________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद ३ सू.१३ लेश्यावतामलेश्यावतानाञ्चाल्पबहुत्वम् २०१ यगुणाः, roser: अनन्तगुणाः कापोतलेश्याः [: अनन्तगुणाः, नीलेश्याः विशेपाधिकाः, कृष्णलेश्याः विशेषाधिकाः सलेश्याः विशेषाधिकाः, द्वारम् ॥ १३ ॥ टीका -- अथ लेश्याद्वारमधिकृत्य लेश्यावतामल्पबहुत्वादिकं प्ररूपयितुमाह - 'एएसिणं भंते ! जीवाणं सलेस्साणं' हे भदन्त ! एतेषां खलु जीवानां सलेश्यानां समुच्चय लेश्यावताम्, 'किण्हलेस्साणं' कृष्णलेश्यानां 'नीललेस्साणं' नीललेश्यानाम् 'काउलेस्साणं' कापोत लेश्यानाम्, 'तेउलेस्साणं ' तेजोलेश्यानाम् 'पम्हलेस्साणं' पद्मलेश्यानाम्, 'सुक्कलेस्साणं' 'शुक्ललेश्यानाम्, 'अलेस्साण य' अलेश्यानाञ्च - लेश्या रहितानाम् मध्ये 'कयरे कयरेहिंतो' कतरे कतरेभ्यः 'अप्पा वा, बहुया वा, तुल्ला वा, विसेसाहिया वा ? ' अल्पा वा बहुकावा, लेश्या वाले हैं (पम्हलेस्सा संखेज्जगुणा) पद्मलेश्या वाले संख्यातगुणा हैं (तेलेस्सा संखेज्जगुणा) तेजोलेश्या वाले संख्यातगुणा हैं (अलेस्सा अनंतगुणा ) लेश्या रहित अनन्तगुणा हैं ( काउलेस्सा अनंत गुणा) कपोत लेइयावाले अनन्तगुणा हैं (नीललेस्सा बिसेसाहिया) नीललेश्या वाले विशेषाधिक हैं ( कण्हलेस्सा विसेसाहिया) कृष्णलेश्या वाले विशेपाधिक हैं (सलेस्सा विसेसाहिया) सलेश्य विशेषाधिक हैं ।
टीकार्थ - अब लेश्याओं की अपेक्षा जीवों का अल्पबहुत्व कहते हैंश्री गौतम स्वामी ने प्रश्न किया- हे भगवन् ! इन सलेश्य अर्थात् लेश्या वाले समुच्चय जीवों में, कृष्णलेश्या वाले, नील लेश्या वाले, कापोत लेश्या वाले, तेजोलेश्या वाले, पद्म लेश्या वाले, शुक्ललेश्या are और अलेय अर्थात् लेश्या रहित जीवों में कौन किससे अल्प, बहुत, तुल्य या विशेषाधिक हैं ?
शुद्ध सेश्यावाणा छे (पम्हलेस्सा संखेज्जगुणा ) पहूम बेश्यावाणा संख्यातगणा छे (तेउलेस्सा सखेज्जगुणा ) तेले श्यावाणा संख्यातगा छे (अलेस्सा अणतगुणो) सेश्या रडित अनन्तगणा छे (काउलेस्सा अणतगुणा) पोत बेश्यावाणा अनन्तगण छे (नीललेस्सा विसेसाहिया) नीस सेश्यावाणा विशेषाधिः छे ( कण्हरसा विसेसाहिया) उष्णुवेश्यावाणा विशेषाधि४ छे (सलेस्सा विसेसाहिया) સલેશ્યા વિશેષાધિક છે.
હવે લેશ્યાઓની અપેક્ષાએ જીવાનુ અલ્પ બહુત્વ કહે છે
ટીકા-શ્રી ગૌતમસ્વામીએ પ્રશ્ન કર્યો–ભગવન્ ! આ સલેશ્ય અર્થાત્ લેશ્યાવાળા સમુચ્ચય જીવેામાં, કૃષ્ણલેશ્યાવાળા, નીલલેક્ષાવાળા, કાપાતલેશ્યા વાળા તેજલેશ્યાવાળા, પદ્મમલેશ્યાવાળા, શુકલલેશ્યાવાળા અને અલેશ્ય અર્થાત્ લેશ્યારહિત જીવામાં કાણુ કેાનાથી અલ્પ, ઘણા, તુલ્ય અગર વિશેષાધિક છે ?
प्र० २६
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૨