________________
१०३४
प्रज्ञापनासूत्रे उपपद्यन्ते ! किंवा 'गब्भवक्कंतिय उरपरिसप्पथलयरपंचिंदियतिरिक्खजोणिएहिंतो उववजंति ! गर्भव्युत्क्रान्तिकोर परिसर्पस्थलचरपञ्चन्द्रियतिर्यग्योनिकेभ्यो उपपद्यन्ते ! भगवान् आह-'गोयमा ! हे गौतम ! 'समुच्छिमेहिंतो उववज्जति' गम्भवक्कंतिएहिंतोवि उववज्जति' संमूछिमेभ्यः उर परिसर्पस्थलचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकेभ्यो नैरयिका उपपद्यन्ते । अथ च गर्भव्युत्क्रान्तिकेभ्यः उर:परिसर्पस्थलचरपंचेन्द्रियतिर्यग्योनिकेभ्यः नैरयिका उपपद्यन्ते, गौतमः पृच्छति'जइ संमुच्छिमउरपरिसप्पथलयरपंचिंदियतिरिक्खजोणिएहिंतो उववज्जंति' यदा समूच्छिमोर परिसर्पस्थलचरपञ्चन्द्रियतिर्यग्योनिकेभ्यः नैरयिका उपपद्यन्ते ? तदा-'किं पज्जत्तएहितो उववज्जति' अपज्जत्तगेहिंतो उववज्जंति ?' किं पर्याप्तकेभ्य संमूच्छिमोर परिसर्पस्थलचरपञ्चन्द्रियतिर्यग्योनिकेभ्य उपपद्यन्ते ! किं वा अपर्याउरपरिसर्प स्थलचरपंचेन्द्रिय तिर्यचों से उत्पन्न होते है ? अथवा गर्भज उरपरिसर्प स्थलचर पंचेन्द्रिय तिर्य चों से उत्पन्न होते हैं ? । ___भगवान् उत्तर देते हैं-हे गौतम ! संमूर्छिम उरपरिसर्प स्थलचर पंचेन्द्रिय तिर्यचों से उत्पन्न होते हैं और गर्भज उरपरिसर्प स्थलचर पंचेन्द्रिय तिथंचों से भी उत्पन्न होते हैं।
गौतम-भगवन् ! यदि संमूर्छिम उरपरिसर्प स्थलचर पंचेन्द्रिय तिर्यंचों से उत्पन्न होते हैं तो क्या पर्याप्तक संमूर्छिम उरपरिसर्प स्थलचर पंचेन्द्रियों से उत्पन्न होते हैं अथवा अपर्याप्तक संमूर्छिम उरपरिसर्प स्थलचर पंचेन्द्रिय तियंचों से उत्पन्न होते हैं ?
भगवान्-गौतम ! पर्याप्तक संमूर्छिमों से उत्पन्न होते हैं, अपर्याप्तक संमूर्छिम उरपरिसर्प स्थलचर पंचेन्द्रिय तिर्यचों से नहीं उत्पन्न होते है। ઉરઃ પરિસર્પ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિયાથી ઉત્પન્ન થાય છે અથવા ગર્ભજ ઉરઃ પરિસર્પ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિયાથી ઉત્પન્ન થાય છે?
શ્રી ભગવાન ઉત્તર આપે છે–હે ગૌતમ ! સંમૂર્ણિમ ઉર પરિસર્પ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિર્યચેથી ઉત્પન્ન થાય છે અને ગર્ભજ ઉર:પરિસર્પ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિર્યંચેથી પણ ઉત્પન્ન થાય છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન-ચદિ સંમૂછિ ઉરઃ પરિસર્ષ સ્થલચર પંચે. ન્દ્રિય તિયાથી ઉત્પન્ન થાય છે તે શું પર્યાપ્તક સંમૂછિમ ઉરઃ પરિસર્પ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિયાથી ઉત્પન્ન થાય છે અથવા અપર્યાપ્તક સંમછિમ ઉર:પરિસર્ષ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિયાથી ઉત્પન્ન થાય છે?
શ્રી ભગવાન હે ગૌતમ! પર્યાપ્તક સંમૂર્ણિમાથી ઉત્પન્ન થાય છે, અપ
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૨
