________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद ३ सू. ५ कायद्वारनिरूपणम्
८९
धारत्वात् 'एएस णं वाउकाइयाणं पज्जत्तापज्जत्ताणं' हे भदन्त ! एतेषां खलु वायुकायिकानां पर्याप्तापर्याप्तानां मध्ये 'कयरे कयरेहिंतो' कतरे कतरेभ्यः 'अप्पा वा, बहुया वा, तुल्ला वा, विसेसाहिया वा ?' अल्पा वा, वहुका वा, तुल्या वा विशेषाधिका वा भवन्ति ? भगवान् उत्तरयति - 'गोयमा !' हे गौतम ! 'सव्वत्थोवा वाउकाइया अपज्जतगा' सर्वस्तोकाः वायुकायिकाः अपर्याप्तका भवन्ति अत्रापि सैव युक्तिरवसेया तेभ्यः 'वाउकाइया पज्जत्तगा संखेज्जगुणा' वायुकायिकाः पर्याप्तकाः संख्येयगुणा भवन्ति, 'एएसि णं भंते ! वणस्सइकाइयाणं' हे भदन्त ! एतेषां खलु वनस्पतिकायिकानाम् 'पज्जत्तापज्जत्ताणं' पर्याप्तापर्याप्तानां मध्ये 'कयरे कयरेहिंतो' कतरे कतरेभ्यः 'अप्पा वा, बहुया वा, तुल्ला वा विसेसाहियावा ?' अल्पा वा, वहुका वा, तुल्या वा, विशेषाधिका वा भवन्ति ? भगवान् उत्तरयति - 'गोयमा ! सव्वत्थोवा वणस्सइकाइया अपज्जगा?' हे गौतम! सर्वस्तोकाः - सर्वेभ्योऽल्पाः वनस्पतिकायिकाः अपर्याप्तका भवन्ति प्रागुक्तयुक्तेः तेभ्यो - ' वणरसइकाइया पज्जत्तगा संखेज्जगुणा' वनस्पतिकायिकाः पर्याप्तकाः संख्येयगुणा भवन्ति 'एएसि णं भंते तसकाइयाणं पज्ज - तापज्जत्ताणं' हे भदन्त ! एतेषां खलु सकाकिकानाम् द्वीन्द्रियादीनाम् पर्याप्तापर्याप्तानां मध्ये 'करे कयरेहिंतो' कतरे कतरेभ्यः 'अप्पा वा बहूया वा तुल्ला
हे भगवन् ! इन वायुकायिक पर्याप्त और अपर्याप्त जीयों में से कौन किससे अल्प, बहुत, तुल्य या विशेषाधिक हैं ? भगवान् ! उत्तर देते हैं- हे गौतम! अपर्याप्त वायुकायिक सच से कम हैं, पर्याप्त वायुकायिक उनसे संख्यातगुणा अधिक हैं ।
भगवन् ! इन वनस्पतिकायिक पर्याप्तक और अपर्याप्तक जीवों में से कौन किससे अल्प, बहुत, तुल्य या विशेषाधिक हैं ? भगवान् उत्तर देते हैं - हे गौतम! अपर्याप्त वनस्पतिकायिक सब से कम हैं, पर्याप्त वनस्पतिकामिक उनसे संख्यातगुणा अधिक हैं ।
હે ભગવન્ ! આ વાયુાયિક પર્યાપ્ત અને અપર્યંત જીવામાંથી કણ કાનાથી मस्थ, धएगा, तुझ्य अगर विशेषाधि छे ?
શ્રી ભગવાન્ ઉત્તર આપે છે-હે ગૌતમ ! અપર્યાપ્ત વાયુકાયિક બધાથી ઓછા છે. પર્યાપ્ત વાયુકાયિક તેમનાથી સ`ખ્યાત ગણા અધિક છે.
હું ભગવન્ આ વનસ્પતિકાયિક પર્યાપ્તક અને અપર્યાપ્તક જીવેામાંથી કેણુ કાનાથી અલ્પ, ઘણા, તુલ્ય અગર વિશેષાયિક છે?
શ્રી ભગવન્ ! ઉત્તર આપે છેઃ-હે ગૌતમ ! અપર્યાપ્તક વનસ્પતિકાયિક બધાથી ઓછા છે, પર્યાપ્તક વનસ્પતિકાયિક તેમનાથી અસંખ્યાત ગુણા અધિક છે.
प्र० १२
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર :૨
