________________
प्रमेपयोधिनी टीका पद १८ २० २ जीवानां सेन्द्रियत्वनिरूपणम् पर्याप्तकोऽपि यथा नैरयिकपर्याप्तक उक्तस्तथा वक्तव्यः तथा च देवपर्याप्तको जघन्ये न दश वर्षसहस्राणि अन्तर्मुहूतौनानि उत्कृष्टेन त्रयस्त्रिंशत्सागरोपमाणि अन्तर्मुहूतौनानि पर्याप्तत्वेन कायस्थिति विशिष्टतथा अवतिष्ठते, गौतमः पृच्छति 'देवी पज्जत्तिया णं भंते ! देवी पज्जत्तियत्ति काल भो केवच्चिरं होई' ?' हे भदन्त ! देवी पर्याप्तिका खलु ‘देवी पर्याप्तिका' इति-देवी पर्याप्तिकत्वपर्याय विशिष्टतया कालतः-वालापेक्षया कियच्चिरम् कियत्कालपर्यन्तं भवति, देवी पर्याप्तत्वेन अवतिष्ते ? भगवानाह- गोयमा !' हे गौतम ! 'जहण्णेणं दसवाप्ससहस्साई अंतोमुत्तूगाई' जघन्येन दशवर्षसहस्राणि अन्तर्मुहूर्तानानि 'उक्कोसेणं पण्णवन्नं पलिओवमाई अंतोमुहुत्तणाई' उत्कृष्टेन पञ्चपञ्चाशत् पस्योपमाणि अन्तर्मुहूतौनानि देवी पर्याप्तत्वेन अवतिष्ठते इत्याशयः, 'दारं २'
द्वितीयं गतिद्वारं समाप्तम्
___ अथ इन्द्रियद्वारम् मूलम्-- सइंदिए णं भंते ! सइंदिय त्ति काल भो केवचिरं होइ ? गोयमा ! सइंदिए दुविहे पण्णत्ते, तं जहा-अणाइए वा अपज्जवसिए, अणाइए सपज्जवसिए, एगिदिए णं भंते ! एगिदिए त्ति कालओ केवचिरं होइ ? गोयमा ! जहण्णेणं अंतोमुहुत्तं उक्कोसेणं अणंतं कालं वणस्सइ कालो, बेइंदिए णं भंते ! बेइंदिएत्ति कालओ केवच्चिरं होइ ? गोयमा ! जहपणेणं अंतोमुहुत्तं उकोसेणं संखे कालं, एवं तेइंदिय जघन्य कायस्थिति अन्तमुहूर्त कम दस हजार वर्ष को और उत्कृष्ट कायस्थिति अन्तर्मुहूर्त कम तेतीस सागरोपम की है।
गौतमस्वामी-हे भगवन् ! पर्याप्त देवी, पर्याप्त देवी के रूप में कितने काल तक रहती है ? अर्थात् पर्याप्त देवी की कायस्थिति कितने काल की है ? ___ भगवान्-हे गौतम ! जघन्य अन्तर्मुहूर्त कम दस हजार वर्ष की और उत्कृष्ट कायस्थिति अन्तर्मुहर्त कम पचपन पल्योपम की है । इतने काल तक पर्याप्त देवी लगातार पर्याप्त देवी-पर्याय वली बनी रहती है। (द्वार २) ઓછા દશ હજાર વર્ષની અને ઉત્કૃષ્ટ ક સ્થિતિ અન્તર્મુહૂર્ત ઓછા તેત્રીસ સાગરોપમની છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી-હેભગવદ્ ! પર્યાપ્ત દેવીએ પર્યાપ્ત દેવીના રૂપમાં કેટલા સમય સુધી રહે છે? અર્થાત્ પર્યાપ્ત દેવની કાયસ્થિતિ કેટલા કાળની છે?
શ્રી ભગવાન –હે ગૌતમ! જઘન્ય અન્તમુહૂર્ત ઓછા દશ હજાર વર્ષની અને ઉત્કૃષ્ટ કાયસ્થિતિ અન્તર્મુહૂર્ત ઓછા પંચાવન પામની છે. એટલા કાળ સુધી પર્યાપ્ત દેવી અવિરત પર્યાપ્ત દેવી પર્યાયવાળી રહે છે. (દ્વાર ૨)
श्री. प्रशान॥ सूत्र:४
