________________
१३२
प्रज्ञापनासत्र तदपेक्षया-'पम्हलेस्सा असंखेजगुणा' पद्मलेश्या देवा असंख्येयगुणा भवन्ति, सनत्कुमारमाहेन्द्रब्रह्मलोककल्पेषु पद्मलेश्यानां सद्भावेन तेषाश्च लान्तकादिदेवाऽपेक्षयाऽसंख्येयगुणस्वात्, तेभ्योऽपि-'काउलेस्सा असंखेजगुणा' कापोतलेश्या देवा असंख्येयगुणा भवन्ति, भरनयासि वानव्यन्तरदेवेषु सनत्कुमारादि देवेभ्योऽसंख्यातगुणेषु कापोतलेश्यानां सद्भाचात्, तदपेक्षयापि-'नीललेस्सा विसेसाहिया' नोललेश्या देवा विशेषाधिका भवन्ति, प्रचुरतराणां भवनवासिवानव्यन्तराणां नीललेश्यायाः सद्भावात्, तदपेक्षया-'कण्हलेस्सा विसे. साहिया' कृष्णलेश्या देवा विशेषाधिका भवन्ति, प्रचुरतमानां देवानां भवनपतिवानच्यरतराणां कृष्णालेश्यासद्भावात्, तदपेक्षयापि-'तेउलेस्सा संखेजगुणा' तेजोलेश्यादेवाः संख्येयगुणा भवन्ति, बहूनां भवनवासियानव्यन्तराणां सर्वेषां ज्योतिष्कसौधर्मशानदेवानां तेजोलेश्यासद्भावात्, अथ देवीनामल्प बहुत्वं सले श्यानां प्ररूपयितुमाह-'एएसि णं भंते ! पालेश्यावाले देव असंख्यातगुणा अधिक हैं, क्योंकि सनत्कुमार, माहेन्द्र एवं ब्रह्मलोक कल्प में पद्मलेश्या होती है और वहां के देव लान्तक आदि के देवों की अपेक्षा असंख्यातगुणा हैं । पालेश्या वाले देवों से कापोतलेश्या वाले देव असंख्यातगुणा अधिक हैं, क्यों कि कापोतलेश्या भवनवासी तथा वानव्यन्तर देवों में पाई जाती है इसलिये वे उनकी अपेक्षा असंख्यातगुणा हैं ? उनकी अपेक्षा नीललेश्यादाले देव विशेषाधिक हैं,क्यों कि बहुत-से भवनवासियों और पानव्यन्तरों में नीललेल्या पाई जाती है । नीललेश्या वाले देवों की अपेक्षा कृष्णलेश्या वाले देव विशेषाधिक होते हैं, क्यों कि भवनपति और वानव्य न्तरों के बहुभाग में कृष्णलेश्या का सद्भाव है । इनकी अपेक्षा तेजोलेश्यावाले देण संख्यातगुणा अधिक हैं, क्यों कि बहुत-से भवनवासियों में, वानव्यन्तरों में, सब ज्योतिष्कों में तथा सौधर्म और ऐशान देवों में तेजोलेश्या का सद्भाय है જ શુકલેશ્યા મળે છે. શુકલેશ્યાવાળાઓની અપેક્ષાએ પદ્મશ્યાવાળા દેવ અસંખ્યાતગણું અધિક છે, કેમકે સનસ્કુમાર, મહેન્દ્ર તેમજ બ્રહ્મલેક કપમાં પદ્દમલેશ્યા હોય છે અને ત્યાંના દેવ લાન્તક આદિના દેવેની અપેક્ષાએ અસંખ્યાતગણુ છે. પદ્મવેશ્યાવાળા દેવેથી કાપતલેશ્યાવાળા દેવ અસંખ્યાતગણું અધિક છે. કેમકે કપિલેશ્યા ભવનવાસી તથા વાનવ્યન્તર ઠેમાં મળી આવે છે, તેથી તેઓ તેમની અપેક્ષાએ અસંખ્યાતગણું છે તેમની અપેક્ષાએ નીલયાવાળા દેવ વિશેષાધિક છે, કેમકે ઘણા બધા ભવનવાસિયોમાં અને વાવ્યન્તરમાં નીલલેશ્યા મળી આવે છે. નીલેશ્યાવાળા દેવેની અપેક્ષાએ કૃણલેવાવાળા દેવ વિશેષાધિક છે. કેમકે ભવનપતિ અને વનવ્યન્તરના બહુ ભાગમાં કૃષ્ણલેશ્યાને સદ્ભાવ છે. તેમની અપેક્ષાએ તેજલેશ્યાવાળા દેવ સંખ્યાતગણ અધિક છે. કેમકે ઘણા ભવનવાસિમાં વાવ્યન્તમાં, બધા તિષ્કમાં તથા સૌધર્મ અને એક્શન દેવામાં તે જેતેશ્યાને સદ્ભાવ છે.
श्री प्रशानसूत्र:४