Page Text
________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद २८ सू० २ असुरकुमाराणां सचित्ताहारादिनिरूपणम् ५५७ "असुरकुमाराः खलु भदन्त ! किमाहारमाहारयन्ति ? गौतम ! द्रव्यतोऽनन्तप्रदेशिकानि क्षेत्रतोऽसंख्येयप्रदेशावगाढानि कालतोऽन्यतमस्थितिकानि भावतो वर्णवन्ति गन्धवन्ति रस. वन्ति स्पर्शवन्ति यावत् नियमतः षइदिक्षु व्यवस्थितानि पुद्गलद्रव्याणि आहारयन्ति" इति नैरयिकवदेव असुरकुमाराणां त्रसनाडया मध्ये व्यवस्थितत्वेन षदिक्संभवो बोध्यः किन्तु तदपेक्षया विशेषमाह-'ओसन्नं कारणं पडुच्च वणओ हालिहसुकिल्लाई, गंधो मुब्भिगंधाई, रसओ अंबिलमहुराई फासओ मउयलहुयनिधुण्हाई' ओसन्नं कारणम्-बाहुल्यं कारणं प्रतीत्य-आश्रित्य बहुलकारणापेक्ष येत्यर्थः शुभानुभावापेक्षयेति यावत् बाहुल्यवाचक ओस. नशब्दो देशीयोऽवगन्तव्यः, वर्णको-वर्णापेक्षया हारिद्रशुक्लानि, गन्धतः-गन्धापेक्षया सुरभिगन्धानि, रसत:-रसापेक्षया अम्लमधुराणि, स्पर्शतः-स्पर्शापेक्षया मृदुकलघुकस्निग्धोष्णानि 'तेसि पोराणे वणगुणे जाव फासिदियत्ताए जाव मणामत्ताए इच्छियत्ताए भिझि. यत्ताए' तेषाम्-आहार्यमाणानां पुद्गलानाम् पुराणान-प्राक्तनान् वर्णगुणान् यावद् गन्ध. गुणान् रसगुणान् स्पर्शगुणान् विपरिणम्य परिपीड्य परिशाटय परिविध्वस्य विनाश्य अन्यान् अपूर्वान् वर्णगुणान् गन्धगुणान् रसगुणान् स्पर्शगुणान् उत्पाद्य आत्मशरीरक्षेत्रावगादान्
भगवान्-हे गौतम ! द्रव्य से अनन्त प्रदेशी पुद्गलस्कंधों का, क्षेत्र से असंख्यात प्रदेशों में अवगाढस्कंधों का, काल से किसी भी स्थितिवाले स्कंधों का, भाव से वर्ण वाले, गंध वाले, रसवाले और स्पर्शवाले पुद्गलों का, यावत् नियम से छहों दिशाओं में रहे हुए पुद्गलों का आहार करते हैं । असुरकुमार त्रसनाडी में ही होते हैं, अतएव वे छहों दिशाओं से पुदगलों का आहार कर सकते हैं। मगर इस में विशेषता यह है कि बाहुल्य कारण अर्थात् शुभ अनुभाव के कारण असुरकुमार वर्ण से पीत और श्वेत, गन्ध से सुगंध युक्त, रस से अम्ल और मधुर तथा स्पर्श से मृदु, लघु, स्निग्ध और उष्ण पुदगलों का आहार करते हैं। आहार किए जाने वाले पुद्गलों के पुराने वर्णगुण, गंधगुण, रसगुण, और स्पर्शगुण को विनष्ट कर के अर्थात् पूरी तरह बदल कर 1 શ્રીગૌતમસ્વામી–હે ભગવન્! અસુરકુમાર કઈ વરતુને આહાર કરે છે?
શ્રીભગવાન હે ગૌતમ! દ્રવ્યથી અનન્ત પ્રદેશી પુદ્ગલ સ્કન્ધોને, ક્ષેત્રથી અસંખ્યાત પ્રદેશમાં અવગાઢ સ્કને, કાલથી કઈ પણ સ્થિતિ વાળા સ્કો, ભાવથી વર્ણવાળા ગંધવાળા, રસવાળા અને સંપર્શવાળા પુદ્ગલેને યાવત્ નિયમથી છ એ દિશામાં હેલા પુદ્ગલોનો આહાર કરે છે. અસુકુમાર બસ નાડીમાં જ થાય છે, તેથી જ તેઓ છએ દિશાએથી પુદ્ગલેને આહાર કરી શકે છે
પણ વિશેષતા એ છે કે બાહુલ્ય કારણ અર્થાત્ શુભ અનુભાવના કારણે અસુરકુમાર વર્ણથી પીત અને વેત, ગંધથી સુગંધ યુક્ત, રસથી અમ્લ અને મધુર તથા સ્પર્શથી મૃદુ, લઘુ, સ્નિગ્ધ અને ઉષ્ણ પુદ્ગલેના પુરાણા વગુણ, ગંધગુણ અને સ્પર્શગુણને
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫
| SR No. | 006350 |
| Book Title | Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1980 |
| Total Pages | 1173 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_pragyapana |
| File Size | 76 MB |