________________
११०७
प्रमेयबोधिनी टीका पद ६ स.०१३ उद्वर्तनाद्वारनिरूपणम् एसु उववज्जति, मणुस्सेसु उववजंति, देवेसु उववज्जति ? गोयमा ! नो नेरइएसु उववज्जंति, तिरिक्खजोणिएसु उववज्जंति, मणुस्सेसु उववज्जंति, नो देवेसु उववज्जंति, जइ तिरिक्खजोणिएसु उववज्जंति, किं एगिदिएसु उववज्जंति, जाव पंचिंदिएसु तिरिक्खजोणिएसु उववज्जंति ? गोयमा! णो एगिदिएसु जाव नो चउरिदिएसु उववज्जंति, एवं जेहितो उववाओ भणिओ तेसु उव्वदृणा वि भाणियव्वा, नवरं संमु. च्छिमेसु न उववज्जंति, एवं सव्वपुढविसु भाणियव्वं, नवरं अहे सत्तमाओ मणुस्सेसु ण उववज्जति ॥सू०१३॥ ___ छाया-नैरयिकाः खलु भदन्त ! अनन्तरम् उद्वृत्त्य कुत्र गच्छन्ति ? कुत्र उपपद्यन्ते ? किं नैरयिकेषु उपपद्यन्ते ? तिर्यग्योनिकेषु उपपद्यन्ते ! मनुष्येषु उपपद्यन्ते ? देवेषु उपपद्यन्ते ? गौतम ! नो नैरयिकेषु उपपद्यन्ते, तिर्यग्योनि
षष्ट उद्वर्तनाद्वार शब्दार्थ-(नेरईया णं भंते!) भगवन् ! नैरयिक जीव (अणंतरं) अनन्तर-साक्षात् (उब्वहिता) उद्वत्तन करके-निकल कर (कहिं गच्छंति) कहां जाते हैं ? (कहिं उववज्जति ?) कहां उत्पन्न होते हैं ? (किं नेरइ एसु उववज्जति?) क्या नारकों में उत्पन्न होते हैं ? (तिरिक्खजोणिएसु उवयज्जति) तिर्यंचों में उत्पन्न होते हैं ? (मणुस्सेसु उववज्जति) मनुष्य में उत्पन्न होते हैं ? (देवेसु उववज्जति) क्या देवों में उत्पन्न होते है ?
(गोयमा)-हे गौतम ! (नो नेरइएसु उववज्जति) नारकों में उत्पन्न नहीं होते (तिरिक्खजोंणिएसु उववज्जति) तियचों में उत्पन्न होते हैं
छ वतन २ शहाथ-(नेरइया णं भंते !) भगवन् नरयि ७१ (अणंतरं) मनन्तरसाक्षात् (उव्वट्टित्ता) पतन रीन-निजीन (कहिं गच्छन्ति) ज्यां नय छ? (कहि उववज्जति) ४यां उत्पन्न थाय छे ? (किं नेरइएसु उववज्जति १) शुनारीमा सन्न थाय छे ? (किं तिरिक्खजोणिएसु उववज्जति) तिय यामां सत्पन्न थाय छ ? (मणुस्सेसु उववज्जति) मनुष्यामा उत्पन्न थाय छ ? (देवेसु उपवज्जति) શું દેવામાં ઉસન્ન થાય છે?
(गोयमा !) गौतम ? (नो नेरइएसु उववज्जति) नाम नथी थता (तिरिक्खजोणिएसु उववज्जति) तिययामा ५न्न थाय छे. (मणुस्सेसु
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૨