________________
प्रज्ञापनासूत्रे वीसाए पक्खाणं जाव नीससंति वा' जवन्येन पडूविंशतेः पक्षाणाम्-पडूविंशत्या पक्षैः, उत्कृष्टेन सप्तविंशतेः पक्षाणाम्-सप्तविंशत्या पक्षरित्यर्थः मध्यममध्वमवेयकदेवाः यावत आनन्ति वा प्राणन्ति वा, उच्छ्वसन्ति वा, निःश्वसन्ति वा, तथा च मध्यम मध्यमग्रैवेयकाणामुत्कृष्टेन सप्तविंशतिसागरोपमायुष्कतया सप्तविंशतिपक्षान् उच्छ्वासनिःश्वासविरहकालः प्रतिपादितः, गौतमः पृच्छति-'मज्झिम उवरिम गेविज्जगा देवा ण भंते ! केवइकाल. स्स जाक नीससंति वा ?' हे भदन्त ! मध्यमोपरिमप्रैवेयका देवाः खलु कियत्कालस्य कियता. काले नेत्यर्थः यावत् आनन्ति वा, प्राणन्ति वा, उच्छ्वसन्ति वा, निःश्वसन्ति वा, भगवान् आह-गोयमा ! हे गौतम ! 'जहण्णेणं सत्तावीमाए पक्खाणं उक्कोसेणं अट्ठावीसाए पक्खाणं जाव नीससंति वा' जघन्येन सप्तविंशतः पक्षाणाम् सप्तविंशत्या पक्षः, उत्कृष्टेन अष्टाविंशतेः पक्षाणाम् , अष्टाविंशतिपक्षरित्यर्थः, मध्यमोपरिमग्रैवेथकदेवाः याक्त-आनन्ति वा, प्राणन्ति वा, उच्छ्वसन्ति वा, निःश्वसन्ति वा, तथा च मध्यमोपरिमप्रैवेयकाणामुत्कृष्टेन विंशतिसागरोपमायुष्कतया अष्टाविंशहि पक्षान् उच्छ्वारानिश्विासविरहकाल उक्तः, गौतमः पृच्छति-उपरिम हेटिमगेविजगा देवा णं भंते ! केवइकालस्स जाव नीससंति वा ?, हे भद.
श्रीभगवान-हे गौतम ! जघन्य छब्बीस पक्ष और रत्कृष्ट सत्ताईस पक्ष के पश्चात् उच्छ्वास-निश्वास लेते हैं। मध्यममध्यम अवेयक के देवों की उत्कृष्ट स्थितिसत्ताईस सागरोपम की है, अतएव उनके उच्छवास-निश्वास का काल भी उत्कृष्ट सत्ताईस पक्ष का कहा है।
श्रीगौतमस्वामी-हे भगवन् ! मध्यम-उपरितन अवेयक के देव कितने काल के पश्चात् उच्छ्वास-निश्वास लेते हैं ?
श्रीभगवान्-हे गौतम ! जघन्य सत्ताईस पक्ष और उत्कृष्ट अट्ठाईस पक्ष के पश्चात् उच्छ्वास-निश्वास लेते हैं। मध्यम-उपरितन धेयक के देवों की उत्कृप्ट स्थिति अट्ठाईस सागरोपम की है, अतः उनके उच्छ्चास-निश्वास के काल भी अट्ठाईस पक्ष का कहा है। श्रीगौतस्वामी-हे भगवन् ! उपरितन-अघस्तन अर्थात् उपर के तीन ग्रैवे
શ્રી ભગવાન્ :- ગૌતમ! જઘન્ય છવીસ પક્ષ અને ઉત્કૃષ્ટ સત્યાવીસ પક્ષ પછી ઉચ્છવાસ નિશ્વાસ લે છે. મધ્યમ મધ્યમ ગ્રેવેયકના દેવેની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ સત્યાવીસ સાગરૂપમની છે, તેથી જ તેમના ઉવાસ નિશ્વાસને કાળ પણ ઉત્કૃષ્ટ સત્યાવીસ પક્ષને છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી - હે ભગવન્! મધ્યમ ઉપરિતન વેયકના દેવ કેટલા કાળ પછી ઉછૂવાસ નિશ્વાસ લે છે ?
શ્રી ભગવન હે ગૌતમ! જઘન્ય સત્તાવીસ પક્ષ અને ઉત્કૃષ્ટ અઠયાવીસ પક્ષના પછી ઉચ્છવાસ નિશ્વાસ લે છે. મધ્યમ ઉ૫રિતન વેયકના દેવેની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ અઢાવીસ સાગરેપમની છે, તેથી તેમના ઉચ્છવાસ નિશ્વાસને કાળ પણ અઠયાવીસ પક્ષને છે.
श्री प्रशान॥ सूत्र : 3