________________
प्रमेययोधिनी टीका पद ३५ सू० १ गतिपरिणामविशेषरूपां वेदनादिनिरूपणम् ८७९ वेदना प्रज्ञप्ता, तद्यथा-द्रव्यः क्षेत्रतः कालतः, भावत:, नैरयिकाः खलु भदन्त ! किं द्रव्यतो वेदनां वेदयन्ते, यावत् किं भावतो वेदनां वेदयन्ते ? गौतम ! द्रव्यतोऽपि वेदनां वेदयन्ते यावद् भावतोऽपि वेदनां वेदयन्ते, एवं यावद् वैमानिकाः, कतिविधाः खलु भदन्त ! वेदना प्रज्ञप्ता ? गौतम ! त्रिविधा वेदना प्रज्ञप्ता, तद्यथा-शारीरीं मानसीं शारीरमानसीं, नैरयिकाः खलु भदन्त ! किं शारीरी वेदना वेदयन्ते, मानसीं वेदनां वेदयन्ते शारीरमानसीं वेदना वेदयो ? गौतम ! शारीरीमपि वेदनां वेदयन्ते, मानसीमपि वेदना वेदयन्ते शारीरमानसी वेदना कही है (त जहा-दव्यओ खेत्तओ कालओ भावओ) द्रव्य से, क्षेत्र से, काल से, भाव से (नेरइया णं भंते ! किं व्यओ वेद वेदेति जाव किं भावओ वेदणं वेदेति ?) हे भगवन् नारक क्या द्रव्य से वेदना वेदते हैं यावत् क्या भाव से वेदना वेदते हैं ? (गोयमा! दवओ वि वेदणं वेदेति जावभावओ वि वेदणं वेदेति) हे गौतम ! द्रव्य से भी वेदना वेदते हैं, यावत् भाव से भी वेदना वेदते हैं (एवं जाव वेमाणिया) इसी प्रकार यावत् वैमानिक
(कइ विहा णं भंते ! वेदणा पण्णता ?) हे भगवन् ! कितने प्रकार की वेदना कही है। (गोयमा ! तिविहा वेदणा पण्णत्ता) हे गौतम ! तीन प्रकार की वेदना कही है (मारीश, माणसा, सारीरमाणसा) शारीरिक, मानसिक और शारीरिक-मानसिक (नेरहया णं भंते ! किं सारीरं वेदणं वेदं ति, माणसं वेदणं वेदेति सारीरमाणसंवेदर्ण देति ?) हे भगवन् ! नारक क्या शारीरिक वेदना वेदते हैं, मानसिक वेदना वेदते हैं अथवा शारीरिक-मानसिक वेदना वेदते हैं ? (गोयमा ! सारीरं पि वेदणं वेदेति) हे गौतम ! शारीरिक वेदना भी वेदते हैं (त जहा-दव्यओ, खेत्तओ, कालओ, भावओ) ते भा प्रमाणे द्र०यथी क्षेत्रथी, सथी, मावशी.
(नेरयाण भंते ! किं व्वओ वेयण वेदेति जाव किं भावओ वेयण वेदेति ?) 8 ભગવદ્ ! નારકો શું દ્રવ્યથી વેદના વેદે છે યાવત શું ભાવથી વેદના વેરે છે ?
(गोयमा ! दव्वओ वि वेयण वदें ति जाव भावओ वेयण वेदेति) गौतम ! द्रव्यथा ५६४ वढना व छ, यातू माथी ५७ वहन व छ (एवं जाव वेमाणिया) मा २४ शते યાવતુ વૈમાનિકે.
(कइविहा ण भंते वेयणा पण्णत्ता ?) 8 लगवन् ! ८॥ प्रारनी ३६ना ही छ ? (गोयमा तिविहा वेयणा पण्णत्ता) ॐ गौतम ! १९ जानी ना ४ छ (सरिरा, माणसा सारीर-माण सा) शारी२ि५, मानसि भने शारीरि४ मानसि. (नेरइयाण भंते कि सारीर वेयणं वेदेति, माणस वेयण वेदेति, सारीर-माणसं वेयण वेदेति ?) ભગવાન ! નારકે શું શારીરિક વેદના વેદે છે, માનસિક વેદના વેદે છે, શારીરિક-માનસિક વેદના વેદે છે?
(गोयमा ! सारीर वि वेयण वेदेति) हे गौतम ! २४ वहना ५ हे छ
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫