________________
प्रमेयstruct टीका पद १४ ० ८ चक्रवर्तित्वोत्वादनिरूपणम्
५६१
धर्मवक्त्या यथा रत्नप्रभा पृथिवीनैरयिकः कश्चित् तीर्थकरत्वं लभेत कश्चित् तु तीर्थकरत्वं नो लभते इत्युक्तम् एवम्-तथैव यावत्-ईशान सनत्कुमारमा हेन्द्र ब्रह्मलोकलान्तक महाशुक सहस्रारानतप्राणतारणाच्युत नवग्रैवेयक पञ्चानुत्तरोपपातिक सर्वार्थसिद्धक देवोऽपि कथित् तीर्थकरत्वं लभते कश्चिन्नोपलभते तीर्थकरत्वमिति भावः । सू० ७ ॥ इति पञ्चमं तीर्थकरद्वारं समाप्तम् ॥ चक्रवर्त्तित्वादिद्वारवक्तव्यता ॥
मूलम् - रयणप्पभापुढविनेरइए णं भंते ! अनंतरं उव्वहित्ता चक्कत्र. द्वित्तं लभेजा ? गोयमा ! अत्थेगइए लभज्जा अत्थेगइए नो लभेज्जा, से केट्टे भंते ! एवं बुच्चइ अत्थेगइए लभेज्जा, अत्थेगइए नो लभेज्जा ? गोयमा ! जहा रयणष्पभापुढविनेरइयस्स तित्थगरत्तं, सकरप्पभानेरइए अनंतरं उट्टित्ता चक्कवहित्तं लभेज्जा ? गोयमा ! नो इट्टे समट्टे एवं जाव असत्तमापुढविनेरइए, तिरियमणुए हिंतो पुच्छा, गोयमा ! णो इण सम, भवणपति वाणमंतर जोइसियवेमाणिएहिंतो पुच्छा, गोमा ! अत्थेrइए लभेजा, अत्थेगइए नो लभेजा एवं बलदेवत्तंपि,
वरं सकरप्पभापुढविनेरइए वि लभेजा, एवं वासुदेवतं दोहितो पुढवीहिंतो वेमाणिएहितोय अणुत्तरोववाइयवज्जेहिंतो सेसेसु नो इट्टे तीर्थकर नहीं होता, उसी प्रकार लौधर्म कल्प के जिस देवने पहले तीर्थं कर प्ररूपित का बन्ध आदि किया है, वह तीर्थकर होता है, जिसने बन्ध नहीं किया, वह नहीं होता। इसी प्रकार का उत्तर सर्वार्थसिद्ध विमान के देवों तक के विषय में जानना चाहिए । भाव यह है कि इशान, सनत्कुमार, माहेन्द्र ब्रह्मलोक, लान्तक, महाशुक्र, सहस्त्रार, आनत, प्राणत, आरण, अच्युत, नौग्रेवेयक और पांच अनुत्तर विमान का कोई देव तीर्थंकर होता है, कोई नही होता । तीर्थकरद्वार समाप्त
તે તીર્થંકર નથી થતા, એજ પ્રકારે સૌધમ કલ્પના જે ધ્રુવે પહેલા તીર્થંકર પ્રભૃતિના અન્ય આદિ કરેલ છે, તે તીર્થંકર થાય છે, જેણે બન્ધનથી કર્યાં, તે નથી થતા. એ જ પ્રકારે ઉત્તર સર્વાસિદ્ધ વિમાનના દેવા સુધીના વિષયમાં જાણવું જોઇએ. ભાવ એછે કે, ઇશાન, सनत्कुमार, भाहेन्द्र, ब्रह्मसार, सान्त, भडाई सहसार, मानत आणुत, भारशु, अभ्युत, નવગ્રેવેયક અને પાંચ અનુત્તર વિમાનના કાઇ દેવ તીર્થ કર થાય છે, કૈાઇ દેવ નથી થતા. તીર્થકર પદ્મ સમાપ્ત
श्री प्रज्ञापना सूत्र : ४