________________
७९०
प्रज्ञापनास्त्र 'एवं जाव थणियकुमारतेयगसरीरस्स एवम्-असुरकुमारतैजसशरीरावगाहनोक्तरीत्या यावत्नागकुमारसुवर्णकुमाराग्निकुमार विद्युत्कुमारोदधिकुमारद्वीपकुमारदिक्कुमारपवनकुमारस्तनितकुमार जस्कायिकशरीरस्यापि शरीरावगाहना विष्कम्भबादल्येन शरीरप्रमाणमात्रा, आयामेन जघन्येन अङ्गुलस्यासंख्येयभागमात्रा उत्कृष्टेन पुनरधो यावत् तृतीयस्या पृथिया अधस्तनं चरमानाम्, तिर्यग् यावत् सत्यम्भूरमणसमुद्रस्य बाह्यं वेदिकान्तम्, ऊर्ध्वं यावद् ईषत्प्रारभारा पृथिवीतावत्प्रमाणा अवसेयेति भावः, 'वाणमंतरजोइसियसोहम्मीसाणगा य एवं वेव' वान यन्तरज्योतिष्कसौधर्मेशानकाश्च एवञ्चैव-असुरकुमारोक्तरीत्यैव अवसेयाः, तथा च वानव्यन्तरस्य ज्योतिष्कस्य सौधर्मस्य ईशानस्य च मारणान्तिकसमुद्घातेन समवहतस्य
जलशरीरावगाहना विष्कम्भेण बाहल्येन च शरीरप्रमाणमात्रा; आयामेन जघन्येन अगु. लस्यासंख्येयभागमात्रा, उत्कृष्टेन पुनरधो यावत् तृतीयस्याः पृथिव्या अधस्तनं चरमान्तम्,
असुरकुमार के तैजसशरीर की अवगाहना के समान ही नागकुमार, सुवर्णकुमार, अग्निकुमार, विद्युत्कुमार, उदधिकुमार, द्वीपकुमार, दिशाकुमार, पवन. कुमार और स्तनितकुमार के तैजसशरीर की भी अवगाहना विष्कंभ और बाहल्य की अपेक्षा शरीर प्रमाण, लम्बाई की अपेक्षा जघन्य अंगुल के असंख्यातवें भाग, उत्कृष्ट नीचे तीसरी पृथ्वी के अधस्तन चरमान्त तक, तिर्थी स्वयंभूरमण समुद्र की बाह्य वेदिकान्त तक और ऊपर ईषत्प्रारभार पृथ्वी तक की जानना चाहिए।
वानव्यन्तर, ज्योतिष्क, सौधर्म तथा ईशान देवों की तैजसशरीर की अवगाहना भी असुरकुमार के समान ही समझना चाहिए। इस प्रकार मारणान्तिक समुद्घात से समवहत वाव्यातर की, ज्योतिष्क की, सौधर्म देव की तथो ईशान देव की तैजस शरीर संबंधी अवगाहना विष्कम और बाहल्य की अपेक्षा शरीर के बराबर होती है । लम्बाई की अपेक्षा से जघन्य अंगुल के असंख्यातवें भाग की होती है, उत्कृष्ट नीचे तीसरी पृथ्वी के अधस्तन चरमान्त तक, तिर्की
અસુરકુમારના તેજસશરીરની અવગાહનાને સમાન જ નાગકુમાર, સુવર્ણકુમાર, અગ્નિકુમાર, વિદુકુમાર, ઉકવિકુમાર, દ્વીપકુમાર, દિશાકુમાર, પવનકુમાર અને સ્વનિતકુમારને તજ શરીરની પણ અગહન વિષ્ક અને બાહદયની અપેક્ષાએ શરીર પ્રમાણ લંબાઈની અપેક્ષાએ જઘન્ય અંગુલને અસંખ્યાતમભાગ, ઉત્કૃષ્ટ ત્રીજી પૃથ્વીના અધસ્તન ચરમાન્ડ સુધી, તિર્ધાસ્વયંભૂરમણ સમુદ્રના બહારની વેદિકાન્ત સુધી અને ઊપર ઈષત્રા ભાર પૃથ્વી સુધીની જાણવી જોઈએ.
વનવ્યન્તર, તિષ્ક, સૌધર્મ તથા ઇશાન દેવેના તેજસશરીરની અવગાહના પણ અસુરકુમારના જ સમાન સમજવી જોઈએ. એ પ્રકારે મારણાન્તિક સમુદ્રઘાતથી સમાવહત વાનરચન્તરની, તિષ્કની, સૌધર્મ દેવની તથા ઈશાન દેવની તેજસશરીર સંબંધી અવગાહના વિષ્ક અને બાહુલ્યની અપેક્ષાએ શરીરના બરાબર હોય છે, લંબાઈની અપેક્ષાથી
श्री प्रशानसूत्र:४