Page Text
________________
प्रमेयबोधिनी टीका द्वि, पद २ सू.६ द्वीन्द्रियादीनां स्थानानि ६०५ कुत्र खलु त्रीन्द्रियाणां पर्याप्तापर्याप्तकानां स्थानानि-स्वस्थानानि प्रज्ञप्तानि ? भगवान् उत्तरयति- 'गोयमा'-हे गौतम ! 'उडुलोए'-ऊर्ध्वलोके 'तदेक्कदेसभाए'-तदेकदेशभागे--मन्दरादिवाप्यादिषु 'अहोलोए तदेकदेसभाए'-अधोलोके तदेकदेशभागे-अधोलोकस्य ग्रामकूपतडागादिषु 'तिरियलोए' तिर्यग्लोके 'अगडेसु'-अवटेषु-कूपेषु 'तलाएसु'-तडागेषु 'नदीसु'-नदीषु 'दहेसु'-द्रहेषुहदेषु 'वावीसु'-वापीषु 'पुक्खरिणीसु'- पुष्करिणोषु-पूर्वोक्तरूपासु 'दीहिया' दीपिकामु 'गुंजालियासु'-गुञ्जालिकासु-पूर्वोपदर्शितरूपासु 'सरेसु'-सरःसु 'सरपंतियासु'-सरः पङ्क्तिकासु 'सरसरपंतियासु' सरः सरः पङ्क्तिकासु-प्रागुतरूपासु 'बिलेसु'-बिलेषु 'विलपंतियासु' बिलपङ्गक्तिका 'उज्झरेसु' उज्झरेषु 'निज्झरेसु'-निर्झरेषु 'चिल्ललेसु' चिल्लरेषु-पूर्वोक्तरूपेषु 'पल्ललेसु' पल्वलेषु 'वप्पिणेसु'-वप्रेषु 'दीवेसु'-द्वीपेषु 'समुद्देसु' समुद्रेषु किंबहुना-'सव्वेसु चेव जलासएसु जलढाणेसु'-सर्वेषु चैव जलाशयेषु जलस्थानेषु, 'एत्थण' अत्र जलु -उपर्युक्तस्थानेषु 'तेइंदिया णं' त्रीन्द्रियाणाम् ‘पज्जत्तापज्जत्तगाणं'-पर्याप्ता पर्याप्तकानाम् 'ठाणा पण्णत्ता'-स्थानानि प्रज्ञप्तानि, 'उववाए णं लोयस्स असंजीवों के स्थान कहां हैं ? भगवान् उत्तर देते हैं-ऊर्ध्वलोक के अन्दर उसके एक भाग में, अर्थात् मेरु आदि की वापी आदि में, तथा अधोलोक में भी उसके एक भाग में अर्थात् अधोलौकिक ग्राम, कूप, तालाब आदि में भी त्रीन्द्रिय पर्याप्त और अपर्याप्त जीव होते हैं। तिर्छ लोक में भी कूपों में, तालाबों में, नदियों में, द्रहों में, वापियों में, पुष्करणियों में, दीर्घिकाओं में, गुंजालिकाओं में, सरोवरों में, सरोवरों की पंक्तियों में, सर-सरपंक्तियों में, बिलों में, बिलपंक्तियों में, उज्झरों में, निर्झरों में, चिल्लरों में, पल्वलों में, वमों में, द्वीपों और समुद्रों में, अधिक क्या कहा जाय, सभी जलाशयों एवं सभी जलપ્રશ્ન કરે છે- હે ભગવન ! પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્ત ત્રિીન્દ્રિય જીવોના સ્થાન કયાં છે?
શ્રી ભગવાન ઉત્તર આપે છે–ઉર્વ લેકના અંદર તેના એક ભાગમાં અર્થાત્ મેરૂ વિગેરેની વાપી આદિમાં તથા અલેકમાં પણ તેના એક ભાગમાં અર્થાત્ અલૌકિક ગ્રામ; કૂપ, તલાવ, આદિમાં ત્રીન્દ્રિય પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્ત જીવ થાય છે. તિયફલેકમા પણ કૂવાઓમાં, તલામાં, નદીઓમા, હદોમાં, પુષ્કરિણિમાં, દીધિ કાએમાં (લાંબીવાવ) જાલિકાઓમાં, સરોવરોમાં, સરે પંક્તિઓમાં, સર-સર પંકિતમાં, બિલમાં, બિલપંકિતમાં, ઉજઝરોમાં, निशभां, सिरोमां, पयोमा, पोमा (Bal) दीपोमां, मने समुद्रीमा, વિશેષ શું કહેવું, બધાં જળાશયમાં તેમજ જળસ્થાનમાં પર્યાય અને અપ
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૧
| SR No. | 006346 |
| Book Title | Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 01 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1974 |
| Total Pages | 1029 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_pragyapana |
| File Size | 59 MB |