Page Text
________________
प्रशापनासूत्रे एकेन्द्रियशरीराण्यपि आहारयन्ति द्विचिचतुरिन्द्रियपश्चेन्द्रियशरीराण्यपि आहारयन्ति, किन्तु'पडुप्पण्ण भावपण्णवणं पडुच्च निपमा बेइंदियाणं सरीराइं आहारैति' प्रत्युत्पन्न मायप्रज्ञापनाम्-वर्तमानकालिकभावप्ररूपणाम्-प्रतीत्य आश्रित्य नियमात-अवश्यम्भावेन द्वीन्द्रियाणां शरीराणि द्वीन्द्रिया आहारयन्ति, प्रागुक्तयुक्तेः, 'एवं जाय चउरिदिया ताव पुव्यभावपण्णवणं पडुच्च एवं' एवम्-द्वीन्द्रियोक्तरीत्या यावत्-त्रीन्द्रियाश्चतुरिन्द्रियाश्चापि तावत् पूर्वमावप्रज्ञापनाम्-अतीतकालिकभावप्ररूपणाम् प्रतीत्य-आश्रित्य एवम्-उक्तयुक्त्या एकेन्द्रियशरीराण्यपि आहारयन्ति द्वित्रिचतुरिन्द्रियपश्चन्द्रियशरीगण्यपि आहारयन्ति, किन्तु'पडुप्पण्णभापरण्णवणं पडुच्च नियमा जस्स जइ इंदियाई तइदियाइं सरीराई आहारेति सेसं जहा नेरइया' प्रत्युत्पन्नभावप्रज्ञापनाम्-वर्तमानकालिकभावप्ररूपणाम् प्रतीत्यआश्रित्य यस्य जीवस्य यावन्ति इन्द्रियाणि भवन्ति स जीयस्तावदिन्द्रियाणि शरीराणि आहारयतीत्यर्थः शेषं यथा नैरयिकाणामुक्तं तथा वक्तव्यम् , 'जाय वेमाणिया' यावत्पश्चेन्द्रियतिर्यग्योनिका मनुष्या वानव्यन्तरा ज्योतिष्का वैमानिकाश्चापि पूर्वभाषप्रज्ञापना. पेक्षया एकेन्द्रियशरीराण्यपि आहारयन्ति द्वित्रिचतुरिन्द्रियपञ्चन्द्रियशरीराण्यपि आहार. की अपेक्षा से एकेन्द्रिय-दीन्द्रिय-त्रीन्द्रिय-चतुरिन्द्रिय-पंचेन्द्रियशरीरों का आहार करते हैं, किन्तु वर्तमान कालिक भाय की प्ररूपणा की अपेक्षा से नियम से द्वीन्द्रियशरीरों की ही आहार करते हैं । युक्ति पूर्ववत् समझना चाहिए। इसी प्रकार त्रीन्द्रिय और चतुरिन्द्रिय भी पूर्व भाव प्रज्ञापना की अपेक्षा, पूर्वोक्त युक्ति के अनुसार एकेन्द्रिय शरीरों का भी आहार करते हैं, द्वीन्द्रियों के, त्रीन्द्रियों के, चतुरिन्द्रियों के और पंचेन्द्रियों के शरीरों का भी आहार करते हैं, किन्तु वर्तमान भाव की प्ररूपणा की अपेक्षा, जिस जीव की जितनी इन्द्रियां होती है, यह जीव उतनी हो इन्द्रियों वाले के शरीर का आहार करता हैं। शेष कथन नैरयिकों के समान ही समझ लेना चाहिए। पंचेन्द्रिय तिर्यंच, मनुष्य, वानव्यन्तर, ज्योतिष्क, और वैमानिक भी पूर्यभाव प्रज्ञापना की अपेक्षा से एकेन्द्रियशरीरों का भी आहार करते हैं, द्वीन्द्रियशरीरों का भी आहार કિન્તુ વર્તમાન કાલિક ભાવની પ્રરૂપણની અપેક્ષાથી નિયમથી હીન્દ્રિય શરીરેનેજ આહાર કરે છે. યુક્તિ પૂર્વની જેમ સમજવી જોઈએ. એ જ પ્રકારે ત્રીન્દ્રિય અને ચતુરિન્દ્રિય પણ પૂર્વભાવ પ્રજ્ઞાપનાની અપેક્ષાઓ પૂર્વોક્તયુક્તિના અનુસાર એકેન્દ્રિય શરીરને પણ આહાર કરે છે. શ્રીન્દ્રિયના, ત્રીન્દ્રિયેના, ચતુરિદ્ધિના અને પંચદ્રિના શરીરને પણ આહાર કરે છે, કિંતુ વર્તમાન ભાવની પ્રરૂપણાની અપેક્ષાએ, જે જીવની જેટલી ઈન્દ્રિયે હય છે, તે જીવ તેટલી જ ઇન્દ્રિયવાળા શરીરને આહાર કરે છે. શેષ કથનનેયિકની સમા નજ સમજી લેવું જોઈએ. પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ મનુષ્ય, વાનવ્યન્તર, તિષ્ક અને વૈમા નિક પણ પૂર્વભાવ પ્રજ્ઞાપનાની અપેક્ષાથી એકેન્દ્રિય શરીરને પણ આહાર કરે છે
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫
| SR No. | 006350 |
| Book Title | Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1980 |
| Total Pages | 1173 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_pragyapana |
| File Size | 76 MB |