________________
प्रमेययोधिनी टीका द्वि. पद २ सू.२२ पिशाचादिव्यन्तरदेव स्थानानि ८३७ अष्टसु योजनशतेषु 'एत्थणं' अत्र खलु-उपर्युक्त स्थले, 'अणवन्नियाणं देवा णं 'अणपणिकानां देवानाम् 'तिरियमसंखेज्जा' तिर्यगसंख्येयानि 'णगरावाससहस्सा' नगरावाससहस्राणि 'भवंतीतिमक्खायं' भवन्ति-इत्याख्यातं मया महावीरेण अन्यैश्चतीर्थद्भिः , ' ते णं जाव-पडिरूवा' तानि खलु-पूर्वोक्तानि नगरावाससहस्राणि, यावत् बहिर्भागे वृत्तानि-वर्तुलानि, अन्तश्चतुरस्राणि, अधोभागे पुष्करकर्णिकासंस्थानसंस्थितानि, उत्कीर्णान्तरविपुलगम्भीरखातपरिखाणि, प्राकाराहालककपाटतोरणप्रतिद्वारदेशभागानि, यन्त्रशतघ्नीमुशलमुसण्डीपरिवारितानि, अयोध्यानि, सदा जयानि, सदा गुप्तानि, अष्टचत्वारिंशत्कोटकरचितानि, अष्टचत्वारिंशत्कृतवनमालानि, क्षेमाणि शिवानि, किङ्करामरदण्डोपरक्षितानि, लिप्तोपलिप्तमहितानि गोशीर्षसरसरक्तचन्दनदर्दरदत्तपश्चाङ्गुलितलानि, उपचितचन्दआठ सौ योजनों में, अणपणिक देवों के तिठे असंख्यात लाख नगरावास हैं, ऐसा मैंने तथा अन्य तीर्थकरों ने कहा है।
वे नगरावास यावत् प्रतिरूप हैं, अर्थात् बाहर से गोलाकार हैं, अन्दर से चौकोर हैं और नीचे से कमल की कणिका के आकार के हैं । वे विशाल और गंभीर खाइयों तथा परिखाओं से घिरे हुए हैं। प्राकारों, अट्टालकों, कपाटों, तोरणों और प्रतिद्वारों से युक्त हैं । यंत्रों, शतनियों, मुशलों और मुसण्ढी नामक शस्त्रों से परिवृत हैं, इस कारण शत्रुओं द्वारा अयोध्य हैं और अयोध्य होने के कारण सदा जयशील हैं, सदा सुरक्षित हैं । वे अडतालीस कोठों की रचना से युक्त है और अडतालीस वनमालाओं से सुशोभित हैं। सब प्रकार से निरूपद्रव हैं, मंगलमय हैं और किंकर देवों के दंडों द्वारा रक्षित हैं । लिपे-पुते होने के कारण प्रशस्त हैं । गोशीर्ष तथा सरस નીચેના એક એક સે જન છોડીને મધ્યના આઠ જનમાં અણપણિક દેવના તિચ્છ અસંખ્યાત લાખ નગરાવાસ છે, એમ મેં તથા અન્ય તીર્થકરોએ કહ્યું છે.
તે નગરાવાસ યાવતુ પ્રતિરૂપ છે અર્થાત્ બહારથી ગળાકાર છે. અન્દર થી ચરસ છે અને નીચેથી કમળની કર્ણિકાના આકારના છે. તેઓ વિશાળ અને ગંભીર ખાઈ તથા પરિખાએથી ઘેરાયેલા છે. પ્રાકારે, અટ્ટાલકે, કપાટ, તેરશે અને પ્રતિદ્વારથી યુક્ત છે. યંત્ર, શતપ્તિ, મુસલે મુસંઢી નામક અસ્ત્રોથી પરિવૃત્ત છે, એ કારણે શત્રુઓ દ્વારા અયોધ્યા હોવાને લીધે સદા જયશીલ છે સદા સુરક્ષિત છે. તેઓ અડતાલીસ કેઠાઓની રચનાથી યુક્ત છે અને અડતાલીસ વનમાળાઓથી સુશોભિત છે. બધી રીતે નિરુપદ્રવ છે. મંગલમય છે. અને કિંકર દેના દંડે દ્વારા રક્ષિત છે. લિપેલ “પેલ હોવાને
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૧
