ताणं अभिई णक्खत्ते किं देवया पण्णत्ते) या पूर्वोक्त मध्याવીસ નક્ષત્રમાં સર્વ પ્રથમ યુગના આદિ પ્રવર્તક અભિજીત્ નામનું નક્ષત્ર છે, તેના અધિપતિ દેવનું નામ શું છે ? અર્થાત્ અભિજીત્ નક્ષેત્રના સ્વામી કયા દેવ પ્રતિપાતિ કરેલ છે? તે આપ કહેા આ પ્રમાણે શ્રી ગૌતમરવામીના પ્રશ્નને સાંભળીને શ્રી ભગવાન્ हे छे - ( ता वंभदेवयाए पण्णत्ते) अलित् नक्षत्र ब्रह्मा नाभना देवतावा' अडेस छे, अर्थात् अभिकृत् नक्षत्रना स्वामी ब्रह्मादेव छे, श्री गौतमस्वाभी- ता सवणे णक्खत्ते किं देवयाए पण्णत्ते) श्रवणु नक्षत्रना स्वाभी प्रया देव छे ? श्री भगवान् - ( ता विहुदेवयाए पण्णत्ते) શ્રવણ નક્ષત્રના સ્વામી વિષ્ણુદેવ છે, એમ પ્રતિપાદિત કરેલ છે, શ્રી ગૌતમસ્વામી (
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૧
| SR No. | 006351 |
| Book Title | Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1076 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 74 MB |