________________
जीवाभिगमसूत्रे वा सामानिकास्तत्स्थानमुपसंपद्य खलु विहरन्ति, यावत्तत्राऽन्य इन्द्र उपपन्नो भवति । इन्द्रस्थानं खलु भदन्त ! कियन्तं कालं विरहितमुपतापेन ? गौतम ! जघन्येनैकं समयम् उत्कर्षतः षण्मासान् । बहिः खलु भदन्त ! मनुष्यक्षेत्रस्य ये चन्द्रसूर्यग्रहनक्षत्रतारारूपास्ते खलु भदन्त ! देवाः किम्-ऊोपपन्नकाः कल्पोपपन्नकाः विमानोपपन्नकाश्चारोपपन्नकाश्चारस्थितिकाः गतिरतिकाः गतिसमापन्नकाः ? गौतम ! ते खलु देवाः नो ऊध्वोपपन्नकाः नो कल्पोपपन्नकाः विमानोपपन्नकाः नो चारोपपन्नकाः चारस्थितिकाः नो गतिरतिकाः नो गतिसमापन्नकाः पक्वेष्टक संस्थानसंस्थितैः योजनशतसाहसिकैस्तापक्षेत्रैः साहनिकाभिः बाह्याभिर्विकुर्विकाभिः महताहतनृत्यगीतवादितरवेण दिव्यान् भोगभोगान् भुंजानाः शुभलेश्याः शीतलेश्याः मन्दले श्याः मन्दातपलेश्याः चित्रान्तलेश्याकाः कूटाः इव स्थानस्थिताः अन्योऽन्यसमवगाढाभिर्लेश्याभिस्तान् प्रदेशान् सर्वतः समन्तात् अवभासयन्ति, उद्योतयन्ति तापयन्ति प्रभासयन्ति । यदा खलु भदन्त ! तेषां देवानाम् इन्द्रश्च्यवते ते कथमिदानी प्रकुर्वन्ति यावच्चत्वारः पंच सामानिकाः तत्स्थानमुपसंपद्य खलु विहरन्ति यावत्तत्राऽन्य उपपन्नो भवति । इन्द्रस्थानं खलु भदन्त ! कियन्तं कालं विरहितमुपपातेन ? गौतम ! जघन्येनैकं समयम् उत्कृष्टेन (उत्कर्षण) पण्मासान् ॥सू० १००॥
टीका-'अंतो णं भंते मणुस्स खेत्तस्स जे चंदसूरिया गहनक्खत्तताराख्वाते णं भदंत ! देवा कि उड्डोववन्नगा कप्पोववन्नगा-विमानोववन्नगा चारोववन्नगा चारढिईया गतिरइया गतिसमावण्णगा' हे भदन्त ! मनुक्षेत्रान्तमध्ये ये के च चन्द्रसूर्यग्रहनक्षत्रताराणां रूपमिवरूपवन्तः ते खलु भदन्त ! देवाः किम्
'अंतो णं भंते ! मणुस्स खेत्तस्स जे चंदिमसूरिय गहगणनक्खत्ततारारुवा'-इत्यादि ।।
टीकार्थ-श्री गौतमस्वामी ने प्रभु से ऐसा पूछा है-हे भदन्त ! मनुष्यक्षेत्र के अर्थात् मानुषोत्तर पर्वत के जो चन्द्र सूर्य ग्रह नक्षत्र और तारा हैं-वे ज्योतिषी देव हैं-सो क्या ये ज्योतिषी देव 'उडोववण्णगा, कप्पोवनन्नगा, विमाणोववपणगा, चारोववण्णगा, चारद्वितीया, गतिरतिया, गतिसमावण्णगा?' ऊोपपन्न हैं सौधर्म आदि
'अंतोणं भंते ! मणुस्सखेत्तस्स जे चंदिम सूरियगहगण नक्खत्त तारारूवा' ७०
ટીકાથ–ગૌતમસ્વામીએ પ્રભુશ્રીને એવું પૂછ્યું કે હે ભગવન મનુષ્ય ક્ષેત્રના अर्थात् मानुषोत्तर ५ तनारे द्र, सूर्य, अड, नक्षत्र, अने रामेछ, ते न्यतिहेव छे, तो तेन्योति हेवे। 'उड्ढोववष्णगा, कप्पोववन्नमा, विमाणोववण्णगा, चारोववण्णगा चार द्वितीया गतिरतिया, गतिसमावण्णगा ?' उपपन्न छ ? सौधम
જીવાભિગમસૂત્ર
