Page Text
________________
प्रज्ञापनासूत्रे
manomentiomme
m
e
५५० 'आहच्च नीससंति ?' किम् आहत्य-विशिष्य निःश्वसन्ति ?' भगवानाह-'हता, गोयमा !' हे गौतम ! हन्त-सत्यम्, 'णेरइया सव्वो आहारेंति एवं तं चेव जाव आहच्च नीससंति' नैरयिकाः सर्वतोऽपि आहारयन्ति, एवम्-उक्तरीत्या तच्चैव-पूर्वोक्तं सर्वमेव यावत्-सर्वतः परिणमयन्ति, सर्वत उच्छ्वसन्ति, सर्वतो निःश्वसन्नि, अभीक्ष्णम् आहारयन्ति, अभीक्ष्णम् परिणमयन्ति, अभीक्ष्णम् उच्छ्वसन्ति, अभीक्ष्णं निःश्वसन्ति, आहत्य आहारयन्ति, आहत्य परिणमयन्ति, आहत्य उच्छ्वसन्ति, आहत्य निःश्वसन्ति, गौतमः पृच्छति-'नेरइया भंते ! जे पोग्गले आहारत्ताए गिण्हंति ते णं तेसिं पोग्गलाणं सेयालंसि कइ भागं आहारेंति कइभागं आसाएंति ?' हे भदन्त ! नैरयिकाः खलु यान् पुद्गलान् आहारतया गृह्णन्ति ते खलु-नैरयिकाः तेषां गृहीतानां पुद्गलानाम् एष्यत्काले-ग्रहणकालानन्तरकाले कतिभागम् आहारयन्ति-आहारतया उपभुञ्जते ? एवं कतिभागं-कतिय भागम् आस्वादयन्ति-आहारतया गृह्यमाणपुद्गलानामास्वादं कुर्वन्ति, आहार्यमाणानां सर्वेषां पुदगलानामास्वादप्राप्त्यसंभवादिति प्रश्नाशयः, भगवानाह-'गोयमा !' हे गौतम ! 'असंखेज्जइभागं आहारेंति अणंतभागं अस्साएंति' आहारतया गृह्यमाणानां पुद्गलानाम् असंख्येयं भागमाहारयन्ति, आहार्यमाणानां पुद्गलाना मनन्तभागमास्वादयन्ति शेषाः पुनरनारवादिता एव शरीरपरिणाममायान्तीति भावः, इति षष्ठं द्वारम् । गौतमः पृच्छति-'नेरइयाणं भंते ! जे -निश्वास लेते हैं।
गौतमस्वामी-हे भगवन् ! नारक जीय जिन पुद्गलों को आहार के रूप में ग्रहण करते हैं, उन पुदगलों में से, अगले समय में, कितने भाग का आहार करते हैं ? कितने भाग का आस्वादन करते हैं ? आशय यह है कि आहार किये जाने वाले सभी पुद्गलों का आस्वादन होना संभव नहीं है!
भगवान्-हे गौतम ! नारक जीय आहार के रूप में जितने पुद्गलों को ग्रहण करते हैं, उनके असंख्यातवें भाग का आहार करते हैं (शेष पुद्गलों का आहार हो नहीं पाता) और जितने पुद्गलों का आहार करते हैं, उन के अनन्तवें भाग का आस्वादन करते हैं। शेष का आस्थादन न होने पर भी वे शरीर रूप આહાર કરે છે, પરિણત કરે છે. અને હુંછુવાસ-નિશ્વાસ લેતા રહે છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી-હે ભગવન્ ! નારક જીવ જે પુદું મલાને આહારના રૂપમાં ગ્રહણકરે છે, તે પુદ્ગલોમાંથી આગલા સમયમાં કેટલા ભાગને આહાર કરે છે ? કેટલા ભાગનું અસ્વદન કરે છે. આશય એ છે કે આહાર કરેલા બધાં પુદ્ગલનું આસ્વાદન થવાં સંભવિત નથી.
શ્રી ભગવાન ગૌતમ ! નારક જીવ આહારના રૂપમાં જેટલા પુદ્ગલોને ગ્રહણ કરે છે તેમના અસંખ્યાતમાં ભાગને આહાર કરે છે, (શેષ પદ્માને આહાર થઈ જ નથી શકત) અને જેટલા પુદ્ગલેનો આહાર કરે છે, તેના અનન્તમા ભાગનું આસવાદન કરે છે. શેષનું આસ્વાદન ન થવાં છતાં પણ તેઓ શરીરરૂપ પરિણમનને પ્રાપ્ત થાય
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫
| SR No. | 006350 |
| Book Title | Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1980 |
| Total Pages | 1173 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_pragyapana |
| File Size | 76 MB |