________________
३८२
प्रज्ञापनासूत्रे पदाः प्रज्ञप्ताः भगवानाह-'गंडीपया अणेणविहा पण्णत्ता' गण्डीपदा अनेकविधाः-नानाप्रकारकाः प्रज्ञप्ताः, 'तं जहा'-तद्यया 'हत्थी'-हस्तिनः 'हस्थिपूयणया'-हस्तिपूतनकाः, 'मंकुणहत्थी'-मत्कुणहस्तिन:-दन्तरहित लघुकाय हस्तिन इत्यर्थः 'खग्गा' खगिनः 'गंडा'-गण्डाः, 'जे यावन्ने तहप्पगारा'येऽपि चान्ये तथाप्रकाराः-एवंविधाः सन्ति तेऽपि सबै गण्डीपदाः ज्ञातव्याः, प्रकृतमुपसंहरनाह-'से तं गंडीपया-ते एते उपदर्शिताः गण्डीपदा प्रज्ञप्ताः, अथ सनखपदान् प्ररूपयितुमाह-'से किं तं सणप्फया'-अथ के ते कतिविधा इत्यर्थः, सनखपदाः प्रज्ञप्ताः ? भगवानाह-'सणप्फया अणेगविहा पण्णत्ता' सनखपदाः, अनेकविधाः नानाप्रकारकाः प्रज्ञप्ताः, 'तं जहा'-तद्यथा-'सीहा'-सिंहाः, 'वग्या' व्याघ्राः, 'दीविया'-द्वीपिका:-द्वीपिन इत्यर्थः, 'अच्छा' ऋक्षाः भल्ल्लूका इत्यर्थः, 'तरच्छा'-तरक्षाः, 'परस्सरा' पाराशराः, 'सियाला' श्रृगालः 'बिडाला' विडालाः, 'मुणगा'-श्वानः, 'कोलसुणगा' कोलश्वान:-कोतिया'-कोकन्तिकाः चमर, कुरंग तथा गोकर्ण आदि। इनके अतिरिक्त अन्य जो इसी प्रकार के हों उन्हें भी द्विखुर ही समझना चाहिए। यह द्विखुरों की प्ररूपणा हुई। ___ अब गंडीपदों की प्ररूपणा करते हैं। गंडीपद कितने प्रकार के हैं ? भगवान् ने कहा-गंडीपद अनेक प्रकार के हैं । वे इस प्रकार-हाथी, हस्तिपूतनक, मत्कुणहस्ती अर्थात् विना दांतों का छोटे कद का हाथी, खड्गी, गेंडा, तथा इसी प्रकार के अन्य । यह गंडीपदों की प्ररूपणा हुई।
सनखपद कितने प्रकार के हैं ? भगवान् ने कहा-सनखपद अनेक प्रकार के कहे गए हैं। वे इस प्रकार हैं-सिंह, व्याघ्र, दीपिक (दीपडा) रीछ (भालू), तरक्ष, पराशर, श्रृगाल, विडाल, श्वान, कोलवान, लोमडी, બીજા પણ આવા પ્રકારના જે હોય તેઓને પણ દ્વિબુર સમજવા જેઈએ આ બે ખુરાની પ્રરૂપણ થઈ.
હવે ગંડીપદની પ્રરૂપણ કરે છેગંડીપદ કેટલા પ્રકારના છે?
શ્રી ભગવાને કહ્યું–ચંડીપદ અનેક પ્રકારના છે. તે આ રીતે હાથી હસ્તિ पूतन४, म स्ती , अर्थात् महनीयु (रने होत न डाय) भजी, 31, તેમજ આવી જાતના બીજા આ ગંડીપદની પ્રરૂપણ થઈ.
સનખ પદ કેટલા પ્રકારના કહ્યા છે?
શ્રી ભગવાને કહ્યું-સનખપદ અનેક પ્રકારના કહ્યાં છે, તેઓ આ પ્રકારે छ सिड, पाध, द्वि५४, (ही५31) छ, तरक्ष, पाराश२, शिया, मीना, શ્વાન, કેલાન, લેમડી, ખરદા, ચિત્તો, ચિલ્લાક, તેમજ આવી જાતના
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૧
