________________
प्रज्ञापनासूत्र कानां कतिविध उपयोगः प्रज्ञप्तः १ इति पृच्छा, भगवानाह-'गोयमा !' दुविहे उपभोगे पण्णत्ते' पृथिवीकायिकानां द्विविध उपयोगः प्रज्ञप्तः, 'तं जहा-सागारोवओगे अणागारोवओगे य' तद्यथा-साकारोपयोगः अनाकारोपयोगश्च, गौतमः पृच्छति-'पुढविकाइयाणं सागारोवोगे कइविहे पण्णत्ते ?' पृथिवीकायिकानां साकारोपयोगः कतिविधः प्रज्ञप्तः ? भगवानाह-'गोयमा ।' हे गौतम ' 'दुविहे पण्णते' पृथिवीकायिकानां साकारोपयोगो द्विविधः प्रज्ञप्तः 'तं जहा-मइ अण्णाण सागारोयोगे सुयअण्णाण सागरोवओगे' तद्यथा-मत्यज्ञानसाकारोपयोगः श्रुताज्ञानसाकारोपयोगश्च, गौतमः पृच्छति-'पुढविकाइयाणं अणागारोपभोगे कइविहे पणते ?' पृथिवीकायिकानाम् अनाकारोपयोगः कतिविधः प्रज्ञप्तः ? भगवानाह'गोयमा !' हे गौतम ! 'एगे अचक्खुदंसण अणागारोपओगे' एकोऽचक्षुर्दर्शनानाकारोपयोगः प्रज्ञप्तः ‘एवं जाय यणप्फइकाइयाणं' एवम्-पृथियोकायिकानामिव अप्कायिकानां तेजस्का
गौतमस्वामी-हे भगवन् ! पृथिवीकायिकों का उपयोग कितने प्रकार का कहा है ?
भगवान्-हे गौतम ! पृथिवीकायिकों का उपयोग दो प्रकार का है यथासाकारोपयोग और अनाकारोपयोग।।
गौतमस्वामी-हे भगवन् ! पृथिवीकायिकों का साकारोपयोग कितने प्रकार का है?
भगवान्- हे गौतम ! पृथिवीकायिकों का साकारोपयोग दो प्रकार का होता है-मत्यज्ञान साकारोपयोग और श्रुताज्ञान साकारोपयोग ।
गौतमस्वामी-हे भगवन् ! पृथ्वीकायिकों का अनाकारोपयोग कितने प्रकार का होता है ?
भगवान्-हे गौतम ! पृथ्वीकायिकों का अनाकारोपयोग एक अचक्षुदर्शन ही होता है । इसी प्रकार अप्कायिकों, तेजस्कायिकों, वायुकायिकों और वनકુમાર સુધી સમસ્ત ભવનવાસિના ઉપગ પણ સમજી લેવા જોઈએ.
શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન ! પૃથ્વીકાયિકના ઉપગ કેટલા પ્રકારના કહેલ છે?
શ્રી ભગવાન-હે ગૌતમ! પૃથ્વીકાયિકના ઉપગ બે પ્રકારના કહ્યા છે, જેમ કેસાક પગ અને અનાકારેગ.
શ્રી ગૌતમસ્વામી-હે ભગવન ! પૃથ્વીકાયિકોના સાકારોપયોગ કેટલા પ્રકારના છે?
શ્રી ભગવાન–હે ગૌતમ! પૃથ્વીકાચિકેના સાકારો પગ બે પ્રકારના હોય છે-મત્ય જ્ઞાન સાકારે પગ અને શ્રી જ્ઞાન સાકારો પગ.
શ્રી ગૌતમસ્વામી–હું ભગવાન ! પૃથ્વીકાયિકના અનાકારો પગ કેટલા પ્રકારના लोय छे ?
શ્રી ભગવાન હે ગૌતમ! પૃથ્વીકાચિકેના અનાકારે પગ એક અચક્ષુદર્શન જ હોય
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫
