________________
९४८
प्रज्ञापनासूत्रे त्पतने तत् सप्रतिदिक् तत् यथा स्यात्तथा, यावद्-बहूनि योजनलक्षाणि, बहुका योजनकोटीः, बहुका योजनकोटिकोटीः ऊर्ध्वम् दरम् उत्पत्य-उद्गम्य, 'एत्थ णं' अत्र खलु-उपर्युक्तस्थले 'आणयपाणयनामा' आनतप्राणतनामानौ 'दुवे कप्पा पण्णत्ता' द्वौ कल्पौ प्रज्ञप्तौ, तो कीदृशौ ? इत्याह-'पाईण पडीणाययौ' प्राचीनप्रतीचीनायतौ-पूर्वपश्चिमायामो, 'उदीण दाहिणविच्छिन्ना' उदीचीनदक्षिणविस्तीणों-उत्तरदक्षिणविस्तारौ 'अद्धचंदसंठाणसंठिया' अर्द्धचन्द्रसंस्थानसंस्थितौ-'अच्चिमालीभासरासिप्पभा' अचिर्मालाभासराशिप्रभौ, अर्चिषां ज्योतिषां, मालावद् भासां राशिवत् प्रभा ययो स्तौ अर्चिालाभासराशिप्रभौ, 'सेसं जहा सणंकुमारेजाव पडिरूवा' शेषं यथा सनत्कुमारकल्पो वर्णितस्तथा वर्णयितव्यौ, यावद्-सर्वरत्नमयौ अच्छौ श्लक्ष्णौ मसणौ घृष्टौ मृष्टौ नीरजसौ निर्मलौ निष्पकौ निष्कङ्कटच्छायौ सप्रभौ, सश्रीको, सोयोतौ, प्रासादीयौ, दर्शनीयौ, अभिरूपौ, प्रतिरूपौ वर्तते, 'तत्थ णं आणयपाणयदेवाणं' तत्र खलुउपर्युक्तस्थले, आनतप्राणतदेवानाम् ‘चत्तारि विमाणावाससया' चवारि विमासमान दिशा में और समान विदिशा में यावत् बहुत लाख योजन, बहुत करोड योजन, बहुत कोडाकोडी योजन दूर ऊपर जाकर आनत
और प्राणत नाम के दो कल्प कहे गए हैं । वे दोनों कल्प पूर्व और पश्चिम में लम्बे हैं, उत्तर और दक्षिण में विस्तीर्ण हैं, अर्धचन्द्र के आकार के हैं, ज्योतियों के समूह तथा तेजोराशि के समान प्रभा वाले हैं, इत्यादि वर्णन सनत्कुमार कल्प के समान कह लेना चाहिए। यावत् वे सर्वरत्नमय हैं, स्वच्छ हैं, चिकने हैं, मृदु हैं, घृष्ट और मृष्ट हैं, नीरज, निर्मल, निष्पंक और निरावरण छाया वाले हैं, प्रभायुक्त, श्रीसम्पन्न, प्रकाशमय, प्रसन्नताजनक, दर्शनीय, अभिरूप और प्रति. रूप हैं । इन कल्पों में आनत-प्राणत देवों के चार सौ विमान हैं । वे અને સમાન વિદિશામાં યાવત્ ઘણા લાખ જન, ઘણુ કરોડ જન, ઘણા કેડી કેડી ચેાજન દૂર જઈને આનત અને પ્રાણત નામના બે કલપ કહ્યા છે. તે અને ક૫ પૂર્વ અને પશ્ચિમમાં લાંબા છે. ઉત્તર અને દક્ષિણમાં વિસ્તરણ છે અર્ધ ચન્દ્રના આકારના છે, જ્યોતિઓના સમૂહ તથા તે રાશિના સમાન પ્રભાવાળા છે, ઈત્યાદિ વર્ણન સનકુમાર કલ્પની સમાન કહી લેવું જોઈએ. યાવત્ તેઓ બધા રનમય છે, સ્વચ્છ, છે. ચિકણું છે, મૃદુ છે. ઘષ્ટ અને મૃષ્ટ છે; નીરજ, નિર્મળ નિપંક અને નિરાવરણ છાયા વાળા છે. પ્રભાયુક્ત શ્રી સંપન્ન પ્રકાશમય, પ્રસન્નતા જનક, દશનીય, અભિરૂપ અને પ્રતિરૂપ છે.
આ કપમાં આનત પ્રાણુત દેના ચાર વિમાન છે. તે વિમાને સર્વ
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૧
