________________
प्रज्ञापनासूत्रे विसेसो' नवरम्-पूर्वापेक्षया विशेषस्तु-प्रदेशार्थतया इति अभिलापविशेषो वक्तव्यः, 'दन्टपएसट्टयाए सव्वत्थोगा जहनगा काउलेस्सा ठाणा दबट्टयाए' द्रव्यार्थप्रदेशार्थतया प्ररूपणे सर्वस्तोकानि जघन्यानि कापोतलेश्यास्थानानि द्रव्यार्थप्रदेशार्थतया भवन्ति, तदपेक्षया'जहनगा नीललेस्साठाणा दवट्टयाए असंखेज्जगुणा' जवन्यानि नीललेश्यास्थानानि द्रव्यार्थतया असंख्येयगुणानि भवन्ति, 'एवं कण्हतेउपम्हलेस्साठाणा' एवम्-नीललेश्यास्थानोक्तरीत्या कृष्ण तेजःपद्मलेश्या स्थानानि जघन्यानि द्रव्यार्थतया असंख्येयगुणानि भवन्ति, 'जहनया मुक्कलेस्साठाणा दधयाए असंखेनगुणा' जघन्यानि शुक्ललेश्या स्थानानि द्रव्यार्थतया असंख्येयगुणानि भवन्ति, 'जहन्ने हितो सुकलेस्साठाणेहिंतो दट्टयाए उकोसा काउलेस्साठाणा दवहयाए असंखेज्जगुणा' जघन्येभ्यः शुक्ललेश्या स्थानेभ्यो द्रव्याथिकेभ्य उत्कृष्टानि कापोतलेश्यास्थानानि द्रव्यातया असंख्येयगुणानि भवन्ति, 'उक्कोसा नीललेस्साठाणा दवट्ठयाए असंखेज्जगुणा' उत्कृष्टानि नीललेश्यास्थानानि द्रव्यार्थतया असंख्येयमुणानि, भवन्ति, 'एवं कण्हतेउपम्ह लेस्लाठाणा' एवम्-नीललेश्या स्थानोक्तरीत्या कृष्णतेज:पालेश्या स्थानानि उत्कृष्टानि द्रव्यार्थतया असंख्येयगुणानि भवन्ति, 'उक्कोसगा सुकलेस्सकह लेना चाहिए, विशेषता यही है कि यहाँ प्रदेशों की अपेक्षा से ऐसा उच्चारण करना चाहिए।
द्रव्य और प्रदेशों की अपेक्षा प्ररूपणा करने पर कापोत लेश्या के जघन्य स्थान द्रव्य से सब से कम हैं। उनसे नीललेश्या के जघन्य स्थान द्रव्य से अ. संख्यात गुणा हैं। इसी प्रकार कृष्णलेश्या, तेजोलेश्या और पद्मलेश्या के भी जघन्य स्थान द्रव्य से असंख्यातगुणा होते हैं। शुक्ललेश्या के जघन्य स्थान द्रव्य से असंख्यात गुणा हैं। द्रव्य से जघन्य शुक्ललेश्या के स्थानों से उत्कृष्ट कापोतलेश्या के स्थान द्रव्य से असंख्यातगुणा हैं। नीललेश्या के उत्कृष्ट स्थान द्रव्य से असंख्यातगुगा हैं। इसी प्रकार कृष्णलेश्या, तेजोलेश्या और पद्मलेश्या के उत्कृष्ट स्थान द्रव्य से असंख्यातगुणा हैं। शुक्ललेश्या के उत्कृष्ट स्थान द्रव्य પ્રકારે પ્રદેશોની અપેક્ષાથી પણ કહી લેવું જોઈએ. વિશેષતા એ જ છે કે અહીં પ્રદેશની અપેક્ષાથી, એવું ઉચ્ચારણ કરવું જોઈએ.
દ્રવ્ય અને પ્રદેશની અપેક્ષાએ પ્રરૂપણ કરતાં કાપતલેશ્યાના જધન્ય સ્થાન દ્રવ્યથી બધાથી ઓછાં છે. તેમનાથી નીલલેશ્યાના જઘન્ય સ્થાન દ્રવ્યથી અસંખ્યાતગણા છે. એજ પ્રકારે કૃષ્ણલેશ્યા, તે જલેશ્યા અને પદ્મશ્યાના પણું જઘન્ય સ્થાન દ્રવ્યથી અસંખ્યાતગણું મય છે. શુકલેશ્યાના જઘન્ય સ્થાન દ્રવ્યથી અસંખ્યાતગણા છે. દ્રવ્યથી જઘન્ય શુકલલેશ્યાના સ્થાનેથી ઉત્કૃષ્ટ કાપતલેશ્યાના સ્થાન દ્રવ્યથી અસંખ્યાતગણા છે. નીલલેશ્યાના ઉત્કૃષ્ટ સ્થાન દ્રવ્યથી અસંખ્યાતગણુ છે. એ જ પ્રકારે કૃષ્ણલેશ્યા, તેલેશ્યા અને પદ્મલેશ્યાના ઉત્કૃષ્ટ સ્થાન દ્રવ્યથી અસંખ્યાતગણ છે. શુકલેશ્યાના ઉત્કૃષ્ટ સ્થાન દ્રવ્યથી અસં
श्री. प्रापन। सूत्र:४