Page Text
________________
३५६
प्रज्ञापनासूत्रे परिणमयितुं गृहाति, यावत्-द्वित्रि चतुः पञ्च पट् सप्ताट नव दश गुणकालकान्यपि गृह्णाति, संख्येयगुणकालकान्यपि गृह्णाति, असंख्येयगुणकालकान्यपि गृह्णाति, अनन्तमुणकालकान्यपि गृह्णाति एवं जाव सुकिल्लाइंपि' एवम्-उपयुक्त कृष्णवर्णरीत्या, यावत्-नील लोहित हारिद्रशुक्लान्यपि द्रव्याणि वर्णापेक्षया भाषात्वेन परिणमयितुम् -एकादि--अनन्त गुणपर्यन्तानि गृह्णाति, इत्याशयः । गौतमः पृच्छति-'जाई भावओ गंधमंताई गिण्हइ ताई किं एगगंधाई गिण्हइ दुगंधाई गिण्हइ ?' हे भदन्त ! यानि द्रव्याणि भावतः-भावापेक्षया गन्धयुक्तानि भाषात्वेन परिणमयितुं गृह्णाति तानि किम् एकगन्धयुक्तानि गृह्णाति ? किं वा द्विगन्धयुक्तानि गृह्णाति ? भगवानाह-गोयमा !' हे गौतम ! 'गहणव्याई पडुच्च एगगंधाई पि दुगंधाई पि गिण्डइ' ग्रहण द्रव्याणि-ग्रहणयोग्यानि द्रव्याणि प्रतीत्य-आश्रित्य ग्रहणद्रव्यापेक्षयेत्यर्थः एकगन्धान्यपि द्रव्याणि, द्विगन्धान्यपि द्रव्याणि भाषात्वेन परिणमयितुं गृह्णाति 'सव्वग्गहणं पडुच्च नियमा दुगंधाई गिण्हई' सर्वग्रहणं प्रतीत्य-आश्रित्य-सर्वग्रहणापेक्षया नियमाद् नियजीव एक गुण कृष्ण द्रव्यों को भी ग्रहण करता है, दो, तीन, चार, पांच, छह, सात, आठ, नी, दश गुण कृष्ण द्रव्यों को भी ग्रहण करता है, संख्यात गुण और असंख्यात गुण कृष्ण द्रव्यों को भी ग्रहण करता है और अनन्त गुण कृष्ण पुद्गल द्रव्यों को भी ग्रहण करता है । इसी प्रकार नील, लाल, पीले और शुक्ल वर्ण वाले द्रव्यों के विषय में भी कहना चाहिए। अर्थात् एक गुण नील, पीत, रक्त और शुक्ल वर्ण से लेकर अनन्त गुण नील आदि तक को ग्रहण करता है।
गौतमस्वामी-हे भगवन् ! भाव से गंध वाले जिन भाषा द्रव्यों को ग्रहण करता है, वे द्रव्य क्या एक गंध वाले होते हैं अथवा दो गंध वाले होते है ? ।
भगवान्-हे गौतम! ग्रहण द्रव्यों की अपेक्षा अर्थात् ग्रहण योग्य द्रव्यों की अपेक्षा से एक गंध वाले द्रव्यों को भी ग्रहण करता है और दो गंध वाले द्रव्यों को भी ग्रहण करता है, किन्तु सर्वग्रहण की अपेक्षा से विचार किया
मे पुर एप द्रव्याने ५५] अहए रे छे, मे, त्र, या२, पाय, ७, सात, मा8, न દશ ગુણ કૃષ્ણ દ્રવ્યને પણ ગ્રહણ કરે છે. સંખ્યાત ગુણ અને અસંખ્યાત ગુણ કૃષ્ણ દ્રવ્યોને પણ ગ્રહણ કરે છે, એ પ્રકારે, નીલ, લાલ, પીળા અને શુકલ વર્ણવાળા દ્રવ્યના વિષયમાં પણ કહેવું જોઈએ અર્થાત્ એક ગુણ નીલ, પીત, રક્ત અને શુકલ વર્ણથી લઈને અનન્ત ગુણ નીલ આદિ સુધીને ગ્રહણ કરે છે. - શ્રી ગૌતમસ્વામીહે ભગવન! ભાવથી ગંધવાળા જે ભાષા દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે છે, તે દ્રવ્યે શું એક ગંધવાળા હોય છે અથવા બે ગંધવાળા હોય છે?
શ્રી ભગવાન–હે ગૌતમ! ગ્રહણ દ્રવ્યની અપેક્ષાએ અર્થાત્ ગ્રહણ યોગ્ય દ્રવ્યની અપેક્ષાએ એક ગંધવાળા દ્રવ્યોને પણ ગ્રહણ કરે છે. અને બે ગંધવાળા દ્રવ્યને પણ ગ્રહણ કરે છે, કિન્તુ સર્વ ગ્રહણની અપેક્ષાએ વિચાર કરાય તે નિયમથી બે ગંધવાળા દ્રવ્યને જ ભાષા રૂપમાં પરિણુત કરવાને ગ્રહણ કરે છે.
श्री प्रशान। सूत्र : 3
| SR No. | 006348 |
| Book Title | Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 03 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 955 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_pragyapana |
| File Size | 62 MB |