________________
प्रमैयबोधिनी टीका पद २१ सू० ६ वैक्रियशरीरसंस्थाननिरूपणम्
७२३ प्रभायाः प्रथमे प्रस्तटे एकत्रिंशद् धनूंषि एको हस्तः, द्वितीये प्रस्तटे षट्त्रिंशद् धनूंषि एकोइस्तो विवतिरगुलानि, तृतीये प्रस्तटे एकचत्वारिंशद् धनंषि द्वौ हस्तौ षोडश चागु. लानि, चतुर्थे प्रस्तटे षट्चत्वारिंशद् धनूंषि त्रयो हस्ताः द्वादशाङ्गुलानि, पञ्चमे प्रस्तटे द्विप. ञ्चाशद् धनूं षि अष्टौ चाङ्गुलानि, पष्ठे प्रस्तटे सप्तपञ्चाशद् धनूंषि एको हस्तश्चत्वारि चाङ्गुलानि, सप्तमे प्रस्तटे तु पूर्वोक्तरूपं परिमाणमेव, तथा च प्रथमे प्रस्तटे प्रतिपादितस्य परिमा. णस्योपर्युपरि प्रस्तटे क्रमेण पञ्चधनपि विंशतिरङ्गुलानि इत्येवं रूपा वृद्धिरवसेया, ततो यथोक्तं प्रस्तटे परिमाणं भवति, तथा चोक्तम्--'सो चेव च उत्थीए पढमे पयरंमि होइ उस्सेहो। पंच धणुवीस अंगुल पयरे पयरे य वुडीया ॥१॥ जो सत्तमए पयरे नेरइयाणं तु होइ उस्सेहो । बासट्टी धणुयाणं दोणिरयणीय बोद्धबा ॥२॥ स चैव चतुर्थ्याः प्रथमे प्रस्तटे भवति उत्सेधः । पञ्चधनंषि विंशतिरङ्गुलानि प्रतरे प्रतरे च वृद्धिश्च ॥१॥ यः सप्तमे दो हाथ की जाननी चाहिए। अवगाहना का यह परिमाण सातवें पाथडे में जानना चाहिए। पंकप्रभा के प्रथम पाथडे में इकतीस धनुष और एक हाथ, दूसरे पाथडे में छत्तीस धनुष, एक हाथ और बीस अंगुल, तीसरे पाथडे में इकतालीस धनुष, दो हाथ और सोलह अंगुल, चौथे पाथडे में छियालीस धनुष, तीन हाथ और बारह अंगुल, पांचवें पाथडे में बावन धनुष, आठ अंगुल, छठे पाथडे में सत्तावन धनुष, एक हाथ
और चार अंगुल तथा सातवें पायडे में पूर्वोक्त अर्थात् बासठ धनुष और दो हाथ की अवगाहना होती है। इस प्रकार पहले पाथडे में अवगाहना का जो परि माण प्रतिपादित किया गया है, उसमें क्रम से पांच धनुष और वीस अंगुल की वृद्धि प्रत्येक पाथडे में होती गई है। प्रत्येक पाथडे में इतनी वृद्धि करने पर पूर्वोक्त अवगाहना मान निष्पन्न होता है। कहा भी है-तीसरी पृथ्वी के नौवे पाथडे में जो अवगाहना प्रमाण कहा गया है, वही प्रमाण चौथी पृथ्वी के प्रथम જાણવી જોઈએ. અવગાહનાનું આ પરિમાણ સાતમાં પાથડામાં જાણવું જોઈએ. પંકપ્રભાના પ્રથમ પાથડામાં એકત્રીસ ધનુષ અને એક હાથે, બીજા પાથડામાં, છત્રીસ ધનુષ, એક હાથ અને વીસ અંગુલ, ત્રીજા પાથડામાં એકતાલીસ ધનુષ, બે હાથ અને સેલ અંગુલ, ચોથા પાથડામાં તાલીસ ધનુષ, ત્રણ હાથ અને બાર અંગુલ, પાંચમા પડામાં બાવન ધનુષ અને આઠ આંગળ, છ પાથડામાં સત્તાવન ધનુષ એક હાથ અને ચાર આંગળ તથા સાતમા પાથડામાં પૂર્વોક્ત અર્થાત બાસઠ ધનુષ, અને બે હાથની અવગાહના થાય છે.
એ પ્રકારે પહેલા પાથામાં અવગહનાનું જે પરિમાણ પ્રતિપાદિત કરેલું છે, તેમાં ક્રમથી પાંચ ધનુષ અને વીસ અંગુલની વૃદ્ધિ પ્રત્યેક પાથડામાં થયેલી છે. પ્રત્યેક પાથડામાં એટલી વૃદ્ધિ કરવાથી પૂર્વોક્ત અવગાહનાનું માન નિષ્પન થાય છે, કહ્યું પણ દે
ત્રીજી પૃથ્વીના નવમા પાથડામાં જે અવગાહના પ્રમાણે કહેલું છે, તે જ પ્રમાણુ
श्री. प्रशान। सूत्र:४