Page Text
________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद १५ सू० ८ इन्द्रियोपचयनिरूपणम् असंख्येयसमया अन्तर्मुहुर्तिका श्रोत्रेन्द्रियनिर्वर्तना प्रज्ञप्ता, 'एवं जाय फासिंदियणिवत्तणा'एवम्-श्रोत्रेन्द्रियनिर्वर्तनावत्, यावत्-चक्षुरिन्द्रियनिर्वर्तना, घाणेन्द्रियनिर्वर्तना, जिह्वेन्द्रियनिर्वर्तना, स्पर्शनेन्द्रियनिर्वर्तना वक्तव्या, ‘एवं नेरइयाणं जाव येमाणियाणं'- एवम्-पूर्वोक्तरीत्या नैरयिकाणां यावत्-असुरकुमारादि भवनपति पृथिवीकायिकायेकेन्द्रियविकलेन्द्रिय पश्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकमनुष्यवानव्यन्तरज्योतिष्कवैमानिकानामपि यथायोग्यम् इन्द्रियनिर्वर्तना अवसेया३, चतुर्थ द्वारं गौतमः पृच्छति-कइविहा णं भंते ! इंदियलद्धी पण्णत्ता। हे भदन्त ! कतिविधा खलु इन्द्रियलब्धिः -इन्द्रियावरणकर्मक्षयोपशमरूपा प्रज्ञप्ता ? भगवानाह-'गोयमा !' हे गौतम ! 'पंचविहा इंदियलद्धी पण्णत्ता' पञ्चविधा इन्द्रियलब्धिः प्रज्ञप्ताः, 'तं जहा सोइंदियलद्धी जाय फासिदियलद्धी'-तद्यथा-श्रोत्रेन्द्रियलब्धिः, यावत्-चक्षुरिन्द्रियलब्धिः, घ्राणेन्द्रियलब्धिः, जिह्वेन्द्रियलब्धिः, स्पर्शनेन्द्रियलब्धिः, “एवं नेरइयाणं जाप वेमाणियाणं' एवम्-पूर्वोक्तरीत्या नैरयिकाणां यावद्-भवनपतिपृथिवीकायिकायेकेन्द्रिप
भयन्-हे गौतम ! असंख्यात समय के अन्तर्मुहर्त की कही गई है। इसी प्रकार यायन स्पर्शनेन्द्रियनिर्वर्तना कहना चाहिए, अर्थात् चक्षुरिन्द्रियनिर्वर्तना, घ्राणेन्द्रियनिर्वर्तना, जिहवेन्द्रियनिर्वर्त्तना और स्पर्शनेन्द्रियनितना भी असं. ख्यात सामयिक अन्तर्मुहर्त की कही गई है। इसी प्रकार असुरकुमार आदि भवनपतियों की, पृथिवीकायिक आदि एकेन्द्रियों की, विकलेन्द्रियों की, पंचे. न्द्रियतिथचों की, मनुष्यों की वानव्यन्तरों की, ज्योतिष्क और वैमानिक देवों की इन्द्रियनियर्सना यथायोग्य समझलेनी चाहिए।
चतुर्थद्वार-गौतम-हे भगवन् ! इन्द्रिय लब्धि अर्थात् इन्द्रियावरण कर्म के क्षयोपशम के कितने भेद हैं ?
भगवन्-हे गौतम ! इन्द्रिय लब्धि पांच प्रकार की कही है, यह इस प्रकार हैश्रोत्रेन्द्रिय लब्धि, चक्षुरिन्द्रिय लब्धि, घ्राणेन्द्रियलब्धि, जिहयेन्द्रियलब्धि और
શ્રી ભગવા–હે ગૌતમ! અસંખ્યાત સમયના અન્તર્મુહૂતની કહેલી છે. એ જ પ્રકારે થાવત શ્રેન્દ્રિય નિર્વતના કહેવી જોઈએ, ચક્ષુરિન્દ્રિય નિર્વતના, ધ્રાણેન્દ્રિય નિર્વતના” જિન્દ્રિય નિર્વતની અને સ્પર્શનેન્દ્રિય નિર્વતના પણ અસંખ્યાત સામયિક અન્તર્મુહૂર્તની કહેલી છે. એ જ પ્રકારે અસુરકુમાર આદિ ભવનપતિની પૃથ્વીકાયિક આદિ એકેન્દ્રિયની, વિકેન્દ્રિયની, પંચેન્દ્રિયતિયાની, મનુષ્યની, વાનચન્તરની, તિષ્ક અને વૈમાનિક દેબી ઈ દ્રિય નિર્વતના યથાયોગ્ય સમજી લેવી જોઈએ.
ચતુર્થ દ્વાર–શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન ! ઈન્દ્રિય લબ્ધિ અર્થાત ઈન્દ્રિયાવરણ કર્મના ક્ષપશમના કેટલા ભેદ છે?
શ્રી ભગવા- હે ગૌતમ ! ઈન્દ્રિય લબ્ધિ પાંચ પ્રકારની કહેલી છે, તે આ પ્રકારે છે શ્રોત્રેન્દ્રિય લબ્ધિ, ચક્ષુરિન્દ્રિય લબ્ધિ, થાણેન્દ્રિય લબ્ધિ, જિહુવેન્દ્રિય લબ્ધિ, સ્પર્શનેન્દ્રિય
प्र. ८८
श्री प्रशान। सूत्र : 3
| SR No. | 006348 |
| Book Title | Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 03 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 955 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_pragyapana |
| File Size | 62 MB |