________________
९४२
जीवाभिगमसूत्रे
अणवोsपि तुल्या अपि ? हन्ताऽस्ति, तत्केनार्थेन भदन्त ! एवमुच्यते अस्ति खलु चन्द्रसूर्याणां यावत्-उपर्यपि तारारूपाः अणवोऽपि, तुल्या अपि गौतम ! यथायथा खलु तेषां देवाना तपो नियम ब्रह्मचर्याणि ( उत्कृष्टानि ) उत्सृतानि भवन्ति, तथा तथा खलु तेषां देवानाम् एवं प्रज्ञायतेऽणुत्वं वा तुल्यत्वं वा तत्तेनार्थेन गौतम ! अस्ति खलु चन्द्रसूर्याणाम् उपर्यपि तारारूपाः अणवोऽपि - तुल्या अपि० । एकैकस्य खलु चन्द्रसूर्यस्याऽष्टाशीतिर्ग्रहाः अष्टाविंशतिश्च भवन्ति नक्षत्राणि । एकशशिपरिवार इतस्ताराणां वक्ष्यामि || १ || षट्पष्टिः सहस्राणि नवचैव शतानि पंच सप्ततानि पंच सप्ततानि । एकशशिपरिवारः तारागण कोटिकोटीनाम् ||२|| सू० १११ ॥
टीका- 'अत्थि णं भंते ! चंदिमसूरियाणं हिट्ठिपि तारारूवा - अणुंपि - तल्ला वि समपि तारारूवा अणुंपि तुल्ला वि उपिपि ताराख्वा अणुंपि - तल्ला वि ?' अस्ति खलु भदन्त ! चन्द्रसूर्याणां क्षेत्रतोऽधस्तना अपि तारारूपाः तारारूपविमानाधिष्ठातारो देवा द्युतिविभवलेश्यादिकमपेक्ष्य अणवोऽपि हीना अपि केचित्
देव सामर्थ्य की प्रत्यासत्ति से अब सूत्रकार ज्योतिष्क चन्द्र और सूर्य को लेकर कथन करते हैं
'अस्थि णं भंते ! चंदिमसूरियाणं हिट्ठिपि तारारूवा अपितुल्ला सिपि - इत्यादि ।
टीकार्थ- गौतम ने इस सूत्र द्वारा प्रभु से ऐसा पूछा - हे भदन्त ! चन्द्र और सूर्यों के क्षेत्र की अपेक्षा नीचे जो तारारूप - तारारूप विमान के अधिष्ठाता देव हैं वे क्या द्युति विभव, लेश्या आदि की अपेक्षा हीन है ? अथवा बराबर हैं ? तथा चन्द्र और सूर्य के विमानों के साथ क्षेत्र की अपेक्षा समश्रेणि में व्यवस्थित जो तारारूप देव हैं वे क्या चन्द्र सूर्य देवों की युति की अपेक्षा उनके विभव દૈવ સામ ની પ્રત્યાસત્તિથી હવે સૂત્રકાર જયાતિષ્ઠ ચન્દ્ર અને સૂ સબંધી उथन पुरे छे.- 'अत्थि णं भंते ! चंदिमसूरियाणं हिट्ठि पि तारारूवा अणुं पितुल्ला व समपि' इत्यादि
ટીકા –ગૌતમસ્વામીએ આ સૂત્ર પાઠ દ્વારા પ્રભુશ્રીને એવું પૂછ્યું છે કે-હે ભગવન્ ચન્દ્ર અને સૂર્યના ક્ષેત્રની અપેક્ષાથી નીચે જે તારા–રૂપ-તારા રૂપ વિમાનના અધિષ્ઠાતા દેવ છે. તેએ શુ' દ્યુતિ વિભવ, લેશ્યા વિગેરની અપેક્ષાથી હીન છે ? અથવા ખરાખર છે? તથા ચંદ્ર અને સૂના વિમાનાની સાથે ક્ષેત્રની અપેક્ષાથી સમશ્રેણીમાં વ્યવસ્થિત જે તારા રૂપ દેવ છે, તેઓ શુ ચંદ્ર સૂર્યદેવાની વ્રુતિની અપેક્ષાએ તેઓના વિભવ વિગેરેની અપેક્ષાર્થી
જીવાભિગમસૂત્ર
