________________
८५४
जीवाभिगमसूत्रे 'मणुगुलियाणं गोमाणसीण य अडयालीसं-२ सहस्साई' तत्सिद्धायतनेषु प्रत्येक मष्टचत्वारिंशन्मनोगुलिका सहस्राणि प्रज्ञप्तानि, एवमेतत्प्रमाणका गोमानुष्यः शय्यारूपाः स्थानविशेषाः तासां प्रत्येक मष्टचत्वारिंशत्सहस्राणि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा -पुरच्छिमेणं सोलस-पच्चत्थिमेणं सोलस दाहिणेणं अट्ठ-उत्तरेण वि अट्ठ साहस्सीओ' सिद्धायतनस्थमनोगुलिका गोमानुष्यश्च पूर्वतः पश्चिमतः षोडश २ दक्षिणेन-उत्तरोऽपि अष्टौ २ सहस्राणि विजयराजधानीवत् । 'तहेव सेसं उल्लोया भूमिभागा जाव बहुमज्झदेसभागे' तथैव शेषमुल्लोकवर्णन भूमिभागादि वर्णनम् । 'मणिपेढिया सोलस जोयणा आयामविक्खंभेणं' प्रत्येकं या मणिपीठिकाः आयामविष्कम्भाभ्यां षोडशयोजनानि प्रज्ञप्ताः-'अट्ठ जोयणाई बाहहुई हैं । 'मणुगुलियाणं गोमाणसीण य अडयालीसं २ सहस्साईपुरच्छिमेण वि सोलसपच्छिमेण वि सोलसदाहिणेण वि अट्ट उत्तरेण वि अट्ट साहस्सीओ' उन सिद्धायतनों में प्रत्येक दिशा में पूर्वदिशा में १६ हजार पश्चिमदिशा में १६ हजार तथा दक्षिणदिशा में आठ
और उत्तरदिशा में भी आठ हजार इस प्रकार से कुल ४८ हजार मनोगुलिकाएं-पीठिका विशेष हैं मनोगुलिका की अपेक्षा जो छोटी होती हैं वे गुलिकाएं हैं इतनी ही वहां इसी प्रकार से गोमानसीका हैं । 'तहेच सेसं उल्लोया भूमिभागा जाव बहुमज्झ देसभागे मणिपेढिया सोलस जोयणा आयामविक्खंभेणं अट्ठ जोयणाई बाहल्लेणं' इसी तरह से वहां बाकी और उल्लोक-चंदरवाओं का और भूमिभाग का वर्णन है सिद्धायतनों के मध्यभाग में जो मणिपीठिका है वह પુષ્કરિણી પદ્મવર વેદિકાઓથી ઘેરાયેલ છે. તેમજ તેની ચારે બાજુ વનખંડો छ. 'मणुगुलियाणं गोमाणसीणाय अडयालीसं अडयालीसं सहस्साई पुरस्थिमेणं वि सोलस पच्छिमेण वि सोलस दाहिणेण वि अट्ट उत्तरेण वि अट्ठ साहस्सीओ' એ સિદ્ધાયતમાં દરેક દિશાઓમાં અર્થાત પૂર્વ દિશામાં ૧૬ હજાર પશ્ચિમ દિશામાં ૧૬ સેળ હજાર તથા દક્ષિણ દિશામાં આઠ હજાર અને ઉત્તર દિશામાં પણ આઠ હજાર આ રીતે કુલ ૪૮ અડતાલીસ હજાર મનોગુલિકાઓ–પીઠિકા વિશેષ છે. મને ગલિકાની અપેક્ષા જે નાની હોય તે ગુલિકા કહેવાય છે એટदा प्रभामा त्यो मे पारनी गोमानसि४ा। छे. 'तहेव सेसं उल्लोया भूमिभागा जाव बहुमज्झदेसभागे मणिपेढिया सोलस जोयणा आयामविक्खंभेणं अजोयणाई बाहल्लेणं' मेरी प्रमाणे त्यां नु थन - ઉલ્લેક–ચંદરવાનું અને ભૂમિભાગનું વર્ણન છે. સિદ્ધાયતનોની મધ્યભાગમાં જે મણિપીઠિકાઓ છે, તે સેળ જનની લંબાઈ પહોળાઈ વાળી છે. અને
જીવાભિગમસૂત્ર