________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद ३४ सू० ४ देवानां परिचारणाविशेषनिरूपणम् ८६३ भदन्त ! देवानां कायपरिचारकाणां यावद् मनःपरिचारकाणाम् अपरिचारकाणाञ्च कतरे कतरेभ्योऽल्पा वा बहुका वा तुल्या वा विशेषाधिका वा ? गौतम ! सर्वस्तोकाः देवा अपरिचारकाः, मनः परिचारकाः संख्येयगुणाः, शब्दपरिचारका असंख्येयगुणाः, रूपपरिचारका असंख्येयगुणाः, स्पर्शपरिचारका असंख्येयगुणाः, कायपरिचारका असंख्येयगुणाः। प्रज्ञा पनायां परिचारणापदं समाप्तम् ॥ ३४ ॥ सू० ४ ॥
टीका-अथ मनुष्यपुरुषैः सह विषयमोगे मनुष्यस्त्रीणां शुक्रपुद्गलसंक्रमेणोत्पधमान मुखवत् देवीनामपि स्वस्खोपभोग्यदेवशुक्रपुद्गलसंक्रमेणोपजायमानं सुखं भवति नवेति __(एतेसिं गं भंते ! देवाणं कायपरियारगाणं जाव मणपरियारगाणं अपरियारगाण य) हे भगवन् ! इन कायपरिचारकों यावत् मनःपरिचारकों और (अपरिचारकों देवों में से (कयरे कयरेहितो) कौन किससे (अप्पा वा बहुया वा, तुल्ला वा विसेसाहिया वा ?) अल्प, बहुत, तुल्य या विशेषाधिक हैं ? (गोया! सव्वत्थोवा देवा अपरियारगा) हे गौतम ! सथ से कम देव अपरिचारक हैं (मणपरियारगा संखेज्जगुणा) मन से परिचारणा करने वाले संख्यातगुणा हैं (सहपरियारगा असंखेज्जगुणा) शब्द परिचारक असंख्यातगुणा हैं (रूवपरियारगा असंखेज्जगुणा) रूपपरिचारक असंख्यातगुणा हैं (फासपरियारगा असं. खेज्जगुणा) स्पर्शपरिचारक असंख्यातगुणा हैं (कायपरियारगा असंखेज्जगुणा) कायपरिचारक असंख्यातगुणा हैं ॥सू०४॥
परिचारणापद समाप्त टीकार्थ-मनुष्यों के समान देवों में भी मैथुनसंज्ञा कही गई है, तो देवों की मैथुनाक्रिया किस प्रकार की होती है ? मनुष्य पुरुषों के साथ विषयभोग करने
(एएसि णं भंते ! देवाणं कायपरियारगाणं जाव मणपरियारगाणं अपरियारगाण य) है भवन् ! मा सयपरियार यावत् भन:परियार । सने अपरिया२४ हेमांथी (कयरे कयरे. हितो) 3. नाथी (अप्पावा बहुथा वा तुल्लावा विसेसाहिया वा) ८५, म, तुल्य અથવા વિશેષાધિક છે?
(गोयमा ! सव्वत्थोवा देवा अपरियारगा) हे गौतम ! सारथी माछ व अपरिया२४ छ (मणपरियारगा संखेज्जगुणा) भनथी परिया२६॥ ४२ना। संज्यात ॥ छ (सहपरियारगा असंखेज्जगुणा) पश्यिा२४ मम यातशुणा छ (रूपपरियारगा असंखेज्जगुणा) ३५ परियार। मसण्यात गु। छे (फासपरियारगा असंखेज 'गुणा) २५ परिया। मयातमा छ (काय-परियारगा असंखेज्जगुणा) 14-रियार। मसया छे. ॥सू०४॥
પરિચારણા પર સમાપ્ત ટીકા-મનુષ્યોનાં જેવી દેવામાં પણ મૈથુન સંજ્ઞા કહેવાઈ છે, દેવેની મિથુન ક્રિયા કઈ રીતે થાય છે? મનુષ્ય પુરૂની સાથે વિષયોગ કરવાથી મનુષ્ય સ્ત્રીઓને શુક્ર
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫