SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 367
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ प्रमेयबोधिनी टीका पद ११ सू०८ भाषाद्रव्यग्रहणनिरूपणम् चतुः पञ्च षटू सप्ताष्ट नव दशप्रदेशावगाढानि द्रव्याणि गृह्णाति ? किं वा संख्येयप्रदेशावगाढानि द्रव्याणि भाषात्वेन परिणमयितुं गृह्णाति ? किंवा असंख्येयप्रदेशावगाढानि द्रव्याणि भाषात्वेन परिणमयितुं गृह्णाति ? भगवानाह-'गोयमा !' हे गौतम ! 'नो एगपएसोगाढाई गेण्हइ जाव नो संखेज्जपएसोगाढाई गेण्डइ' नो क्षेत्रतः एकप्रदेशावगाढानि द्रव्याणि भाषात्वेन परिणमयितुं गृह्णाति, यावन्-नो द्वि त्रि चतुः पञ्च षट् सप्ताष्ट नव दश प्रदेशावगाढानि द्रव्याणि का गृहाति, नो संख्येयप्रदेशावगाढानि वा द्रव्याणि भाषात्वेन परिणमयितुं गृह्णाति, अपि तु 'असंखेजपएसोगाढाइं गेण्हइ' असंख्येयप्रदेशावगाढानि द्रव्याणि क्षेत्रतो भाषात्वेन परिणमयितुं गृह्णाति-उपादत्ते, एकप्रदेश। धवगाढानां द्र पाणां तथास्व मावतया जीवानी भाषात्वेन ग्रहणायोग्यत्वात् , गौतमः पृच्छति-'जाई कालो गेण्हइ ताई कि एगसमयठिड्याई गेण्हइ अवगाढ होते है, या दो आकाशप्रदेशों में अवगाढ होते हैं, यावत् क्या तीन, चार पांच, छह, सात, आठ, नौ, दश प्रदेशों में अवगाढ होते हैं, क्या संख्यात. प्रदेशों में अवगाढ होते हैं अथवा क्या असंख्यातप्रदेशों में अवगाढ होते हैं ? भगवान्-जीव जिन द्रव्यों को क्षेत्र से भाषा के रूप में परिणत करने के लिए ग्रहण करता है, वे आकाश के एक प्रदेश में अवगाढ नहीं होते, दो, तीन, चार, पांच, छह, सात, आठ, नौ, दश प्रदेशों में अवगाढ भी नहीं होते, संख्यात प्रदेशों में अवगाढ भी नहीं होते, अपि तु असंख्यातप्रदेशों में अवगाढ होते हैं। तात्पर्य यह है कि जो भाषाद्रव्य लोक के असंख्यातप्रदेशों में अवगाढ होते हैं, उन्हीं को जीव भाषा के रूप में परिणत करने के लिए ग्रहण करता है। जो भाषाद्रव्य एक दो, दस या संख्यानप्रदेशों में अवगाढ होते हैं, वे स्वभाव से ही ग्रहण करने के योग्य होते हैं । ___ गौतमस्वामी-हे भगवन् ! जीव काल से जिन भाषाद्रव्यों को ग्रहण करता અગર બે આકાશ પ્રદેશમાં અવગાઢ થાય છે યાવત્ શું ત્રણ, ચાર, પાંચ, છ, સાત આઠ નવ, દશ પ્રદેશમાં અવગાઢ થાય છે, શું સંખ્યાત પ્રદેશોમાં અવગાઢ થાય છે અથવા શું અસંખ્યાત પ્રદેશમાં અવગાઢ થાય છે? શ્રી ભગવાન -જીવ જે દ્રવ્યને ક્ષેત્રથી ભાષાના રૂપમાં પરિણત કરવાને માટે ગ્રહણ ४२ छ, तया माशना ४ प्रदेशमा साढ नथी यता, २, ३, या२, पांय, छ, સાત, આઠ, નવ, દશ પ્રદેશોમાં અવગાઢ પણ નથી થતા, સંખ્યાત પ્રદેશમાં અવગાઢ પણ નથી થતા, પરંતુ અસંખ્યાત પ્રદેશમાં અવગાઢ થાય છે. તાત્પર્ય એ છે કે જે ભાષાદ્રવ્ય લેકના અસંખ્યાત પ્રદેશમાં અવગાઢ થાય છે, તેઓને જીવ ભાષાના રૂપમાં પરિણત કરવાને માટે ગ્રહણ કરે છે, જે ભાષા દ્રવ્ય એક, બે અગર દશ અગર સંખ્યાત પ્રદેશમાં અવગાઢ થાય છે, તે સ્વભાવથી જ ગ્રહણ કરવાને માટે અગ્ય હોય છે. શ્રી ગૌતમસ્વામી-હે ભગવન્! જીવ કાળથી જે ભાષા દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે છે, તેઓ श्री प्रशान॥ सूत्र : 3
SR No.006348
Book TitleAgam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 03 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1977
Total Pages955
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_pragyapana
File Size62 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy